Zaraza ziemniaka – zrozum i zwalcz cz.II

W poprzedniej części artykułu omówiliśmy przyczyny występowania zarazy ziemniaka, strategię ochrony oraz szczegółowy opis przebiegu choroby. Zachęcamy do zapoznania się z drugą częścią artykułu.

A co z alternariozą?

Alternarioza - różnej wielkości nekrozy na liściu, przypominające tarczę strzelniczą
Alternarioza – różnej wielkości nekrozy na liściu, przypominające tarczę strzelniczą

Wczesne zabiegi wykonywane z użyciem mankozebu chronią ziemniaka również przed alternariozą.  Jest to o tyle słuszne działanie, że alternarioza, która w ostatnich latach nabiera coraz większego znaczenia, pojawia się z reguły o 2 tygodnie wcześniej niż zaraza ziemniaka. Do profilaktycznego stosowania mankozebu można również wrócić w okresie zmniejszonego ryzyka chorobą. Mankozeb warto tez stosować w mieszaninach z substancjami wgłębnymi takimi jak chociażby cymoksanil (Sacron WG). We wczesnych fazach rozwojowych, gdzie ryzyko silnych infekcji jest jeszcze niewielkie i jednocześnie wyfolpanstępuje zagrożenie alternariozą można pozwolić sobie na stosowanie tanich preparatów kontaktowych opartych na mankozebie, bądź to w formulacji proszkowej jak Penncozeb 80 WP czy wreszcie w postaci granulowanej jak Vondozeb 75 WG. Do zwalczania alternariozy wykorzystuje się kolejny z ditiokarbaminianów jakim jest propineb (Antracol 70 WG), który wykazuje wysoka skuteczność profilaktyczną nawet w niższych temperaturach. Środek ten zawiera w swoim składzie cynk ważny dla roślin mikroelement, który zwiększa odporność rośliny na warunki stresowe – w tym na niskie temperatury wiosną. W momencie zwierania międzyrzędzi profilaktyczne działanie na zarazę wykazuje również Folpan 80 WG.

neoramProfilaktyka – preparaty miedziowe

W dalszej kolejności, w okresach mniejszego zagrożenia chorobą, do zabiegów profilaktycznych można wykorzystywać także środki miedziowe jak Neoram 37,5 WG . Ten ostatni fungicyd oparty jest na mniej znanej formie miedzi jaką jest tlenek miedzi. Cząsteczki tlenku miedzi zawarte w preparacie są znacznie mniejsze niż cząsteczki wodorotlenku miedzi czy tlenochlorku miedzi. Dzięki temu lepiej pokrywają one chronioną powierzchnię. Specyficzny jest również mechanizm działania preparatu, który polega na stopniowym uwalnianiu jonów Cu+ i Cu++ przez Cu2O. Jony Cu++ są zabójcze dla patogenów, powodują ich zamieranie na skutek niszczenia systemu enzymatycznego.

Integrowana ochrona

Nieco odmienny system strategii, mocno wpisujący się w założenia ochrony integrowanej, preferuje rozpoczynanie zabiegów od stosowania preparatów systemicznych bądź częściowo systemicznych (translaminarnych) tuż przed lub na samym początku występowania pierwszych objawów. Preparaty wgłębne stosujemy w warunkach ciepłej wiosny z umiarkowana ilością opadów przy umiarkowanie szybkim rozwoju roślin. Dopiero z czasem, po ustabilizowaniu wzrostu ziemniaka, zakłada się przechodzenie na preparaty kontaktowe. W takiej sytuacji do pierwszego zabiegu można zastosować oparty na działającym translaminarnie cymoksanilu Sacron WG. Czysty cymoksanil należy zawsze stosować w mieszaninie ze środkiem kontaktowym, np. z mankozebem w mieszaninie z preparatem Penncozeb 80 WP lub Vondozeb 75 WG. Następne zabiegi należy wykonywać w miarę potrzeby co 7-10 dni.

