Dzień dobry, witam państwa na kolejnym naszym webinarze z cyklu „Wiedza plonuje”. Dzisiejszym tematem jest: „Uprawa kukurydzy. Wyzwania w nawożeniu kukurydzy w 2024 roku”. Krzysztof Zachaj, Dział Nawozów, Agrosimex.

Ostatnie zawirowania na rynku płodów rolnych, cen nawozów, spodobały, że wielu producentów kukurydzy w 2023 roku nie zalicza tego sezonu do udanych, jeżeli chodzi o plonowanie, bo mieliśmy bardzo duże zróżnicowanie plonów w Polsce, od takich rekordowych ponad 20 ton ziarna do bardzo niskich – kilka ton, gdzie to było spowodowane głównie niedoborem wody w trakcie wegetacji roślin. A drugi czynnik, który najbardziej boli wszystkich producentów, to jest ten gwałtowny spadek cen kukurydzy, czy mokrej, gdzie ceny pod koniec, w tym listopadzie, czy na początku grudnia spadały nawet poniżej 300 złotych za tonę, co rzeczywiście było bardzo, bardzo niskim poziomem, niespotykanym od lat i wiele plantacji zostało nawet niezebranych, co też tutaj świadczy o tym, że te koszty zbioru przekraczały ewentualne korzyści ze zbioru tej kukurydzy. Ale oczywiście z kukurydzy… dzisiaj mimo tych zawirowań na rynku cen płodów rolnych, z tej kukurydzy nie zrezygnujemy z uprawy całkowicie, bo plon był w tamtym roku ponad milion hektarów kukurydzy uprawianej w Polsce. Będą przetasowania na inne uprawy, ale też to nie da tak się zamienić tej kukurydzy, a tym bardziej, że jest to uprawa, która rzeczywiście daje plantatorom wiele korzyści, jak są przystosowane do tego, to i cały sprzęt, wszystko jest do zbioru kukurydzy przygotowane, plus suszarnie zainwestowane pieniądze. I teraz naszym zadaniem jest podpowiedzieć państwu, co możemy zrobić, na co zwrócić uwagę, żeby rzeczywiście te koszty uprawy tej kukurydzy były jak najmniejsze, a dzięki temu, żeby poprawić opłacalność uprawy, uzyskać wysokie plony przy relatywnie możliwie najmniejszych nakładach finansowych na nawożenie.

Bo ja o tym powiem, moi koledzy powiedzą o doborze odmian ochrony kukurydzy. I tutaj ktoś powie znów, że może po raz kolejny będę mówił o próchnicy, o Rosahumusie. Tak, ale dlaczego? Dlatego że ta próchnica ma kluczowe znaczenie. Bo jeżeli przychodzą nam takie trudne czasy, kiedy rzeczywiście spada opłacalność produkcji, ceny płodów rolnych spadają, ceny nawozów są proporcjonalnie jeszcze dosyć wysokie, chociaż też porównując z rokiem w 2022, te ceny nawozów spadły dzisiaj nawet o 60%, w niektórych przypadkach 70%. Tak że ten trend jest też widoczny, bardzo istotnie. Ale ta próchnica daje nam ogromne możliwości ograniczenia kosztów nawożenia, dlatego że jeżeli jest gleba zasobna w próchnicy, będzie powyżej 2% próchnicy, to byłoby optymalne. Jeżeli jest więcej, to jeszcze lepiej by było. Dlatego że próchnica wpływa na właściwości fizyko-chemiczne gleby, życie biologiczne, działa jako lepiszcze strukturotwórcze, czyli ułatwia rozwój systemu korzeniowego. I to, co jest najcenniejsze w przypadku kukurydzy, zatrzymuje do pięciu razy więcej wody niż sama waży. Jak państwo doskonale wiecie, kukurydza ma ze wszystkich roślin uprawnych bardzo duże potrzeby co do wody. I ten deficyt wody, szczególnie w okresie tym letnim, wiechowania, nalewania ziarna, ma decydujące znaczenie dla powodzenia uprawy. Bo jeżeli tej wody brakuje, to mamy takie sytuacje, jak chociażby rok 2015, kiedy mieliśmy ogromną suszę w tych okresach właśnie letnich, sierpień, wrzesień. I te plony kukurydzy wtedy były bardzo niskie. Ale tak samo co roku w pewnych regionach Polski są sytuacje, że tak jak w tamtym roku, centralna Polska, południowa, no te plony południowo-zachodnie były dużo niższe, niż w południowo-wschodniej Polsce czy wschodniej, gdzie tych opadów było dużo, dużo więcej. No i to, co jeszcze bardzo istotne, próchnica też potrafi nam zmagazynować, poprawić zasobność gleby, że składników pokarmowych 4 do 12 razy więcej gromadzi próchnica niż w części mineralnej.

No i co jeszcze bardzo istotne, tam gdzie mamy gleby zasobne w próchnicę, nie ma problemu zakwaszenia gleby. Znaczy wiadomo, że zakwaszenie gleby jest procesem, który zachodzi nam cały czas, szczególnie przy lekkich zimach, ale ten proces jest przy dobrej zawartości próchnicy, ten odczyn jest bardziej stabilny. No i nie ma problemu nadmiernej toksyczności glinu czy żelaza, tak że też i sprawność mikrobiologiczna coraz bardziej wzrasta. I to, co bardzo istotne, że zasoby próchnicy w naszym kraju wahają się od 0,6% do 2% i wtedy około 40 ton próchnicy mamy w glebach płowych, 80 ton próchnicy na glebach brunatnych do ponad 200 ton na glebach czarnoziemnych.

Należy jeszcze jedną rzecz powiedzieć, że w glebie zachodzą dwa przeciwstawne procesy, mineralizacja i humifikacja. Czyli mineralizacja i rocznie, w zależności od przebiegu pogody, szczególnie w tym okresie zimowym, mamy sytuację, że szczególnie w południowo-zachodniej Polsce, dolnośląskie, lubuskie, opolskie tej próchnicy traconych jest nawet do 600 kilogramów w procesie mineralizacji. Drugim procesem, który jest bardzo pożądany i powinniśmy robić wszystko, żeby był jak najbardziej sprawny, czyli jest humifikacja. Czyli wszystkie resztki pożniwne, które powstają w procesie upraw kukurydzy, zbóż czy rzepaku, powinny zostawać na polu, jeżeli nie mamy produkcji zwierzęcej, bo one też będą szły w kierunku tworzenia tej próchnicy, to proces humifikacji i w końcowym efekcie powstają nam związki próchnicze. Jak państwo widzicie, ta humifikacja to jest około 15-20%. Mineralizacja stanowi 75-80% wszystkich resztek tej materii organicznej, którą dostarczamy do gleby. I tak jak jeszcze spojrzymy, to słoma z kukurydzy, która powinna zostać na polu, to też jest bardzo cenne źródło składników pokarmowych. W jednej słoma kukurydziana uprawiana na ziarnach zostaje na polu, to jest około 7 ton, czyli w zależności od plonu, wielkości roślin, 7 ton, ale średnio przyjmijmy, to jest około 70 kilogramów azotu, fosforu 40 kilogramów, potasu 150 kilogramów i blisko 40 kilogramów wapnia.

