Topowa kukurydza i mniej znany słonecznik | Konferencja Rolnicza 07.02.2023

Zapraszamy do obejrzenia I części Konferencji Rolniczej z 7 lutego 2023 r., która dotyczyła uprawie kukurydzy i słonecznika.

Temat: Topowa kukurydza i mniej znany słonecznik
Prelegent: Karol Szmagliński, Manager produktu w dziale nasion

Z wykładu do wiesz się:

02:06 – charakterystyka kukurydzy i słonecznika

14:04 – wady i zalety kukurydzy

15:50 – wady i zalety słonecznika

18:22 – odmiana słonecznika InSun 222 CLP

21:11 – odmiana słonecznika ES LENA

23:14 – soja Amiata

26:19 – pytania uczestników

Transkrypcja

Dobry wieczór państwu. Witam państwa podczas dzisiejszego webinaru. Ja nazywam się Karol Szmagliński, jestem managerem produktu w dziale nasion firmy Agrosimex. Na dzisiejszym spotkaniu jestem w zastępstwie dyrektora działu Bartosza Stopczyka, który nie mógł niestety dotrzeć na dzisiejsze spotkanie. Podczas dzisiejszej prezentacji postaram się państwu przedstawić krótką charakterystykę dwóch ciekawych gatunków: kukurydzy oraz słonecznika.

Kukurydza, bardzo popularny w Polsce gatunek, który od wielu lat jest uprawiany. Areał uprawy w roku ubiegłym wyniósł ponad 1 milion 800 tysięcy hektarów, a więc pobiliśmy kolejny rekord. Natomiast z drugiej strony mamy słonecznik, który z roku na rok zyskuje na popularności i w roku ubiegłym mieliśmy ponad 65 tysięcy hektarów na polskich polach, tak że też całkiem znaczny areał w porównaniu do areału sprzed kilku lat, który wynosił niespełna 20 tysięcy hektarów, jest to naprawdę dynamiczny rozwój tego gatunku w Polsce.

