Opóźnione terminy siewu zbóż ozimych

Optymalne terminy siewu zbóż ozimych dobiegają końca. Takie gatunki jak jęczmień ozimy i żyto ozime powinny być już posiane. Gatunkiem, który reaguje najmniejszym spadkiem plonu przy późnych zasiewach jest pszenica ozima, natomiast nie wszystkie odmiany są dedykowane do tego typu zastosowań.

Na co więc należy zwracać uwagę dobierając odmianę pszenicy ozimej do siewu pod koniec października lub w listopadzie? Poniżej przedstawiam najważniejsze cechy, które powinna posiadać odmiana wysiewana z opóźnieniem, by przetrwać zimę i móc wydać obfity plon.

Cechy zbóż ozimych, na które warto zwrócić uwagę

1. Wysoka mrozoodporność i zimotrwałość – często te dwa pojęcia stosowane są zamiennie. Jest to jednak błąd, gdyż mrozoodporność jest to indeks, który wskazuje tylko poziom ujemnej temperatury w jakiej są w stanie przetrwać rośliny i jest badany w warunkach laboratoryjnych.

Natomiast zimotrwałość jest to pojęcie zdecydowanie szersze i jest wypadkową szeregu czynników na podstawie, których oceniana jest zdolność roślin do przetrwania zimy w warunkach naturalnych. Możemy do nich zaliczyć m.in. ujemną temperaturę, poziom przemarzania gleby, długotrwałe i wysmalające wiatry, wielkość i częstotliwość opadów deszczu lub śniegu, grubość okrywy śnieżnej, nasłonecznienie, częstotliwość odwilży i ponownego zamarzania gleby. Odmiany z zimotrwałością na poziomie minimum 4,0 wg COBORU z powodzeniem mogą być uprawiane w całej Polsce, czyli również w rejonach o gorszych warunkach termicznych. Tym samym również lepiej nadają się do siewu w opóźnionych terminach.

2. Bardzo dobra krzewistość – ten parametr nie jest oceniany osobno przez COBORU, natomiast ma kluczowe znaczenie w przypadku doboru odmian do opóźnionych zasiewów.

Pszenice siane bardzo późno często zimują w fazie jednego lub kilku liści. Praktycznie całe krzewienie produkcyjne odbywa się dopiero wiosną, dlatego odmiana dedykowana do późnych zasiewów powinna wyróżniać się bardzo dobrą krzewistością, by móc zapewnić prawidłową obsadę kłosów na jednostce powierzchni – a tym samym zabezpieczyć możliwości plonotwórcze.

3. Wigor wzrostu i regeneracja po zimie – ze względu na ograniczony czas jaki rośliny posiadają do wzrostu i rozwoju systemu korzeniowego, odmiana powinna charakteryzować się bardzo dobrym wigorem. Im szybciej rośliny zaczną gromadzić składniki pokarmowe, a tym samym zagęszczać soki komórkowe, tym bardziej minimalizuje się ryzyko powstawania kryształów lodu, które mogą uszkadzać tkanki roślin i osłabiać rośliny podczas mrozów.

Jeśli natomiast uszkodzenia się pojawią to ważne, by odmiana cechowała się szybką regeneracją uszkodzeń powstałych podczas zimy. Mocny wigor wzrostu wiosennego jest bardzo istotny, gdyż rośliny poza regeneracją, muszą w stosunkowo krótkim okresie dokrzewić się oraz pobrać odpowiednią ilość składników pokarmowych. Azot w takiej sytuacji należy podać odpowiednio wcześnie, by rośliny nie musiały czekać na dostępność tego składnika.

Poziom plonowania pszenicy ozimej wysianej w opóźnionym terminie

Poniższy wykres przedstawia poziom plonowania pszenicy ozimej wysianej w opóźnionym terminie agrotechnicznym tj. po 10 listopada 2021 roku. Doświadczenia były prowadzone na intensywnym poziomie agrotechniki. Jak widać pszenica Venecja poradziła sobie bardzo dobrze i zapewniła wyższy plon niż Kariatyda, Formacja i Euforia. Oficjalne badania COBORU potwierdzają wysoki potencjał plonowania pszenicy Venecji również w przypadku późnych siewów.

Podsumowując, najbezpieczniej jest dobierać odmiany w typie kompensacyjnym, gdyż łączą one w sobie wysoką zimotrwałość wraz z bardzo wysoką siłą krzewienia.

Część klientów ze względu na zbiór kukurydzy ziarnowej, buraków lub ziemniaków będzie poszukiwać jeszcze nasion do siewu. Odmiany z naszej oferty, pszenice Venecja, RGT Provision oraz pszenżyto Toro, doskonale nadają się do opóźnionego siewu. Należy pamiętać, że zalecana obsada roślin/m² musi zostać odpowiednio zwiększona względem norm z terminów optymalnych. Poniżej podaję obsadę roślin/m² jaką należy zakładać przy obliczaniu normy wysiewu na hektar w poszczególnych terminach:

Pszenica ozima Venecja (zimotrwałość 4/5)
15.10.-31.10 320-370 roślin/m2, 01.11.-15.11. 370-420 roślin/m2
Pszenica ozima RGT Provision (zimotrwałość 4)
15.10.-31.10 330-370 roślin/m2, 01.11.-15.11. 370-400 roślin/m2
Pszenżyto ozime Toro (zimotrwałość 5)
15.10.-31.10 330-370 roślin/m2, 01.11.-15.11. 370-420 roślin/m2