Czyli też tutaj patrzymy na dostarczenie składników pokarmowych na polu, ale jak dodamy do tej słomy po żniwach kukurydzianych produktów, które będą przyspieszały nam humifikację, czyli kwasów humusowych, ten proces będzie tutaj bardzo korzystny i też będziemy poprawiali i strukturę gleby, i zwiększali docelowo. Wiadomo, to nie jest tak, że jak zastosujemy słomę, to od razu nam przybędzie próchnicy, bo to jest proces bardzo złożony i długotrwały, ale to życie biologiczne będzie lepsze i dostarczamy tak samo składników mineralnych dla roślin następczych. I to, co już mówiłem wcześniej, bardzo istotna sprawa, ilość wody. Kukurydza jest bardzo wrażliwa na deficyt wody, ale też, jak państwo widzicie, tutaj jest, kukurydza ma różne współczynniki transpiracji. I na 1 kilogram ziarna potrzebuje około 358 litrów wody, pszenica ponad 500 litrów, ale jak spojrzymy przy plonie 12 ton ziarna, tu w wielu gospodarstwach plony są uzyskiwane dużo wyższe, to zużycie wody na hektar wynosi nawet 430 metrów. Jak powiedziałem państwu wcześniej, że każdy 1% próchnicy jest w stanie zatrzymać do 160 metrów sześciennych wody, to też przekłada się na to, że przy tej zawartości nawet te 2% próchnicy widzimy, że musi dużo mniej wody spaść, żeby uzyskać ten wysoki plon. Na glebach lekkich, na których tej próchnicy z reguły mało, rzeczywiście uzyskanie plonu, te 12 ton, będzie trudniejsze, szczególnie tam, gdzie tej próchnicy będzie bardzo niska zawartość. I tutaj my opadów nie zastąpimy, deszczowanie w Polsce kukurydzy, szczególnie przy tych cenach, jest nieopłacalne, bo to też jest koszt, ale są regiony, gdzie już to deszczowanie jest stosowane.

Ale tutaj dbając o tą żyzność gleby, zwiększając systematycznie zawartość próchnicy, też te rośliny będą lepiej wykorzystywały te rezerwy glebowe wody, która została zgromadzona w okresie zimowym i dłużej ta woda będzie dla roślin dostępna. I tutaj może nie pokazuję tego na slajdzie, ale też robiliśmy ostatnie zestawienie takiej sumy opadów w tym okresie zimowym od listopada do końca stycznia. I mogę powiedzieć tak, że dzisiaj, na koniec stycznia, rzeczywiście w tym okresie zimowym, kiedy mieliśmy atak zimy, dwa takie ataki zimy, spadło nam śniegu, suma tych opadów jest często dwa razy prawie większa niż za ten sam okres poprzedniego roku, czyli 2022/23. I na przykład w takich miejscowościach, jak Las Dębowy na Lubelszczyźnie, w tym roku za te trzy miesiące spadło 106 milimetrów deszczu, w tamtym roku 115 milimetrów. Dębnowola 91-64 milimetry i Sąpolno na Kujawach 108 milimetry, a w tamtym roku 52 milimetry. Czyli tutaj sytuacja jest na dzień dzisiejszy dużo lepsza, ale w tamtym roku na koniec maja też mieliśmy tak, że suma tych opadów była nawet o 100 milimetrów wyższa niż w poprzednim sezonie, ale później jednak przyszły te okresy suszy i też wiele gospodarstw cierpiało z powodu braku wody.

Tak że tutaj dbając o tę glebę rzeczywiście poprawiamy zasobność tej wody, zatrzymujemy więcej wody w tym okresie, kiedy ta woda jest dostępna i rośliny mogą z niej w okresie wegetacji skorzystać. Produkty, o których mówiłem, które polecamy od lat, to jest Rosahumus, czyli ten nasz podstawowy produkt, zawierający kwasy humusowe, które są głównym składnikiem próchnicy. Startus Active, który oprócz kwasów humusowych zawiera dodatkowo jeszcze aminokwasy tryptofan i metioninę oraz część mineralna NPK i Acti Humus, który jest płynną wersją Rosahumusu. Stosowanie tych produktów będzie nam wpływało na lepsze przemiany, na humifikację resztek roślinnych, poprawianie żyzności gleby, lepsze zatrzymywanie składników pokarmowych i wody w glebie, i w końcowym efekcie dodatkowo kwasy humusowe też bardzo dobrze wpływają nam na rozwój systemu korzeniowego, bo działa jak związek stymulujący rozwój systemu korzeniowego i poprawiają dostępność składników pokarmowych, które są w glebie, które wnosimy do gleby w postaci nawozów mineralnych lub są w rezerwach glebowych. I to, co bardzo istotne, kwasy humusowe zmniejszają antagonizm pomiędzy poszczególnymi składnikami pokarmowymi, dzięki czemu możemy obniżyć dawki nawozów mineralnych.

W naszych doświadczeniach, które robiliśmy w poprzednich latach, to było nawet od 25% do 50% na glebach zasobnych można obniżyć dawki bez spadku planowania. Nowym produktem, który polecamy od tamtego roku producentom upraw sadowniczych, warzywniczych, ale tak samo w rolnictwie jest Algasoil. Nawóz w 100% organiczny otrzymywany z alg morskich Sargassum. Nawóz bardzo bogaty w substancję organiczną, kwasy humusowe, dodatkowo zawiera jod, związki, kwasy alginowe, które też podobnie, jak kwasy humusowe, wpływa nam na poprawienie dostępności składników pokarmowych, zmniejszenie tego antagonizmu jonowego pomiędzy poszczególnymi składnikami pokarmowymi. To, co bardzo istotne, jest to nawóz w postaci granulatu, który stosujemy posypowo. Można mieszać go łącznie ze wszystkimi nawozami mineralnymi, także z wapnem. Stosując Algasoil w dawce w uprawach rolniczych 50 kilogramów, możemy od 25% obniżyć dawki nawozów mineralnych. To, co istotne, jeżeli ktoś uprawia tak samo jak Rosahumus, Algasoil posiada świadectwo dostosowania w rolnictwie ekologicznym. Oczywiście trudno jest mówić o uzyskaniu wysokich plonów kukurydzy bez odpowiedniego nawożenia. Kukurydza z racji swojej masy, którą wydaje do tego, też ma bardzo wysoki potencjał plonotwórczy, jeden z najwyższych.

