Zaopatrzenie rzepaku w azot – Rhizosum N

Ze wszystkich składników odżywczych to azot decyduje o tempie wzrostu i wysokości plonów. Dlatego wspomaganie zaopatrzenia w ten pierwiastek powinno być jednym z priorytetów efektywnej uprawy rzepaku. Wprowadzenie do agrotechniki rzepaku szczepionki Rhizosum N pozwala podnieść efektywność nawożenia azotem i poprawić opłacalność uprawy.

Azot jest najważniejszym składnikiem pokarmowym dla wszystkich roślin uprawnych. Decyduje o tempie wzrostu i wysokości uzyskiwanych plonów.

Jest podstawowym składnikiem:

• aminokwasów, związków amidowych i białek,
• zasad azotowych RNA i DNA,
• hormonów roślinnych (auksyny, ABA),
• nośników energii – AT P,
• związków osmoregulacyjnych w komórce.

Słabe odżywienie azotem prowadzi do zakłócenia funkcjonowania roślin, np. chlorozy starszych liści, w wyniku której spada potencjał fotosyntetyczny roślin. Skutkiem niedoboru azotu jest też mniejsza powierzchnia młodych liści, w następstwie której silnie zredukowana zostaje fotosynteza. To z kolei powoduje redukcję systemu korzeniowego roślin, przez co słabiej pobierają one wodę i składniki pokarmowe oraz są bardziej wrażliwe na niekorzystne warunki środowiskowe. W końcowym efekcie wzrost roślin zostaje zahamowany i drastycznie spada plon, a także opłacalność uprawy. Akumulacja azotu w roślinach zależy od jego zawartości w glebie. Z reguły im więcej azotu w glebie, tym większa koncentracja azotu w roślinach – oczywiście pod warunkiem dobrego zaopatrzenia w pozostałe składniki pokarmowe, głównie potas. Koncentracja azotu w optymalnie odżywionych roślinach wynosi 0,5–7%.

Nawożenie azotem

Rośliny pobierają azot z roztworu glebowego w dwóch formach: azotanowej NO3 oraz amonowej NH4. Azot azotanowy podnosi pH w ryzosferze, stymulując pobieranie kationów K, Mg i Ca oraz molibdenu niezbędnego do wytwarzania reduktazy azotanowej i enzymu nitrogenazy. Z kolei jon amonowy zakwasza ryzosferę, zwiększając dostępność mikroskładników. Azot jest najbardziej mobilnym składnikiem pokarmowym w glebie, dlatego niezmiernie istotne jest, aby był dostępny w wystarczających ilościach dla uprawianej rośliny – od wschodów aż do fazy krytycznej. Obok tradycyjnego nawożenia nawozami organicznymi (obornik, komposty) i mineralnymi nawozami azotowymi (saletra amonowa, mocznik, RSM , saletrzak, saletra wapniowa) coraz większego znaczenia nabiera poprawa sprawności biologicznej gleb w celu zmniejszenia strat azotu z zastosowanych nawozów i zwiększenie ilości bakterii wiążących azot z powietrza z rodzaju Azotobacter, Azomonas, Derxia, Nocardia Beijerinckia, Clostridium. %. Bakterie Azotobacter mają wyjątkową zdolność wiązania azotu atmosferycznego N2 do amoniaku NH3, który rośliny wykorzystują do budowy aminokwasów i białek. Proces wiązania azotu odbywa się z pomocą enzymu nitrogenazy.

Bakterie w symbiozie z rzepakiem

Od ponad 100 lat trwają prace badawcze nad możliwością wykorzystania azotu atmosferycznego N2, którego w powietrzu jest ponad 78% – niedostępnego dla roślin do ich odżywiania. Jedynie rośliny motylkowe – z pomocą bakterii symbiotycznych z rodzaju Rhizobium – korzystają z azotu z powietrza. Wolno żyjące bakterie Azotobacter mają wyjątkową zdolność wiązania azotu atmosferycznego N2 niedostępnego dla roślin do amoniaku NH3, który rośliny wykorzystują do budowy aminokwasów i białek. Proces wiązania azotu odbywa się z pomocą enzymu nitrogenazy. Specjalnie wyselekcjonowany szczep bakterii Azotobacter vinelandii znajduje się w szczepionce Rhizosum N. W 1 g preparatu jest 1 mld jtk. bakterii. Na efektywność wiązania azotu z powietrza i ograniczanie strat z nawozów mineralnych poprzez bakterie Azotobacter vinelandii zawarte w preparacie Rhizosum N mają wpływ: zawartość próchnicy, struktura gruzełkowata, dobre stosunki wodno-powietrzne oraz odczyn gleby. Ponieważ na glebach kwaśnych bardzo spada aktywność życiowa i sprawność biologiczna Azotobacter vinelandii oraz zawartość molibdenu niezbędnego do syntezy enzymu nitrogenazy, współczynnik pH powinien być wyższy nić sześć. Bardzo ważną zaletą preparatu Rhizosum N jest możliwość łącznego stosowania z nawozami dolistnymi oraz z większością herbicydów i fungicydów, z wyjątkiem preparatów miedziowych. Wprowadzenie do agrotechniki rzepaku szczepionki Rhizosum N pozwala podnieść efektywność nawożenia azotem i poprawić opłacalność uprawy.

Bakterie Azotobacter vinelandii zawarte w szczepionce Rhizosum N:

• zasiedlają ryzosferę systemu korzeniowego roślin uprawnych oraz ich liście, dzięki czemu asymilowany azot jest bardzo łatwo i szybko dostępny dla roślin,

• poprawiają sprawność biologiczną gleby, nie tylko w roku zastosowania, ale także w latach następnych,

• zwiększają efektywność nawożenia azotowego nawozami mineralnymi,

• zmniejszają straty azotu,

• stymulują wzrost roślin,

• są wyjątkowo skuteczne, wystarczy 1 oprysk przed siewem, po siewie lub na początku wzrostu roślin uprawnych w dawce 25 g/ha, aby ograniczyć dawki azotu zastosowanego w nawozach mineralnych nawet o 25–50%,

• zapewniają dobre zaopatrzenie roślin w azot nawet w niekorzystnych warunkach (susza, zimno), co potwierdziły badania polowe wykonane w latach 2014–2016 r.

Wpływ stosowania nawozu Rhizosum N na plonowanie rzepaku ozimego Pamela.IUNG,RZD Grabów, 2015r.

Obiekt	Plon ziarna w t/ha  przy wilgotności 12%	MTN w gramach
1. Kontrola Pełna dawka N -172kg/ha	4,06	5,35
2. Kontrola II 1/3 dawki N – 69kg/ha	3,83	5,83
3. Rhizosum 25 g/ha+ Pełna dawka N	4,80	5,6
4. Rhizosum 25 g/ha+  1/3 dawki N	4,64	5,6
5.  Rhizosum 50 g/ha+ Pełna dawka  N	4,78	5,8

Wpływ stosowania nawozu Rhizosum N na plonowanie rzzepaku ozimego Linus. IUNG, RZD Kępa, 2014r.

	Plon w t/ha
Kontrola Pełne NPK 220-40-60	3,83
Rhizosum N 1 x 25g/ha, po ruszeniu wegetacji 1/3 dawki N+PK	4,03

Krzysztof Zachaj

Materiały do pobrania