Cymoksanil

Preparaty translaminarne takie jak cymoksanil wnikają do kilku warstw komórek i tym samym uniemożliwiają grzybni dalszy wzrost oraz hamują produkcję nowych zarodników. Mogą być stosowane krótko do 1-2 po infekcji i wykazują dobre działanie profilaktyczne. Jednak cymoksanil zapewnia przede wszystkim wysoką skuteczność działania interwencyjnego. Jest aktywny krótko, ale za to bardzo silnie i tym samym stanowi szczególnie cenną substancję w zapobieganiu powstawania zjawiska odporności. Wybór środków zawierających cymoksanil zaleca się do maksymalnie połowy przewidzianych w sezonie zabiegów. Ponadto połączenie interwencyjnego działania cymoksanilu z systemicznym i antysporulacyjnym działaniem propamokarbu wykazuje silne działanie interwencyjne i jest dobrą alternatywą na nowe agresywne szczepy zarazy.

Szybki rozwój roślinarmetil

Szybki wzrost roślin Warunki, w których następuje bardzo szybki rozwój roślin, wymagają zastosowania preparatów systemicznych najlepiej w mieszaninach z substancjami o działaniu kontaktowym. Spośród środków o charakterze układowym szczególnie istotne są te, które szybko wnikają do wnętrza tkanek. Od momentu infekcji, w sprzyjających dla jej rozwoju warunkach, grzybnia zarazy rozwija się głęboko w tkankach, silnie penetrując przestrzenie międzykomórkowe. Taki sposób infekcji stanowi duże wyzwanie dla większości fungicydów układowych, które muszą szybko wnikać do tkanek, tak aby „nadążyć” za rozwojem grzybni zanim ta zdąży wyprodukować nowa partię zarodników. Do szczególnie cenionych substancji aktywnych spełniających takie warunki należy przede wszystkim metalaksyl, który wraz z mankozebem stanowi o składzie fungicydu Armetil M 72 WPMetalaksyl charakteryzuje się wyjątkowo dobrą rozpuszczalnością w wodzie (26000 mg/l w temp 200C) co sprawia, że substancja ta jest bardzo szybko wchłaniana przez tkanki roślin. Dzięki temu jest to jedną z tych substancji, które działają najdłużej po wystąpieniu infekcji (do 5 dni). Co więcej, z uwagi na jego długą aktywność w roślinie z powodzeniem może być również stosowany jako preparat profilaktyczny szczególnie, że dodatkowo zawiera klasyczną substancję o charakterze kontaktowym, czyli mankozeb. Ponadto metalaksyl zapewnia ochronę nowych przyrostów, a to z kolei umożliwia wydłużenie odstępu pomiędzy kolejnym zabiegiem. Do pozostałych substancji aktywnych zdolnych do rozprzestrzeniania się do nowych przyrostów należą m.in. fenamidon (Pyton Consento 450 SC) i fluopikolid (Infinito 687,5 SC) oraz jedyny w tej grupie środek o działaniu kontaktowym jakim jest cyazofamid (Ranman Top 160 SC).

Widoczna grzybnia

Na pierwszy rzut oka obecność widocznej gołym okiem grzybni świadczy już o pewnym stopniu zaawansowania choroby. W tym momencie zarodniki masowo rozprzestrzeniają się na sąsiednie, jeszcze zdrowe rośliny. Tym samym, w warunkach wilgotnej i chłodnej pogody rozwój choroby, a w szczególności tych nowych bardziej agresywnych ras, postępuje bardzo szybko. W strategii ochrony dużego znaczenia nabierają więc te środki, które hamują możliwość produkcji zarodników przez grzybnię, albo wprost umożliwiają zniszczenie formujących się zarodników pływkowych. Do tych ostatnich należą w szczególności fluazynam (Banjo 500 SC Banjo Forte 400 SC) oraz cyjafozamid (Ranman Top 160 SC). Taką właściwością cechuje się również po części fluopikolid będący substancja aktywną środka (Infinito 687,5 SC). Jest to szczególnie cenna cecha, która zapewnia wysoka skuteczność ochrony w warunkach szybkiego rozwoju zarazy ziemniaka.

Janusz Mazurek

Zobacz też: