Odmiany zbóż ozimych na dobre i na złe

Trudne do przewidzenia warunki pogodowe i zmiany klimatu sprawiają, że oprócz cech jakościowych i wysokiego potencjału plonowania podczas wyboru odmiany zbóż należy zwrócić uwagę także na takie cechy, jak: tempo wzrostu jesiennego, siła krzewienia, tolerancja na suszę, mrozoodporność czy regeneracja po zimie. Powyższe elementy wpływają przede wszystkim na powtarzalność wyników polowych.

dr inż. Aleksandra Wieremczuk, Karol Szmagliński

Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego przejściowego. Zmienna pogoda testuje polskich rolników od wielu lat. Przymrozki, susze albo gwałtowne nawałnice mają niebagatelny wpływ na wynik produkcji polowej. Dużym wyzwaniem są także zimy, które w ostatnich latach bywają nieprzewidywalne – znaczne spadki temperatur pojawiają się nagle, często po cieplejszych jak na tę porę roku okresach. To determinuje konieczność wyboru odmian zbóż niesamowicie elastycznych, które dobrze dopasowują się do aury w danym sezonie uprawy. Z tego powodu to nie maksymalny wynik jednostkowy – rekord plonowania w pojedynczym gospodarstwie – ale powtarzalność wyników w latach powinna być podstawowym kryterium doboru. Odmiany łączące wysoki potencjał plonowania z odpornością na czynniki stresogenne i szybką regeneracją, takie jak zaprezentowane poniżej, stanowią odpowiedź na te wyzwania.

Pszenżyto ozime Toro – plon niezależnie od pogody

Pszenżyto ozime Toro to odmiana, której uprawa daje gwarancję stabilnych plonów niezależnie od pogody. Charakteryzuje się: bardzo wysoką dynamiką wzrostu jesiennego, wysoką siłą krzewienia, elastycznością co do terminu siewu – nawet gdy ten odbywa się w trudnych warunkach i z opóźnieniem, wyjątkowo wysoką tolerancją na suszę – potwierdzają to badania przeprowadzone przez COBORU w 2019 roku, wybitnie suchym, kiedy plon na obydwu poziomach agrotechniki (a1, a2) osiągnął 104% wzorca, podwyższoną mrozoodpornością i bardzo dobrą regeneracją po trudnej zimie, bardzo wysoką odpornością na większość chorób, a szczególnie na mączniaka, łatwością w uprawie – dzięki krótkim, sztywnym i odpornym na wyleganie źdźbłom, niskimi wymaganiami glebowymi i podwyższoną tolerancją na niskie pH gleby, dzięki czemu sprawdzi się również na słabszych, bardziej zawodnych stanowiskach. Toro wytwarza ziarno o średniej masie tysiąca nasion, cechujące się bardzo wysokim wyrównaniem i dużą zawartością białka. Wysoka odporność na porastanie ziarna w kłosie obniża ryzyko spadku jakości uzyskanego plonu podczas mokrych żniw.

Przełomowe żyto ozime Astranos F1 od ASX Nasiona

Żyto ozime Astranos F1, będące nowością w ofercie ASX Nasiona, to jedna z najplenniejszych odmian żyta hybrydowego. Łączy wysoką odporność na choroby z dobrą odpornością na wyleganie. Astranos F1 plonuje wysoko i stabilnie. W badaniach rozpoznawczych COBORU w latach 2021–2022 odmiana miała ponadprzeciętne wyniki na obu poziomach agrotechniki. W 2021 osiągnęła plon wynoszący 115% (8,51 t/ha) na poziomie a1 i 114% (9,74 t/ha) na poziomie a2 w porównaniu do wzorca. Jako odmianę bardzo uniwersalną można ją wykorzystywać zarówno w intensywnej produkcji rolniczej, jak i w bardziej ekstensywnie prowadzonych uprawach.