Tak że to jest bardzo istotny element. Jak państwo widzicie, na każdą tonę ziarna kukurydza pobiera około 30 kilogramów azotu, 12 kilogramów fosforu, 30 potasu, 10 magnezu, 10 siarki i 10 wapnia. Na uprawie na kiszonkę te ilości są mniejsze, ale tutaj oczywiście te plony kiszonki są dużo, dużo wyższe niż zielonej masy. Jeżeli byśmy mówili o tym plonie, takim 12 ton, to się okazuje, że kukurydza pobiera, potrzebuje około ponad 300 kilogramów azotu, fosforu około 120-140 kilogramów, ponad 300 kilogramów też potasu, magnezu ponad 100 kilogramów, siarkę i wapń. Żeby uzyskać wysokie plony, te 12, 15 ton czy więcej, musimy te składniki pokarmowe dostarczyć. W naszej ofercie mamy kilka bardzo fajnych produktów. Takim nawozem dedykowanym do kukurydzy jest ASX Crop MAX, czyli nawóz NPK 7-20-30, plus siarka, plus bor i cynk. Czyli te dwa bardzo istotne składniki niezbędne dla prawidłowego rozwoju systemu korzeniowego. Cynk jest składnikiem, który wpływa nam na syntezę, rozwój strefy włośnikowej, systemu korzeniowego, syntezy hormonów roślinnych, auksyn, które będą nam wpływały na lepszy rozwój i wzrost roślin. Fosforan dwuamonowy, czyli popularny DAP, bardzo popularny produkt w uprawie kukurydzy, szczególnie stosowany do tego stosowania podsiew 500 metrów obok rządka siewnego. Mocznik plus, czyli ASX mocznik plus, mocznik z inhibitorem granulowany.

To, co bardzo istotne, w naszym produkcie dodajemy inhibitor NBPT, który bardzo skutecznie zmniejsza nam straty gazowe, przedłuża ten dostęp, znaczy, nam czas dostępności tego azotu do roślin, zmniejsza straty gazowe, przejście z tej formy amidowej do amonowej. I tutaj mamy dużo mniejsze straty tego azotu przy stosowaniu tego mocznika. No i też na tych gospodarstwach, które mają niskie pH, ale też lub na to uregulowane, ale będą analizy gleby wykonane, że brakuje wapnia tego odżywczego. Bo jak państwo widzicie, kukurydza też będzie pobierała ponad 100 kilogramów wapnia, który jest niezbędny do budowy tkanek roślinnych, nie tylko do poprawy odczynu gleby. To tutaj siarczan wapnia ASX jest doskonałym rozwiązaniem.

Oprócz Cropa MAX mamy w ofercie też nawozy o różnych proporcjach, ASX Crop 50-10-30, ASX Crop plus 5-15-30 i nawóz jeszcze z firmy K-Adriatica włoskiej 7-20-30. Jeżeli państwo zrobicie analizę gleby, to oczywiście też warto i będzie niskie pH, to trzeba tutaj w tym okresie spoczynku zimowego przed siewami to pH podnieść, bo kukurydza jest tolerancyjna, ale jednak, żeby to pH było powyżej 5,5-6, jak się da 6,5 na glebach cięższych, to im lepsze będzie wyższe pH, tym mamy większą dostępność składników pokarmowych dla każdej rośliny. Tutaj polecamy Wapniak kornicki jako jeden z pierwszych w ogóle w Polsce nawóz na bazie kredy granulat, Żywa kreda, activeMAG i Siarczan wapnia jako źródło wapnia i siarki. Powiem teraz chwilkę o tym moczniku. Dlaczego mocznik ASX Mocznik plus? 46% azotu i inhibitor NBPT.

Po licznych doświadczeniach z firmą CroxX współpracy dodajemy do naszego mocznika inhibitor CroxX, inhibitor ureazy 25 blue, który jest to w zasadzie jeden z dwóch inhibitorów, które mają pełną akredytację Unii Europejskiej. Notyfikacje jeżeli chodzi o… i są zarejestrowane jako legalne inhibitory do stosowania do mocznika. Jest bardzo skuteczny, zmniejsza zdecydowanie straty gazowe tego mocznika. My po licznych doświadczeniach współpracy z firmą CroxX, która w Niemczech stosuje ten inhibitor na ponad 600-700 tysięcy ton mocznika, w Niemczech jest stosowany, tak zalecana dawka, to jest 0,09% inhibitora w tym nawozie. Tak że tutaj, jak państwo widzicie, na kilogram azotu. I tutaj, jeżeli będzie taka zawartość, to gwarantuje nam to, że ten mocznik, jego straty są bardzo małe, ale też wydłuża nam się ten czas, że ten mocznik forma amidowa jest dłużej dla roślin, ona jest dostępna w glebie, nie ulega stratom gazowym, nie przychodzi do formy amonowej, szczególnie jak stosujemy mocznik głównie na suchą glebę, wtedy te straty gazowe są największe.

Stosująca jest ASX Mocznik plus te straty spadają nam praktycznie do zera. Inhibitor, ten CroxX, jeżeli ktoś ma już mocznik, mamy też przepisy od 2021 roku, od sierpnia, że nie można stosować w Polsce mocznika doglebowo bez inhibitora ureazy lub bez otoczki. Tak że tutaj, jeżeli ktoś stosuje taki mocznik, jeżeli nie kupił naszego ASX-a plusa, można samemu w gospodarstwie zastosować CroxX inhibitor ureazy w dawce od 1,5 do 3,2 litra na 1000 kilogramów mocznika. Inhibitor też może być dodawany do RSM-u w dawce 0,5 do 0,9 litra na 1000 kilogramów RSM-u. I kolejnym etapem, który czytamy, sposobem obniżenia i obniżenia kosztów nawożenia, poprawy efektywności zastosowanych nawozów, jest budowa silnego systemu korzeniowego, czyli poprawa dostępności fosforu dla roślin. Fosfor jest tym składnikiem, który ma największy wpływ na budowę systemu korzeniowego, w każdej roślinie, w kukurydzy szczególnie.

Odpowiada za syntezę ATP, transporty, gospodarkę energetyczną roślin, transport składników pokarmowych. I tutaj to jest bardzo istotne, że pobieranie fosforu jest w największym stopniu uzależnione od temperatury gleby. I przez lata nam się wydawało, że w Polsce temperatura gleby nigdy nie osiągnie, nie przekroczy 20 stopni Celsjusza, dlatego że na tej głębokości 20 stopni Celsjusza jednak ten rok 2015 był przełomowy, że według badań to był pierwszy rok, kiedy w Polsce temperatura gleby przekroczyła 20 stopni. Jak państwo widzicie na tym obrazku, mamy go z firmy Agronutrition z Francji, która jest producentem nawozu Microstar.

I w tych krajach północnej Afryki, południowej Europy ten problem wysokich temperatur jest dużo większy jak u nas. I rzeczywiście my zawsze baliśmy się, że wczesną wiosną jest zimno, słaby rozwój systemu korzeniowego, zablokowane pobieranie fosforu. To jest wszystko prawda i po to nawożenie startowe stosujemy, żeby ten fosfor był łatwo dostępny, był najbliżej systemu korzeniowego. Ale od tych kilku lat mamy też problem, że w czasie wegetacji, kiedy mamy bardzo wysokie temperatury, powyżej 30 stopni Celsjusza, a nawet w tamtym roku praktycznie zdarza nam się, że mamy 35 i więcej, gleba też się nagrzewa, powodując przy wysokich temperaturach zamieranie części systemu korzeniowego, spadek jego aktywności, gorsze pobieranie składników pokarmowych.

Dlatego też zbudowanie tego silnego systemu korzeniowego na początku wegetacji jest niezmiernie istotne, żeby zapewnić prawidłowy wzrost roślin w całym okresie wegetacji. I w uprawie kukurydzy stosowane są trzy technologie nawożenia, czyli jedna na całą powierzchnię, rzutowo stosujemy nawozy NPK, mieszana, czyli rzutowo część nawozów idzie NPK i fosfor amonu idzie współrzędnie o 5 centymetrów obok rządka siewnego. No i to, co polecamy jako uzupełnienie tej technologii, nawożenie współrzędne, rządek siewny, mikrogranulat idzie pod nasionka kukurydzy. Wtedy ten nawóz jest najbardziej… bliżej systemu korzeniowego i rośliny kiełkując od razu mogą z tych składników azot, fosfor i cynk, plus siarka korzystać.

To, co bardzo istotne, dlaczego ten fosfor. Ogólna zawartość fosforu w glebie jest bardzo duża. Może nawet dochodzić do 8 ton na hektar w warstwie ornej, ale tego fosforu przyswajalnego, który przechodzi nam do roztworu glebowego, jest dostępny dla roślin, jak państwo widzicie, jest to 2-3 ppm, czyli do 8 kilogramów tego HPO4 rozpuszczalnych w roztworze glebowym i rośliny mogą z niego od razu korzystać. Dlatego podanie tego fosforu łatwo rozpuszczalnego w wodzie, zasięg systemu korzeniowego ma ogromne znaczenie, żeby zapewnić dobry wzrost roślin.

Jeszcze jeden czynnik, który wpływa na pobranie fosforu, to jest sprawa odczynu gleby. Na glebach bardzo kwaśnych zastosujemy nawozy fosforowe, nawet najlepsze. One w dużym stopniu przechodzą nam w formy niedostępne dla roślin. Fosforany żelaza, fosforany glinu, dopiero mamy takie bardzo wąskie okienko w tym pH około 6,5 do 7, kiedy jest największa dostępność fosforu, a jak zastosujemy nawozy wapniowe, czy mamy gleby o wyższym pH, znów przechodzi nam fosfor w związku z wapniem, fosforany wapnia powstają i też ten fosfor jest dla roślin niedostępny.

To, co jeszcze bardzo istotne, około 50% fosforu, który jest w glebie, jest to fosfor organiczny związany w kompleksie sorpcyjnym, z którego rośliny mogą skorzystać dopiero po uruchomieniu go przez mikroorganizmy glebowe. Aspargillus, Penicillum, Rhizopus, Bacillus, Pseudomonas oraz grzyby mikorytyczne. I tutaj fosfatazy, wszystkie te mikroorganizmy korzystają przy pomocy enzymu fosfatazy, uruchamiają ten fosfor glebowy, przechodzi do formy mineralnej i jest jego dostępność największa latem. A w większości roślin ten fosfor jest najbardziej potrzebny, jak w przypadku kukurydzy, na początku wegetacji. Ale ten fosfor jest dla roślin uruchamiany. I to, co jeszcze istotna sprawa, fosfor jest najmniej mobilnym pierwiastkiem w glebie.

Nigdy nie powiemy, że przy fosforze następuje nam nawet przy intensywnych opadach deszczu wymycie fosforu. Fosfor ulega łatwo uwstecznieniu, w wejściu, jeżeli jest niskie pH fosforany glinu, żelaza powstają, ale nie ulega uwstecznieniu. I dlatego tutaj podanie tego fosforu w zasięg systemu korzeniowego kiełkującego będzie niezmiernie istotne, dlatego że roślin od razu mogą z tego fosforu korzystać, bo jest on blisko strefy włośnikowej systemu korzeniowego. Jak państwo widzicie, jest to 1-2 milimetry, wtedy rośliny najlepiej z niego korzystają, jak ten fosfor, jon fosforanowy znajduje się blisko kiełkujących korzeni kukurydzy, a azot roślinny są w stanie pociągnąć na jon azotanowy nawet z odległości 20 milimetrów. I dlatego nawożenie startowe przy pomocy mikrogranulatów jest niezmiernie istotne.

W większości Europy jest to bardzo popularny zabieg, który pozwala obniżyć dawki nawozów fosforowych stosowanych na całą powierzchnię pola. W Polsce były różne zawirowania, ale ta technologia funkcjonuje cały czas. Dzisiaj nie ma problemów w natury technicznej, bo do stosowania mikrogranultów potrzebne są specjalne siewniki. Microstar PZ, widzicie państwo, jest to wielkość granulek poniżej 1 milimetra, a porównując z fosforanem czy superfosfatem, są to bardzo drobne granulki. Na jedno nasionko przypada nam około 200 granulek Microstaru, a przy nawozach, czy fosforan, czy superfosfat na jedno nasionko przypada nam z reguły jedna granulka nawozu. Tak że tutaj możliwość, dostępność tych słodkich pokarmowych jest zdecydowanie większa.