Tak jak widzimy pytanie: Kukurydza czy słonecznik? Jest to trudne pytanie, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Kukurydza jest to gatunek bardzo obszerny, który na dobrych stanowiskach, bardzo zasobnych, obfitych w wodę i składniki pokarmowe, potrafi wygenerować bardzo wysokie plony sięgające kilkunastu ton z hektara. Natomiast słonecznik nawet na tych lepszych stanowiskach takiego potencjału plonowania nie posiada, aczkolwiek jest to gatunek, który może być ciekawą alternatywą dla kukurydzy na tych stanowiskach mniej zasobnych, bardziej ubogich w składniki pokarmowe i wodę. Na stanowiskach, gdzie często mamy do czynienia z okresowymi niedoborami wody, tutaj ten gatunek powinien sobie radzić dobrze i może nawet zaplonować lepiej niż właśnie kukurydza. Chciałabym państwu scharakteryzować i porównać te dwa gatunki. Po lewej stronie widzimy kukurydzę, po prawej stronie słonecznik, zaczynając od stanowiska, kukurydza może być uprawiana na wszystkich typach gleb, natomiast tych gleb dobrych, zasobnych w Polsce nie mamy aż tak wiele, a więc często ta kukurydza trafia na gleby średniej jakości. Słonecznik również jest coraz częściej uprawiany na tych słabszych stanowiskach glebowych ze względu na niskie wymagania glebowe, niższe niż kukurydzy, głęboko korzeniący się system korzeniowy, który sięga tych głębszych pokładów wody, na tych słabszych stanowiskach właśnie słonecznik radzi sobie całkiem dobrze. Jeśli chodzi o termin siewu, kukurydza tutaj jest wysiewana, gdy temperatura gleby osiągnie od 6 do 8 stopniu Celsjusza. Sześć, czyli te wcześniejsze flinty, który wymagają niższych temperatur. Temperatura gleby w przypadku słonecznika powinna wynosić około 8 stopni Celsjusza, a więc termin siewu jest praktycznie zbliżony. Pierwszą różnicę znaczną widzimy w przypadku minimalnego areału uprawy, który w przypadku kukurydzy wynosi w zasadzie 0,5 hektara. Nie ma tych dolnych limitów, natomiast w przypadku słonecznika, powinniśmy zwracać uwagę, aby ten minimalny areał uprawy wynosił od 10 do 15 hektarów, ponieważ przy mniejszych plantacjach niestety bardzo duże szkody wyrządzają ptaki. Ptactwo żeruje na tych mniejszych plantacjach i proporcjonalnie niższy, duży udział takiej plantacji. Tempo i równomierność wschodów. Widzimy tutaj zwłaszcza w przypadku odmian flintowych, te wcześniej siane kukurydze mają bardzo dobry wigor wzrostu wiosennego. Obecne na polskim rynku odmiany słonecznika, a zwłaszcza te wczesne odmiany posiadają również bardzo dobre, szybkie tempo wzrostu wiosennego. Jest to niezwykle istotne w przypadku walki z zachwaszczeniem, ponieważ rozstawy rzędów w przypadku słonecznika i kukurydzy są dość szerokie i mamy tutaj dosyć dużą przestrzeń do rozwoju chwastów i powinniśmy stawiać na takie odmiany, które właśnie to szybkie tempo wzrostu posiadają. Tolerancja na suszę. Kukurydza, co do zasady, jest w miarę tolerancyjna na suszę, na wysokie temperatury, natomiast w takich krytycznych momentach, jak pylenie, kwitnienie czy nalewanie ziarna, bardzo mocno reaguje na niedobory wody i w momencie właśnie tej fazy, gdy takie niedobory wystąpią, bardzo szybko redukuje plon, natomiast w przypadku słonecznika te okresowe susze nie stanowią zbyt wielkiego problemu. Słonecznik radzi sobie z niedoborem wody bardzo dobrze. Tak jak już wspomniałem przed chwilką, bardzo głęboko się korzeni, jest w stanie czerpać wodę z głębszych pokładów profilu glebowego i również z tych głębszych głębokości pozyskuje i przemieszcza ku górze wymyte już składniki pokarmowe, które są niedostępne dla roślin uprawianych często na polskich polach, roślin zbożowych czy kukurydzy, które korzenią się płycej. Na końcu, zapotrzebowanie pokarmowe, do wytworzenia jednej tony ziarna wraz z masą zieloną, wraz ze słomą i tak odpowiednio kukurydza potrzebuje 20-25 kilogramów azotu, od 9 do 12 kilogramów fosforu i 20-26 kilogramów potasu, natomiast w przypadku słonecznika do wyprodukowania 1 tony niełupek potrzebujemy odpowiednio 45 do 50 kilogramów azotu, 24-26 kilogramów fosforu oraz od 70 do 90 kilogramów potasu. Widzimy, że tutaj na tym slajdzie słonecznik posiada wyższe wymagania, jeśli chodzi o pokarm do wyprodukowania 1 tony niełupek, natomiast całościowo na hektar to właśnie kukurydza potrzebuje więcej nawozów mineralnych, ponieważ produktywność kukurydzy jest zdecydowanie wyższa i sięga często 10, a nawet 15 ton z hektara, gdzie słonecznik jest w stanie wytworzyć 2,5-3,5 tony z hektara, a więc jest to roślina, która posiada niższe wymagania pokarmowe na hektar.