W sezonach z wyraźnym deficytem wody w glebie Astranos F1 sprawdzi się znakomicie. Podwyższone bezpieczeństwo uprawy tej odmiany wynika z mocnego systemu korzeniowego, który efektywnie wykorzystuje dostępną w glebie wodę. Ponadto jej atutem jest dobra odporność na choroby, zwłaszcza na mączniaka i rdzę brunatną. Na uwagę zasługują również cechy jakościowe plonu, takie jak wysoka zawartość białka w nasionach i dobre parametry wypiekowe mąki. Astranos F1 wysiany w optymalnym terminie dobrze się krzewi, dlatego rekomendowana norma wysiewu to 2 jednostki siewne na hektar. Wysoka plenność, stabilność plonowania, odporność na choroby i wyleganie to klucz do kosmicznych zysków.

Jęczmień ozimy Almut – Wysoka odporność, wysoki plon

Jęczmień ozimy Almut – również nowość w ofercie ASX Nasiona – to bardzo plenna dwurzędowa odmiana, która plonuje wysoko przy agrotechnice uproszczonej oraz w intensywnie prowadzonych uprawach. Z powodzeniem można go siać na glebach słabszych, mniej zasobnych w składniki pokarmowe i wodę. Almut cechuje się bardzo wysoką odpornością na choroby groźne w uprawie jęczmienia, takie jak rynchosporioza i ciemnobrunatna plamistość. Ważną cechą tej odmiany jest genetyczna odporność na wirusy (BaYMV, BaMMV) wywołujące żółtą mozaikę jęczmienia. Choroba po raz pierwszy została zaobserwowana w 2008 roku na południu Polski, natomiast dzisiaj występuje praktycznie w całym kraju. W przypadku ciepłych i długich jesieni, z którymi mieliśmy do czynienia w ostatnich latach, presja żółtej mozaiki jęczmienia jest wysoka. Almut, mając genetyczną odporność na wirusy BaYMV, BaMMV, gwarantuje większe bezpieczeństwo uprawy. Jest to odmiana wczesna i dzięki temu bardzo dobrze radzi sobie w latach suchych i upalnych.

Tego typu odmiany przechodzą do kolejnych faz rozwojowych odpowiednio wcześnie, co minimalizuje ryzyko dużego wpływu niedoborów wody na finalny plon. Bardzo niskie rośliny, osiągające 80–85 cm wysokości, charakteryzują się dużą sztywnością łodyg i dobrą odpornością na wyleganie, co jest bardzo ważne w przypadku silnych opadów deszczu, wiatrów i burz bezpośrednio przed zbiorem. Jęczmień ozimy Almut wytwarza dorodne, grube ziarno o wysokiej masie tysiąca nasion, doskonale nadające się do produkcji kasz jęczmiennych oraz wysokiej jakości pasz dla zwierząt.

Pszenica ozima Venecja rewelacyjnie znosi okresowe niedobory wody w glebie

Pszenica ozima Venecja to odmiana z pogranicza grup technologicznych A i B. Charakteryzuje się doskonałą produktywnością.
Średnia plonu z lat 2019–2022 wynosi przy agrotechnice:

• uproszczonej, ekstensywnej (a1) – 103,5% wzorca, czyli 9,4 t/ha,
• intensywnej (a2) – 103% wzorca, czyli 10,2 t/ha!

Bardzo dobre wyniki plonowania w roku 2019, ekstremalnie suchym, pokazują, że Pszenica ozima Venecja rewelacyjnie znosi okresowe niedobory wody w glebie podczas całego okresu wegetacji. Odmiana buduje mocny system korzeniowy, dzięki czemu nawet w skrajnie niekorzystnych warunkach pogodowych optymalnie wykorzystuje dostępną w glebie wodę i efektywnie buduje plon. Ponadto charakteryzuje się ona dobrą zimotrwałością, która według oficjalnych badań COBORU wynosi 4 punkty, natomiast według badań własnych hodowcy sięga 5! Jest to pszenica o typie kompensacyjnym, a więc cechuje się bardzo dobrą krzewistością i wysokim współczynnikiem regeneracji uszkodzeń w wyniku działania ujemnych temperatur. Jest to bardzo istotna cecha, zwłaszcza w ostatnich latach, kiedy często miały miejsce chłodne wiosny i wielokrotnie pojawiające się wiosenne przymrozki, czyli okoliczności, podczas których rozwój roślin bywa utrudniony. Co więcej, Venecja ma również dobry wigor wzrostu jesiennego, dlatego z powodzeniem może być wysiewana z opóźnieniem, nawet w listopadzie.