I to, co jest bardzo istotne, my nad tym produktem, kiedy wdrażaliśmy go, już to będzie w sumie prawie 10 lat temu, wdrażaliśmy do praktyki rolniczej w Polsce jako pierwsza firma nawozy Microstar, robiliśmy bardzo dużo doświadczeń. I to jedno z takich doświadczeń, które pokazuje, że nawet zredukowanie fosforu do 50% ogólnej dawki tego fosforu z tych 100-paru na te 60, zapewniało nam dobry rozwój systemu korzeniowego. I to, co bardzo istotne, też nie mieliśmy spadku plonowania, dlatego że tak jak we wnioskach z całego doświadczenia profesora Potarzyckiego z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, wprowadzenie do systemu nawożenia nawozu Microstar PZ pozwala na osiągnięcie większych planów nawet w warunkach ograniczonych dawek fosforu do 75%. Ale jeżeli zredukujemy dawki fosforu do 25% rekomendowanej dawki, nie mamy spadku planowania.

Oczywiście tutaj to też trzeba zachować zdrowy rozsądek. Zalecane dawki mikrogranulatu są 20-30 kilogramów. Jeżeli będziemy mieli bardzo niski zawartości fosforu, to tutaj nigdy nie polecę państwu, żebyście obniżali stosowanie nawozów fosforowych 70%, ale to zredukowanie o 25%, a na glebach zasobnych do 50% przy stosowaniu nawożenia zlokalizowanego Microstarem PZ jest możliwe i daje to wymierne korzyści. To, co jeszcze nie powiedziałem, Microstar PZ obok fosforu zawiera cynk, który też nam bardzo istotnie wpływa na rozwój tego systemu korzeniowego, a cynk jest głównym składnikiem, mikroelementem najważniejszym w uprawie kukurydzy. I teraz jeszcze powiem o nawożeniach azotowych.

Powiedziałem o moczniku z inhibitorem, który tutaj ma kluczowe znaczenie. Mocznik w kukurydzy jest to główny nawóz azotowy, dlatego że szczególnie z inhibitorem opóźnimy dostępność tego azotu dla roślin, wtedy, kiedy jest najbardziej potrzebny w momencie wiechowania, nalewania ziarna, a stosowany wczesną wiosną z innych nawozów może go zabraknąć. Dlatego tutaj mocznik z inhibitorem ma kluczowe znaczenie. Ale oprócz tego cały czas obserwujemy, też są takie wytyczne Unii Europejskiej, żeby ograniczać zużycie nawozów mineralnych poprzez wprowadzanie produktów mikrobiologicznych i nasza firma, byliśmy jedną z pierwszych firm, która w ogóle już w 2014 roku zaczęła pracę, badania polowe, wdrażanie do praktyki produktów mikrobiologicznych, które będą wpływały na… wiązały azot z powietrza. Naszym głównym produktem jest Rhizosum N plus, produkt, który zawiera bakterie azotowe, w tym salinestris, dodatkowo żelazo, mangan, substancję organiczną. Nawóz jest zarejestrowany w Polsce, posiada także świadectwo kwalifikacji do stosowania w rolnictwie ekologicznym.

To, co jest bardzo istotne, bakterie te wiążą azot z powietrza, który jest dla roślin niedostępnych, tylko rośliny motylkowe mogą korzystać z tego azotu przy pomocy bakterii Rhizobium. Wszystkie inne rośliny muszą korzystać z tego azotu, który dostarczą im albo bakterie Azotobacter na przykład, lub podać w nawozach mineralnych. I to, co jest bardzo istotne, tutaj jest ważnym czynnikiem, żeby uzyskać najlepsze efekty, pH gleby powinno być powyżej 5,5, dlatego że te bakterie wtedy najlepiej się rozwijają, są wprawne prawie w 100% i mogą rzeczywiście związać tego azotu i dostarczyć roślinom nawet ponad 50 i więcej kilogramów tego azotu. To, co jest bardzo istotne przy Azotobacter salinestris, bakterie te mają bardzo szeroki zakres działania w temperaturze już od 4 stopni Celsjusza do 35. One wiążą azot, dostarczają go do gleby, do rośliny i w ten sposób zapewniamy dostarczenie tego azotu w całym okresie wegetacji. I to, co bardzo istotne, bakterie Azotobacter salinestris działają w roślinie na trzech płaszczyznach.

Pierwsza to jest, jak wykonamy zabieg po wschodach roślin, bakterie te zasiedlają nam liście, wnikają w endofit dolistny, wnikają do środka rośliny, dostarczając ten azot do rośliny. Druga, zasiedlają ryzosferę, czyli tę strefę włośnikową, tam gdzie jest do 1 milimetra od korzeni i dostarczają też azot poprzez korzenie. No i te, które zasiedlą glebę poza ryzosferą, dostarczają, kiedy system będzie się rozwijał, rośliny będą korzystały z tego azotu, który został zgromadzony przez te bakterie w glebie. To, co bardzo istotne, bo czasami mieliśmy, szczególnie przy uprawach ozimych, takie pytania, czy jak zastosujemy Rhizosum jesienią, nie ma problemu z przymarzaniem rzepaku.

Robiliśmy dużo doświadczeń, nie ma takiego problemu, dlatego że tu jest bardzo taki fajny mechanizm działania tych bakterii, że one produkują, wiąże ten azot z powietrza wolny przy pomocy enzymu nitrogenaza. I tutaj jest ten azot pobierany do formy amonowej, do formy amoniaku NH3 i rośliny, jeżeli poziom tego pobrania z rośliny, że te potrzeby są wyczerpane, że pokryte są potrzeby na ten azot w danym momencie, to dochodzi do takiego procesu deaktywacji tej enzymu nitrogenazy i zablokowane to pobieranie, ta synteza zostaje na krótki czas zablokowana. Jeżeli rośliny znów zużyją ten azot, który bakterie zgromadziły, znów te bakterie zaczynają pracować i ten azot dostarczają w tych momentach, kiedy jest on naprawdę bardzo potrzebny. I to dzięki temu mamy rzeczywiście dobre zaopatrzenie od samego początku ruszania wegetacji, praktycznie do końca wegetacji, kiedy ten azot jest potrzebny. Tutaj nie ma problemów, że mamy przedłużoną wegetację, bo ten proces tego blokowania, tej deaktywacji nitrogenazy jest bardzo skuteczny.

To, co bardzo istotne, zrobiliśmy mnóstwo doświadczeń, zarówno my w Polsce, jak i firma Ceres Biotics z Hiszpanii, w innych krajach Unii Europejskiej i także w innych częściach świata na temat skuteczności. Dzisiaj mamy tu ogromne możliwości techniczne sprawdzenia skuteczności działania zasiedlenia tych liści. Pod mikroskopem, widzicie państwo, zielone kropeczki, jak zasiedla Azotobacter salinestris rośliny, w liście roślin. I tutaj też robiliśmy doświadczenia w Polsce, skuteczność po opryskach. Widzimy, że już 7 dni po oprysku mamy praktycznie 3 razy większą koncentrację Azotobacter salinestris w liściach roślin, a po 2 tygodniach ta koncentracja jest jeszcze o kolejne ileś tam procent, drugie tyle praktycznie większa. Tak że tutaj rośliny są ładnie zasiedlane, działa ta bakteria w liściach, działa w glebie, poprzez system korzeniowy i działa w glebie.

Oprócz tego, że Rhizosum N plus, Azotobacter salinestris, to jest najważniejsze działanie, wiąże azot, ale tak, ma pewien wpływ na uruchomienie fosforu, potasu. Przede wszystkim tak, że te bakterie produkują też siderofory i to, co bardzo istotne, produkują tak samo fitohormony roślinne, auksyny, cytoklininy i też wpływają na produkcję enzymu deaminazy ACC. Tak że tutaj też oprócz tego dostarczania azotu mają też takie działanie stymulujące wzrost roślin. I to, co już powiedziałem wcześniej, Rhizosum N plus jest bardzo skuteczne, jeżeli chodzi o wiązanie tego azotu. Mamy doświadczenia, że to jest wiązane, dostarczane do gleby, grubo ponad 50 kilogramów. My polecamy, że te 50 kilogramów jest wiązane, czyli tutaj stosując Rhizosum N plus, możemy ograniczyć nawożenie azotem o 100 kilogramów mocznika, saletry amonowej 150 do 200 kilogramów. Czyli tutaj takie oszczędności możemy uzyskać stosując ten produkt. Rizosum N plus został nagrodzony jako innowacyjny produkt do roku 2021 i w 2023 roku nagrodę profesora Pieniążka w uprawach sadowniczych. I tak jak powiedziałem, pracujemy z Rhizosumem od 2014 roku. Dlatego pokażę państwu wyniki doświadczeń kilku, dosłownie z tamtego roku, gdzie robiliśmy różne technologie nawożenia.

Stosowaliśmy mocznik z inhibitorem w uprawie kukurydzy na kiszonkę, w zakładzie iungowskim w Grabowie nad Wisłą. I tutaj widzicie państwo, to jest obniżenie o 25%. Taką technologię przyjęliśmy, że dawki azotu były o 21 mniejsze niż w gospodarstwie, standardowo stosowane, plus mocznik z inhibitorem. Mieliśmy plon wyższy około 4 ton tej kukurydzy nad kiszonkę. RSM z innym produktem stabilizującym przemianę azotu, z tiosiarczanem wapnia. Też mieliśmy prawie 18 ton, czyli też prawie 3,5 tony więcej zielonki. A tam, gdzie był stosowany Rhizosum, plus 75% dawki azotu, uzyskaliśmy plon ponad 20 ton zielonej kukurydzy na pasze. Czyli tutaj jest to prawie 5 ton, 6 ton wyższy plon niż na kontroli, przy pełnym nawożeniu azotowym.

W innym doświadczeniu, też w Grabowie, ta sama odmiana kukurydzy, ale tu robimy dla porównania, mamy zredukowaną dawkę azotu, jaką tą kontrolę, gdzie przyjęliśmy 50% azotu, bo też badamy, do jakiego poziomu możemy obniżyć. Widzicie państwo, nawet zredukowanie azotu do 50% tej dawki, którą się stosuje w tym gospodarstwie, a tam było stosowanych około 150 kilogramów azotu, plus Rhizosum, uzyskaliśmy plony zielonki o 5 ton wyższe i to, co bardzo istotne, mieliśmy większy udział suchej masy w zbieranym plonie i plon suchej masy, jak państwo widzicie, był o 3 tony wyższy. To też jest bardzo istotny element. I tutaj jeszcze kukurydza uprawiana na ziarno. Też mamy obniżenie azotu o 25%, plus Rhizosum, uzyskaliśmy plon, no te 800 kilogramów ziarna kukurydzy wyższy i też mieliśmy większą masę, 1000 ziaren.

I drugim produktem mikrobiologicznym, który w naszej ofercie w tym roku się pojawił, jest DELSOL. Być może część z państwa, DELSOL plus, zna taki produkt DELSOL, bo mieliśmy go kilka lat temu. Jednak tutaj z przyczyn różnych była chwilowa przerwa sprzedaży tego produktu. Firma poszerzyła, powiedzmy, skład tego produktu, bo DELSOL to były tylko bakterie Pseudomonas Putida. Tu DELSOL Plus są to bakterie Pseudomonas Putida, Bacillus subtilis i grzyb Trichoderma harzianum. I tak bogaty skład tego produktu nam gwarantuje doskonałe pobieranie fosforu, uruchamianie tego fosforu organicznego. To, co jest najważniejsze w tym produkcie, zarówno Pseudomonas Putida, jak i Bacillus wpływają na przemianę fosforu. Uruchamiają te rezerwy glebowe, poprawiając dostępność tego fosforu, nawet w tych niekorzystnych warunkach klimat pogodowy, kiedy będzie zimno czy bardzo wysokie temperatury.

Dodatkowo Pseudomonas Putida produkują kwas ketoglutarowy, który wzmacnia system korzeniowy, lepsze pobieranie i kondycję, zdrowotność roślin. Syntezują bardzo duże ilości hormonów roślinnych, auksyny, czyli też będą zapewniały nam dobry wzrost roślin, rozwój systemu korzeniowego. I też takie działanie prozdrowotne wykazują, że produkują takie związki, które ograniczają rozwój patogenów, cyjanowodór, kwas salicylowy, antybiotyki, fenazyna. I dzięki temu rośliny są zdrowsze, lepiej się rozwijają. No i bakterie też produkują te siderofory, które mają bardzo ogromny wpływ na pobieranie żelaza, które jest tutaj bardzo istotnym składnikiem pokarmowym dla mikroorganizmów glebowych, dla roślin uprawnych. Tak samo dla mikroorganizmów chorobotwórczych. I tu jest taki bardzo fajny mechanizm, że to żelazo związane sideroforami mogą pobierać mikroorganizmy pożyteczne, rośliny uprawne, ale patogeny mają już problem z pobieraniem tego żelaza i to hamuje ich rozwój i namnażanie.