Ochrona herbicydowa, w przypadku kukurydzy jeden lub dwa zabiegi w zależności od warunków. Ostatnie lata pokazały, że chłodna wiosna nie do końca sprzyjała skuteczności środków herbicydowych i często musiały być wykonywane zabiegi poprawcze, natomiast w przypadku słonecznika też mamy technologię opartą o często dwa zabiegi herbicydowe. W przypadku kukurydzy ochrona fungicydowa, mamy możliwość zastosowania takiej ochrony, są zarejestrowane preparaty agrochemiczne, fungicydy, natomiast technicznie jest jeden problem, ponieważ kukurydza w momencie, gdy występują te choroby, ma już znaczną wysokość i mamy ograniczenia sprzętowe, często gospodarstwa nie posiadają tak specjalistycznych maszyn, urządzeń, opryskiwaczy, które są w stanie wjechać w tak wysoki łan kukurydzy, dlatego też jest to pewne ograniczenie. W przypadku słonecznika mamy również zarejestrowane preparaty fungicydowe. Obecne na polskim rynku odmiany słonecznika osiągają wysokość od 140 do 160-170 centymetrów, a więc technicznie jesteśmy w stanie taką plantację ochronić. Ochrona insektycydowa, w przypadku kukurydzy mamy możliwość stosowania preparatów często biologicznych, natomiast w przypadku słonecznika mamy tylko bakteryjną ochronę przeciwko drutowcom, natomiast z racji tego, że jest to gatunek stosunkowo nowy w Polsce, słonecznik jeszcze nie ma naturalnych wrogów w przyrodzie i te szkodniki aż tak mocno nie atakują uprawy słonecznika, dlatego tutaj też ochrona przeciwko insektom nie jest konieczna. Najważniejsze choroby kukurydzy to głownia łodyg i liści oraz fuzariozy kolb, które później mają wpływ na jakość zebranego plonu, jakość ziarna i zawartość mykotoksyn, natomiast w przypadku słonecznika największym zagrożeniem jest zgnilizna twardzikowa oraz szara pleśń. Najważniejsze szkodniki kukurydzy, widzimy tutaj po lewej stronie cała lista szkodników, które atakują kukurydzę. Z racji tego, że kukurydza jest uprawiana w Polsce już od kilku dekad, tych naturalnych szkodników kukurydzy mamy całkiem sporo, drutowce, rolnice, ploniarka zbożówka, stonka kukurydziana czy wszędobylska omacnica prosowianka. Natomiast w przypadku słonecznika zdecydowanym zagrożeniem jest ptactwo i ptactwo wyrządza największe szkody w uprawie słonecznika i na to też trzeba zwracać uwagę. Tutaj widzicie państwo przykładowe efekty żerowania ptaków. W momencie dojrzałości słonecznika po prostu wyjadają nasiona i bardzo szybką są w stanie zdziesiątkować plony.

Kolejne porównanie, długość okresu wegetacji. Kukurydze różnią się znacznie, mamy odmiany bardzo wczesne, późne, natomiast długość okresu wegetacji tutaj mieści się w zakresie 135 do 170 dni. W przypadku słonecznika te wcześniejsze odmiany są w stanie osiągnąć dojrzałość po około 125-135 dniach. Możliwość magazynowania na polu, mowa tutaj o tym, jak długi okres od dojrzałości pełnej te rośliny mogą stać na polu, oczekując na zbiór. W przypadku kukurydzy ten czas od dojrzałości do zbioru jest duży, mamy tutaj większe bezpieczeństwo, aby spokojnie zaplanować sobie zbiór, zamówić usługę, czy ewentualnie, gdyby jakieś wystąpiły opóźnienia, możemy spokojnie poczekać, natomiast w przypadku słonecznika jest to duży problem, ponieważ po osiągnięciu pełnej dojrzałości ten słonecznik powinien być niezwłocznie zebrany, ponieważ właśnie to ptactwo bardzo szybko wyrządza dużą szkodę i zwłaszcza na tych mniejszych plantacjach, kilkuhektarowych, jest nam bardzo szybko w stanie ten plon zredukować nawet o 50-80%. Trudności sprzętowe, w przypadku kukurydzy, tak jak wspomniałem, opryskiwacz, specjalistyczny opryskiwacz, który jest w stanie wykonać zabiegi przy plantacji wysokości 2 metrów i wyżej, natomiast w przypadku słonecznika trudnością techniczną, sprzętową, może być przystawka, ponieważ jest to gatunek nowy i areał uprawy plantacje często mają obszar 10-15 hektarów i należy się zastanowić, czy warto inwestować w drogą przystawkę typowo do słonecznika, czy może zamówić usługę. Natomiast problemem może być właśnie dostęp do takiej usługi, z racji, że jest to gatunek jeszcze nie tak rozpowszechniony, jak kukurydza. Firm świadczących usługi zbioru słonecznika profesjonalnym sprzętem niestety nie ma na ten moment aż tak wiele i to może być pewna trudność. Dalej, dostępność usług. Tutaj już wspomniałem, suszenie, w przypadku kukurydzy nie ma żadnego problemu, te suszarnie są dość powszechne. Natomiast w przypadku słonecznika pewnym utrudnieniem może być ryzyko samozapłonu, ponieważ słonecznik jest to roślina oleista i zawiera około 50% oleju w nasionach. W przypadku zastosowania zbyt wysokich temperatur jest ryzyko samozapłonu. Musimy tutaj stosować niższe temperatury, a tym samym czas suszenia takiego słonecznika nam się wydłuża i być może część suszarni nie będzie chciała tutaj podejmować się suszenia tego właśnie gatunku, dlatego przed podjęciem decyzji o zasiewie słonecznika, powinniśmy najpierw sobie ocenić, czy w jakiejś niedalekiej okolicy są firmy, które ewentualnie takie usługi by mogły świadczyć i trzeba ocenić, czy będziemy mieli gdzie ten słonecznik odstawić do skupu.

