Jesienne nawożenie zbóż ozimych

Jesień to czas, który większość roślin ozimych wykorzystuje do zaprogramowania plonu oraz zgromadzenia zapasów niezbędnych składników do szybkiego wiosennego rozpoczęcia wegetacji. Rolnicy często zadają sobie pytanie, który z makro i mikroelementów jest najważniejszy?

Pytanie to nabiera szczególnego znaczenia, gdy mamy do czynienia z uprawami ozimymi. Jesienna wegetacja uzależniona jest od przebiegu warunków pogodowych. W ostatnich latach wegetacja przebiega niestandardowo, zatem trudno jest przewidzieć, w którym momencie rośliny wejdą w okres spoczynku zimowego. Zatem, myśląc o mineralnym żywieniu nie możemy pozwolić sobie na pominięcie żadnego składnika pokarmowego.

Już Justus von Liebieg w sformułowanym w 1841 r prawie minimum stwierdził, że składnik pokarmowy, który w glebie znajduje się w najmniejszej ilości będzie decydował o wysokości plonu. Jak zatem widać, uprawiając zaawansowane genetycznie odmiany nie możemy sobie pozwolić na oszczędności związane z nawożeniem. Dotyczy to zarówno makroelementów, jak i mikroelementów.

Aktualne potrzeby nawozowe zbóż

Nawożenie startowe zbóż jest już za nami, oceniając stan plantacji możemy jedynie uzupełnić ewentualny niedobór podstawowych makroelementów ze szczególnym uwzględnieniem tych, które decydować będą o dobrym wejściu w okres spoczynku zimowego. Do tych elementów zaliczamy przede wszystkim fosfor, potas, magnez i siarkę. Osobnym zagadnieniem jest azot, ewentualne jego uzupełnienie polega na obserwacji stanu odżywienia łanu i przebiegu pogody.

• Fosfor zapewnia energię, która wykorzystywana jest do szybkiego zbudowania systemu korzeniowego. Dobrze rozwinięty system korzeniowy to „aparat gębowy” rośliny, dzięki niemu pobierana jest woda i składniki niezbędne do zbudowania części wegetatywnej.
• Potas – biokatalizator roślinny, reguluje działanie wielu hormonów roślinnych, reguluje gospodarkę wodną, uczestniczy w transporcie azotu. Jego wysoka koncentracja w soku roślinnym wpływa na zimotrwałość.
• Magnez – główny element chlorofilu. Odpowiedzialny jest za proces fotosyntezy, czyli produkcję węglowodanów – związków energetycznych w roślinie.
• Siarka wpływa na wykorzystanie azotu, 1 kg siarki w niedoborze to strata 10-15 kg N. Decyduje o składzie aminokwasowym i jakości białka.

Przejęło się, że najważniejszymi mikroskładnikami w uprawie zbóż są miedź i mangan. Jednak i pozostałe mikroelementy w związku z pełnieniem wielu niespecyficznych funkcji regulacyjnych należy uwzględnić w uzupełniającym dokarmianiu zbóż.

Dobre odżywienie a kondycja roślin

Należy pamiętać, że dobrze odżywiony łan jest odporniejszy na ataki patogenów, głównie chorób grzybowych. Odpowiednio zbilansowane nawożenie makro i mikroelementami ma ogromne znaczenie w podnoszeniu kondycji i zdrowotności upraw.

Wpływ na przezimowanie i wiosenny start wegetacji mają:

• cynk i mangan, które stymulują wzrost systemu korzeniowego, podnoszą odporność na stres spowodowany niedoborem wody;
• miedź i cynk podnoszą odporność na niskie temperatury;
• mangan, miedź i cynk wpływają na podniesienie odporności na choroby grzybowe, jest to szczególnie ważne w przypadku długiej i ciepłej jesieni.

Za parametry jakościowe plonu odpowiedzialne są:

• miedź i bor, które decydują o zawiązywaniu ziarniaków
• miedź wpływa na zawartość białka w ziarnie
• cynk determinuje lepsze wykształcenie ziarna ( MTZ)

Jak widać wpływ mikroelementów jest nie do przecenienia. Ich działanie sprowadza się do dwóch najważniejszych obszarów funkcjonowania metabolizmu:

• Racjonalnej gospodarki azotem
• Podniesieniu odporności na presję patogenów

Dokarmiane dolistne roślin

Uwzględniając powyższe elementy odpowiedź na pytanie, które składniki stosować w jesiennym dokarmianiu dolistnym jest prosta – wszystkie. Stosowanie dokarmiania dolistnego mikroelementami i podstawowymi makroelementami powinniśmy traktować, jako dobra praktykę rolniczą, należy stosować je profilaktyczne. Nie czekać aż pojawią się oznaki niedoborów, bo wtedy jest już za późno. W takim przypadku możemy spodziewać się jedynie stabilizacji wysokości plonu.

W jesiennym odżywianiu zbóż na uwagę zasługują preparaty do dokarmiania dolistnego:

Grupa produktów ASX plus, z których na szczególną uwagę zasługuje nawóz ASX Fosfor plus zawierający podstawowe makroelementy N, K, Mg oraz wysoką zawartością fosforu i pakiet niezbędnych mikroelementów: bor, miedź, cynk, molibden, mangan, żelazo. Zgodnie z zaleceniami w uprawie zbóż stosuje się 2-3 kg/ha w fazie 6 liści. Do zabiegu należy użyć 200-300 l wody. Nawóz można łączyć z większością środków ochrony roślin.

Idealnym uzupełnieniem mikroelementów jest nawóz Mikrostar complex z niezbędnymi mikroskładnikami takimi jak: bor, miedź, kobalt, cynk, żelazo, mangan, molibden. Zalecana ilość w przypadku zbóż to 0,5-1 kg/ha. Można stosować go łącznie z innymi nawozami dolistnymi oraz ze środkami ochrony roślin.

W myśl powiedzenia „lepiej zapobiegać niż leczyć” uwzględniajmy w planach nawozowych profilaktyczne stosowanie mikroelementów.