Drugim składnikiem DELSOL Plus jest grzyb Trichoderma harzianum THM 308. Przede wszystkim jest to grzyb, który produkuje nam mnóstwo enzymów litycznych, celulazy, ksylanazy, które będą wpływały, takie tworzą mikropasożytnictwo, że dzięki temu jest taka symbioza pomiędzy tym grzybem a rośliną, dostarczając roślinie składników pokarmowych. Tworzy taką antybiozę, że szczególny antagonizm, że blokuje, zasiedlając system korzeniowy, blokuje zasiedlenie przez czynniki chorobotwórcze i też może modyfikować nam ryzosfery, w tym pH gleby, uwalniając inne składniki pokarmowe. Tutaj też to głównym składnikiem jest żelazo i stymuluje wzrost roślin i zwiększa odporność roślin na czynniki chorobotwórcze.

Trzeci komponent tego DELSOL Plus jest to Bacillus subtilis, który też wpływa nam na przemianę fosforu. Ktoś powie, po co te dwa, ale te bakterie działają troszkę i mają inne mechanizmy działania, w innym zakresie ten fosfor jest uruchamiany. Tak jak Pseudomonas Putida produkują siderofory, które wiąże żelazo, to Bacillus subtilis produkuje siderofory, które uruchamiają nam cynk. Jak doskonale państwo wiecie, cynk jest tym składnikiem dla kukurydzy niezmiernie istotnym, dlatego też uruchomienie tego cynku i jego rezerw glebowych przy pomocy sideroforów przez bakterie Bacillus subtilis, będzie nam dodatkowo poprawiało zaopatrzenie roślin w ten cynk, stymulując dobry rozwój systemu korzeniowego, dobry rozwój i wzrost roślin, i pobieranie składników pokarmowych, i też zwiększając odporność na niekorzystne warunki pogodowe. I tak jakbyśmy spojrzeli tam, gdzie gleba będzie bogata w mikroorganizmy glebowe, Pseudomonas Putida, Bacillus czy Azotobacter salinestris będzie się lepiej rozwijały rośliny, lepsze pobieranie składników pokarmowych, lepszy wzrost roślin i uzyskamy dużo wyższe plony. Tak że tutaj, jak państwu pokażę, mamy tylko jedno doświadczenie.

Rzeczywiście DELSOL Plus, doświadczenie z IUNG-u, Zakładu Doświadczeń z tamtego roku, gdzie rzeczywiście obniżenie dawki o 50% fosforu, tam były dawki około 100 kilogramów fosforu, o 50 kilogramów niższe nawożenie fosforem, mimo wszystko uzyskaliśmy plon jeszcze o 3 tony zielonej masy wyższy niż na kontroli. I to, co bardzo istotne, też mieliśmy dużo lepsze parametry tej zielonki, większa masa, procent suchej masy i plon suchej masy ponad 3 tony wyższy niż na kontroli, przy pełnym nawożeniu NPK. DELSOL stosujemy w dawce 1 kilogram na hektar w uprawach rolniczych, może być stosowany przed siewem, sadzeniem, siewem nasion, kukurydzy, buraków, zbóż, rzepaku, czy sadzeniem ziemniaków lub możemy też go stosować we wczesnych fazach rozwojowych do 6 liści, wtedy też będzie działał nam przez liście. Najlepiej połączyć ten zabieg razem z Rhizosumem, wtedy będziemy mieli wpływ i na przemianę azotu, dostarczymy azot ten organiczny dostarczony przez bakterie z Rhizosumu i fosfor, plus żelazo i cynk z DELSOL Plus lub też dołączyć do tego Rosahumus. I tak jak powiedziałem wcześniej państwu, dochodzimy do tego nawożenia już takiego uzupełniającego, ale cynk jest kluczowym składnikiem dla nawożenia kukurydzy. I tutaj ktoś powie, że pokazuję wyniki doświadczeń bardzo starych.

Rzeczywiście, jak zacząłem pracę w Agrosimex, to jest ponad 20 lat temu, robiliśmy z nawozem Zinc 750 serię doświadczeń w IHAR-ze w Radzikowie, serię doświadczeń przez 4 lata. W każdym praktycznie roku stosowanie Zincu dawało nam bardzo fajne korzyści. To były zwyżki 15 do 20%, czy nawet ponad 20%. Tak że rzeczywiście ten cynk ma kluczowe znaczenie dla kukurydzy, szczególnie tej, która jest uprawiana w monokulturze. Jeżeli państwo nie zastosujecie nawożenia startowego Microstarem PZ, to wtedy naprawdę ten Zinc jest doskonałym sposobem na to, żeby te niedobory cynku zlikwidować. Lub zastosować oczywiście DELSOL Plus, który też będzie wpływał na dostarczenie cynku.

Kukurydza z racji swojego tempa wzrostu ma bardzo krótkie takie okienko, kiedy możemy zastosować nawożenie dolistne, ale te czynniki pogodowe, czynniki glebowe będą powodowały, że takie nawożenie często jest potrzebne. I tutaj mamy kilka takich bardzo fajnych rozwiązań, które będą pomocne w likwidacji niedoborów, tego głodu fosforowego, bo kiedy mamy bardzo zimną wiosnę, a takie się niestety zdarzają czasami, tamta też była chłodna, te objawy głodu fosforowego się pokazują. Czyli mamy nawóz ASX Fosfor plus, wysoka zawartość fosforu, ale też azot, potas, magnez, mikroskładniki, wysoka zawartość cynku około 2%, tak że też w tym nawozie ten cynk dostarczamy, lub inne składniki, jeżeli są takie ogólne zaburzenia we wzroście roślin. ASX, to są nawozy, które mają wysoką zawartość NPK i bardzo wysoką zawartość mikroskładników w jednym nawozie. Ale czasami rolnicy szukają tańszych rozwiązań, czyli mamy tak Rosasol, gdzie mamy dużą zawartość NPK, 15-30-15 czy 80-12, Ultrasol, podobne proporcje składników, ale tam zawartość mikroskładników jest minimalna i wtedy trzeba uzupełnić te mikroskładniki, jeżeli jest ich niedobór, na przykład ASX Complex plus. ASX Complex.