Zastosowanie. Kukurydza ma bardzo szerokie zastosowanie, ziarno, bioetanol, przemiał na grys, zastosowanie na kiszonkę, zastosowanie na produkcję biogazu. Słonecznik zasadniczo jest uprawiany w celach produkcji oleju. Możliwości zbytu, w przypadku kukurydzy nie ma większych problemów, natomiast w przypadku słonecznika powinniśmy też ocenić, czy w najbliższej okolicy od gospodarstwa są firmy skupowe, które skupują słonecznik. Często takich firm, które odbierają mniejsze partie towaru – kilkutonowe, niestety nie ma, dlatego powinniśmy też dążyć do tego, aby ilość surowca, którą zbieramy z pola, dawała możliwość dostaw całosamochodowych. W takim przypadku możemy taki transport wysłać w dosłownie każde miejsce w kraju i te koszty transportu lepiej się rozkładają niż w przypadku mniejszych partii kilkutonowych. Relacje cenowe, kukurydza jest skorelowana z pszenicą, im wyższa mamy cenę pszenicy w skupie, tym często podąża za tą ceną kukurydza. W przypadku słonecznika tutaj mamy powiązanie z rzepakiem, z rośliną oleistą.

Wady i zalety kukurydzy na początek. Do głównych zalet kukurydzy należy dobrze znana technologia uprawy. Kukurydza jest na polskich polach już od kilku dekad i tak naprawdę w różnych warunkach pogodowych mieliśmy okazję przetestowania różnych konfiguracji i tutaj tę technologię uprawy już wszyscy bardzo dobrze znają. Duża dostępność środków ochrony roślin, środków agrotechnicznych, możliwość uprawy, posługując się firmami zewnętrznymi, firmami usługowymi czy to w przypadku siewu, czy to w przypadku zbioru kukurydzy. Są też firmy, które odbierają kukurydzę bezpośrednio z pola, kukurydzę mokrą, tak że tutaj mamy pełną dogodność. Duża produktywność, duży potencjał plonowania oraz bardzo łatwy zbyt. Jakie mamy wady kukurydzy?

Wrażliwość na suszę w takich krytycznych momentach wiechowanie i zapylanie, tutaj, jeżeli mamy ograniczony dostęp do wody i dodatkowo wysokie temperatury, skrajnie wysokie temperatury, to możemy mieć później problem z zapylaniem kolb, przez co później cała produktywność i potencjał ten plonotwórczy z hektara bardzo szybko spada w dół. Trudność w późniejszych fazach, jeśli chodzi o stosowanie fungicydów, to już wspominałem, zapotrzebowanie pokarmowe przy dużej produktywności, przy lepszych stanowiskach, naprawdę to zapotrzebowanie na składniki pokarmowe jest duże. Na pewno większe niż w przypadku słonecznika i z racji dużego areału coraz to mocniejsza presja chorób i szkodników.

