Nawozy azotowe – nowe rozwiązania z mniejszą dawką azotu

Azot jest najważniejszym składnikiem pokarmowym dla wszystkich roślin uprawnych. Biorąc pod uwagę obowiązujące w Polsce przepisy, regulujące kwestie związane z nawożeniem upraw azotem, warto przyjrzeć się innowacyjnym rozwiązaniom, które pozwalają lepiej wykorzystać zmniejszone dawki tego pierwiastka.

Efektywność nawożenia roślin uprawnych azotem zależy od wielu czynników, m.in. od dawki, terminu i formy zastosowanych nawozów oraz od odczynu gleby, przebiegu pogody, ilości opadów i sprawności biologicznej podłoża. Z powodu długiego okresu wegetacji kukurydza, buraki cukrowe i ziemniaki na glebach o wysokiej zawartości próchnicy w największym stopniu korzystają z azotu uwolnionego w procesie mineralizacji próchnicy.

Nawozy z azotem – rozwiązania zgodne z przepisami

1 stycznia 2019 roku w Polsce weszły w życie przepisy w ramach „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, które regulują sprawy związane z nawożeniem azotem wszystkich roślin uprawnych. W celu utrzymania wysokich plonów rzepaku, zbóż, kukurydzy czy ziemniaków, przy zmniejszonych dawkach nawozów azotowych należy zadbać o ich jak najlepsze wykorzystanie i wprowadzić do agrotechniki innowacyjne rozwiązania, które są już od lat stosowane w USA i wielu krajach Unii Europejskiej, gdzie podobne regulacje prawne obowiązują od dawna.

Trzy technologie nawożenia azotem

Obecnie można polecić 3 technologie nawożenia upraw rolniczych azotem, które zwiększają efektywność zabiegu i opłacalność uprawy:

1. Nawożenie RSM + CaTs Tiosiarczanem wapnia. CaTs jest opatentowanym w USA stabilizatorem azotu i inhibitorem ureazy. Jego stosowanie hamuje straty związane z ulatnianiem azotu (amoniaku) oraz optymalizuje proces nitryfikacji, dzięki czemu następuje ograniczenie strat pierwiastka związanych z wymywaniem. Łączne zastosowanie CaTs Tiosiarczanu wapnia z RSM (10 l CaTs/100 l RSM) lub z mocznikiem ogranicza straty azotu nawet o 30%! CaTs oprócz lepszego wykorzystania azotu:

• poprawia infiltrację wody,
• zwiększa odporność roślin na stres wodny,
• aktywizuje życie biologiczne gleb, poprawia napowietrzenie gleby i rozwój systemu korzeniowego,
• ma niezwykłe właściwości zwiększające dostępność dla roślin potasu, magnezu, fosforu, żelaza, manganu i cynku,
• jest bardzo szybko pobierany przez rośliny, dzięki czemu oszczędza ich energię na pobieranie składników pokarmowych, którą mogą spożytkować do innych procesów życiowych,
• jest najlepszym sposobem na zmniejszenie zasolenia gleb (zasolenie gleb nie jest w Polsce jeszcze takim problem, jak w krajach o stałym deficycie wody, ale warto znać to działanie nawozu).

  