I tutaj jeszcze mamy też w ofercie naszej ASX Fosforan monopotasowy, 52% fosforu nawożenia dolistnego, jeżeli ktoś szuka też takich rozwiązań. Oczywiście też siarczan wapnia, który też tutaj bardzo dobrze nam się sprawdza, jako źródło wapnia i siarki dla roślin, kiedy tych składników będzie brakowało. No i oczywiście w kukurydzy, szczególnie w glebach lżejszych, magnez, w zasadzie we wszystkich uprawach. Po lekkich zimach tego magnezu zresztą w naszych glebach brakuje, to jest ponad 50% gleb, które są ubogie w magnez, plus siarka jeszcze dochodzi nam, niedobory tej siarki, lepsze wykorzystanie azotu, także siarczan magnezu jest tym składnikiem, który praktycznie przynajmniej jeden zabieg dolistny w uprawie kukurydzy musimy wykonać. No ale czasami te normalne nawozy dolistne, mineralne nam nie wystarczą, bo jeżeli te zaburzenia, czy popełniliśmy jakieś błędy w uprawie, w przygotowaniu pola, mamy niższe pH gleby, zaburzenia, czynniki pogodowe, są różne anomalie, nam się zdarzają, prawda. To rzeczywiście mamy całą paletę produktów, które będą nam biostymulowały tę kukurydzę w sytuacjach takiego dużego stresu.

Takim naszym głównym produktem jest Maral, czyli produkt bardzo złożony, bardzo ciekawy, który ma kilka komponentów, bo jest to kompleks ryza, czyli ekstrakt z alg morskich, trzech rodzajów, Ascophyllum Nodosum, Laminaria, Fucus, część mineralna NPK 6-6-5, 1% cynku i to, co bardzo istotne z tego ekstraktu z alg morskich, jest tu bardzo wysoka zawartość kwasu salicylowego, który wpływa nam na zwiększenie odporności roślin, na stres termiczny, szybsze zamykanie aparatów szparkowych, mniejsze straty wody.

Tak że jeżeli są takie sytuacje, że robi się gorąco, wtedy jeszcze można wjechać w kukurydzę, wtedy Maral jest takim doskonałym rozwiązaniem. I do tego można dołączyć ASX Tytan, który nie jest stricte składnikiem chlorofilu, ale stymuluje nam syntezę chlorofilu i wpływa nam na lepszą sprawność fotosyntezy, produkcję asymilatów i wydanie wysokich plonów. W sytuacjach stresowych, zimna, jeżeli są zapowiadane przymrozki, Maral plus ASX Krzem. To jest najlepsza taka ochrona przed ewentualnymi przymrozkami wiosennymi. Jeszcze mamy jeden produkt, Protaminal, czyli aminokwasy wchodzenia roślinnego jako doskonały dodatek. Też ma działanie biostymulujące, ale też przyspieszy nam pobieranie składników pokarmowych z innych nawozów. Tak że można Protaminal, polecamy w dawcę 1 litr na hektar, jako dodatek do innych produktów, czy do ASX-ów, czy do Rosasoli, czy do Ultrasoli, czy do innych nawozów dolistnych. Protaminal warto dodać w tej dawce 1 litr, bo będziemy mieli szybsze pobieranie składników pokarmowych. No i Zinc tutaj jako ten produkt, ta stymulacja mineralna, dostarczenie deficytowego składnika, jakim jest cynk dla roślin. I na zakończenie w tych trudnych czasach, no wiadomo, że obniżenie kosztów będzie miało kluczowe znaczenie dla uprawy, dla opłacalności, efektywności nawożenia i opłacalności uprawy kukurydzy. I tutaj dbanie o tą glebę, czyli Rosahumus, Rhizosum N plus, DELSOL, Microstar, zapewnia dobry start, dobre odżywienie kukurydzy w całym okresie wegetacji. Wysokie, stabilne plony przy zredukowanych nawet od 25 do 50% dawkach nawozów mineralnych. W sytuacjach, kiedy mamy zaburzenia, czynniki, zachwianą pogodę, wczesną wiosnę, zimno lub później bardzo wysokie temperatury, ASX Fosfor, Zinc, Maral, skutecznie likwiduje niedobory tych składników pokarmowych w okresie wiosennych chłodów i poprawiają planowanie roślin. Tak że ja miałbym na dzień dzisiejszy tyle. Jeżeli coś państwo z tego skorzystają, będzie nam bardzo miło. A myślę, że te rozwiązania są powszechnie stosowane przez wielu rolników w Polsce.

I tutaj rzeczywiście warto takie rozwiązania, te, które będą poprawiać efektywność nawożenia, warto wykorzystywać. I żeby państwa nie zanudzać, tylko chciałbym się pożegnać, ale mamy jeszcze pytania. I teraz tak, być może ja nie powiedziałem, w jakiej dawce stosować Microstar PZ. Mikrostar PZ stosujemy w momencie siewu przy pomocy specjalnych dozowników. Dzisiaj już, jak wdrażaliśmy ten produkt, to były dwa, firmy APV, te siewniki, Ideling B. Dzisiaj praktycznie każdy producent siewników do kukurydzy, buraków cukrowych montuje już na siewnikach takie specjalne aplikatory do dozowania mikrogranulatów. I w momencie siewu aplikujemy ten nawóz. Zalecana dawka jest od 20 do 30 kilogramów. Tą wyższą dawkę polecamy na tych glebach, w których rzeczywiście są niskie zawartości fosforu. I tutaj warto to stosować.

I tutaj drugie pytanie. Ile możemy zaoszczędzić azotu przy stosowaniu Rhizosum N plus? Tak jak ja już tu mówiłem, tak jak pokazywałem państwu, że w tych doświadczeniach, które prowadziliśmy chociażby w ubiegłym roku, w 2023, te dawki, zredukowane zostały dawki nawozów azotowych nawet o 70-75 kilogramów azotu. Wiadomo, to w zakładach, tam mamy w tym gospodarstwie bardzo dobre pH gleby, dobrą zawartość substancji organiczną, ale w takich większości gospodarstw rolnych nawet, no jest jeden ten warunek, że to pH powinno być powyżej 5,5. Wtedy możemy rzeczywiście mówić, że stosowanie Rhizosumu pozwala nam zaoszczędzić przynajmniej 50 kilogramów azotu na hektar.

Tak że więcej pytań nie ma. Ja dziękuję państwu jeszcze raz za uwagę i życzę wszystkiego w tym nowym roku. Co prawda już jest luty, ale żeby przynajmniej te ceny kukurydzy były wyższe niż rok temu. Dziękuję bardzo.

Optymalne strategie nawożenia kukurydzy – konferencja rolnicza

Prognoza pogody

Info-Karta