Zwalczanie jesiennych szkodników rzepaku

Areał rzepaku w Polsce to mniej więcej 900 tysięcy hektarów. Jest to roślina o bardzo długim okresie wegetacji i – w zależności od terminu siewu – przebywa na polu nawet 11 miesięcy. Uprawa ta stanowi zatem prawdziwy raj dla wielu szkodników, które są przyczyną strat na plantacjach zarówno jesienią, jak i wiosną.

Justyna Pacześna-Mikurenda

Jesienią, podczas wschodów rzepaku, największe zagrożenie stanowi śmietka kapuściana. Długa i ciepła jesień sprzyja także rozwojowi mszyc i pchełek. Spore znaczenie gospodarcze mogą mieć również uszkodzenia spowodowane przez tantnisia czy rolnice. Jak sobie radzić ze szkodnikami rzepaku?

Progi ekonomicznej szkodliwości jesiennych szkodników rzepaku ozimego

Szkodnik	Próg szkodliwości
mszyca kapuściana	2 kolonie mszyc na brzegu plantacji na 1 m2
pchełka rzepakowa	1 chrząszcz na 1 m.b. w rzędzie rzepaku
pchełki ziemne	1 chrząszcz na 1 m.b. w rzędzie rzepaku
rolnice	6–8 gąsienic na 1 m2
śmietka kapuściana	1 muchówka w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni

Śmietka i pchełki najgroźniejsze szkodni rzepaku

W ostatnich latach śmietka kapuściana – jeden z najgroźniejszych szkodników rzepaku – powoduje poważne straty na plantacjach. Atakuje już od wczesnych faz rozwojowych, żerując na korzeniach i szyjce korzeniowej. Z powodu uszkodzeń (zniszczenia szyjki korzeniowej) rośliny są osłabione, wrażliwe na przemarzanie i bardzo często są wtórnie porażane przez sprawców chorób.

Chrząszcze pchełek żerują na liścieniach i liściach rzepaku. Wygryzają w liściach niewielkie otwory, ale w przypadku wystąpienia masowego mogą całkowicie szkieletować liście. Natomiast larwy pchełki rzepakowej drążą korytarze w nerwach głównych, ogonkach liściowych, a następnie w pędach. Larwy mogą żerować bardzo długo, dlatego trzeba zwalczyć chrząszcze pchełki rzepakowej, aby nie dopuścić do złożenia jaj i wylęgu larw.

Ochrona chemiczna rzepaku

W zwalczaniu powyższych szkodników największą rolę odgrywa ochrona chemiczna. Wycofanie insektycydowych zapraw nasiennych zawęziło możliwości. Jedyną grupą zarejestrowanych preparatów do jesiennego zwalczania szkodników są pyretroidy.

Natomiast na rynku dostępne są mikrogranulaty doglebowe, które zwalczają szkodniki rzepaku już od momentu siewu. Jednym z nich jest preparat Belem 0,8 MG, zawierający cypermetrynę (8 g/kg) – substancję czynną o działaniu kontaktowym i żołądkowym. W rzepaku ozimym środek jest zarejestrowany do zwalczania śmietki kapuścianej i pchełki rzepakowej. Dawka preparatu to 12 kg/ha.

W przypadku zabiegów nalistnych powszechnie stosowaną substancją jest deltametryna, zawarta w produkcie Delta-Glob 25 EC. Insektycyd działa na szkodnika kontaktowo i żołądkowo. Zalecana dawka do zwalczania pchełek rzepakowych to 0,25 l/ha, a w przypadku mszyc 0,35 l/ha.