2. Stosowanie nawozu Duramon Nitro Zinc 30-2,2-18 + 0,5 Zn. Zawiera on wolnodziałający azot w technologii MCDHS. Parafinowa otoczka zapobiega stratom gazowym pierwiastka, a technologia Duramon redukuje aktywność enzymu ureaza, spowalniając przekształcanie azotu mocznikowego w amoniak i wydłużając jego dostępność dla roślin. Część azotu w nawozie jest w formie amonowej, łatwo dostępnej dla roślin i ulegającej przekształceniu w azot azotanowy, co poprawia wykorzystanie składnika. Uwalnianie azotu jest stopniowe i obejmuje potrzeby roślin uprawnych w całym cyklu uprawy. Zawarty w nawozie magnez jest wykorzystywany do syntezy chlorofilu i w procesie fotosyntezy. Wysoka zawartość łatwo dostępnej siarki uzupełnia niedobory tego składnika w glebie, a także zapewnia lepsze wykorzystanie azotu i budowę białek. Siarka stanowi także składnik aminokwasów siarkowych – metioniny, cystyny, cysteiny. Będący składnikiem nawozu cynk skompleksowany lignosulfonianami wpływa korzystnie na przemiany azotu w roślinie, syntezę aminokwasów i produkcję białek. Duramon Nitro Zinc to lepsze wykorzystanie azotu nawet o 27% w stosunku do tradycyjnych nawozów azotowych.
3. Poprawa zaopatrzenia gleby i roślin w azot za pomocą bakterii. Od ponad 100 lat trwają prace badawcze nad możliwością wykorzystania azotu atmosferycznego N₂ niedostępnego dla roślin do ich odżywiania. Jedynie rośliny motylkowe z pomocą bakterii symbiotycznych z rodzaju Rhizobium korzystają z azotu z powietrza. Wolnożyjące bakterie Azotobacter mają wyjątkową zdolność wiązania azotu atmosferycznego N₂ niedostępnego dla roślin do amoniaku NH₃, który rośliny wykorzystują do budowy aminokwasów i białek. Proces wiązania pierwiastka odbywa się za pomocą enzymu nitrogenaza.

Specjalnie wyselekcjonowany szczep Azotobacter vinelandii znajduje się w szczepionce Rhizosum N – w 1 g preparatu jest 1 000 000 000 j.t.k. Azotobacter vinelandii zawarte w szczepionce Rhizosum N:

• zasiedlają ryzosferę roślin uprawnych, dzięki czemu asymilowany azot jest bardzo łatwo i szybko dostępny dla roślin,
• poprawiają sprawność biologiczną gleby,
• stymulują wzrost roślin,
• są wyjątkowo skuteczne – wystarczy 1 oprysk przed siewem, po siewie lub na początku wzrostu roślin uprawnych w dawce 25 g/ha, żeby ograniczyć dawki azotu zastosowanego w nawozach mineralnych,
• zapewniają dobre zaopatrzenie roślin w azot nawet w niekorzystnych warunkach (susza, zimno), co potwierdziły badania polowe prowadzone w latach 2014–2019 roku.

  

Dzięki stosowaniu CaTs czy Rhizosum N po zbiorach roślin zostaje w glebie dużo więcej azotu, dzięki czemu lepiej rozkładają się resztki pożniwne i jest zapewnione dobre zaopatrzenie w ten pierwiastek zbóż czy rzepaku, które w okresach długiej i ciepłej jesieni często mają zbyt mało azotu do prawidłowej wegetacji. Stosując te nawozy, można obniżyć nawożenie azotem pod roślinę następczą.

Czy wiesz, że…

…wprowadzenie do programów nawożenia upraw rolniczych azotem nawozów CaTs Tiosiarczan wapnia, Duramon Nitro Zinc czy Rhizosum N – w zależności od stosowanej technologii nawożenia – zmniejsza straty gazowe azotu, zapewnia lepsze wykorzystanie zastosowanych nawozów azotowych i wysokie plony uprawianych roślin nawet w niekorzystnych warunkach atmosferycznych i przy silnym deficycie wody.

Tabela 1. Wpływ stosowania preparatu Rhizosum N na plonowanie kukurydzy LG 30.220. IUNG RZD Grabów, 2015 rok

Tabela 2. Wpływ stosowania preparatu Rhizosum N na plonowanie kukurydzy LG 30.238. IUNG RZD Grabów, 2016 rok.

Tabela 3. Pobranie azotu przez kukurydzę w kg/ha.

 

Tabela 4. Wpływ stosowania Rhizosum N na plonowanie pszenicy ozimej, SDO Śrem, 2019 rok.

Grafika 1. Wpływ stosowania CaTs na plonowanie ziemniaków Innovator (t/ha), Fertico, 2016 rok.

Tabela 5. Zawartość azotu w glebie (mg/l) w okresie wegetacji pszenicy ozimej Linus, Fertico, 2019 rok.

Iwona Polewska Jankowiak, Krzysztof Zachaj