W przypadku słonecznika zaletą na pewno w ostatnich latach są niższe wymagania glebowe, to jest na pewno duży plus. Głęboko korzeniący się system korzeniowy, który z tych głębszych partii profilu glebowego jest w stanie pobierać składniki pokarmowe. Tutaj w przypadku słonecznika to jest na pewno duża zaleta. Duża odporność na niedobory wody. Słonecznik w małym stopniu reaguje na okresowe susze, na okresowe niedobory wody, radzi sobie z trudnymi warunkami bardzo dobrze. Niższe zapotrzebowanie pokarmowe niż kukurydza. Niższa presja chorób i szkodników, łatwiejsza ochrona fungicydowa, to są główne zalety uprawy słonecznika. Natomiast w przypadku wad, tutaj musimy pamiętać, aby areał startowy mniej więcej wynosił 10-15 hektarów, nie powinniśmy tych mniejszych plantacji zakładać ze względu na zagrożenie ze strony ptactwa, które może bardzo mocno ograniczyć ten potencjał plonotwórczy. Dodatkową wadą jest konieczności zbioru po osiągnięciu dojrzałości, to o czym już wspominałem, tak naprawdę mamy bardzo mało czasu od osiągnięcia tej pełnej dojrzałości do zbioru, ponieważ to ptactwo będzie nam dziesiątkowało plantację. Suszenie, nie do końca łatwy zbyt tego towaru, jeżeli mamy mniejsze partie, tak że to są te minusy uprawy słonecznika.

Podsumowując, uprawa słonecznika powinna gdzieś zawierać się w minimalnych areałach od 10 do 15 hektarów, a więc nie jest to do końca gatunek dedykowany do małych gospodarstw, ponieważ to 10-15 hektarów będzie stanowiło duży procentowy udział całej powierzchni gospodarstw i niestety może się to wiązać z dużym ryzykiem, jeśli tutaj ta plantacja nie do końca dobrze zaplonuje. Tak że tutaj powinniśmy raczej uprawiać słonecznik w tych gospodarstwach średnich i większych, aby te minimalne 10-15 hektarów nie stanowiło aż tak dużego areału uprawy całościowo. Dużym zagrożeniem dla uprawy słonecznika są ptaki, co wspominałem i tutaj powinniśmy na to bardzo zwracać uwagę.

Chciałabym państwu krótko scharakteryzować dzisiaj dwie odmiany słonecznika, które mamy w ofercie, pierwszą z nich jest odmiana InSun 222 CLP. Jest to odmiana wyhodowana w technologii Clearfield Plus, a więc odmiana, która jest tolerancyjna względem substancji aktywnej imazamoks, tutaj jest to preparat herbicydowy. Odmiana o bardzo dobrej odporności na choroby, zgniliznę twardzikową. Bardzo groźną w przypadku uprawy słonecznika chorobę. Odmiana średnio-wczesna, dedykowana do uprawy w Polsce Południowej i Centralnej. Jest to odmiana o średniej wysokości, około 160-170 centymetrów wysokości osiąga, ma dobrą odporność na wyleganie. Zalecana obsada to 65-75 tysięcy nasion na hektarze.

Tutaj mamy wyniki plonowania. Z badań rozpoznawczych COBORU prowadzonych w roku 2022. Widzimy odmianę InSun na tle innych odmian badanych właśnie w tym doświadczeniu. InSun 222 CLP osiągnął pierwsze miejsce w badaniach rozpoznawczych COBORU, osiągając bardzo dobry wynik.

Tutaj widzicie państwo slajd przedstawiający porównanie plonowania odmiany InSun na tle odmian odpornych na tribenuron metylu. Jest to substancja wykorzystywana do ochrony herbicydowej. Widzimy różnicę w plonowaniu z poszczególnymi odmianami, która wynosi od 400 kilogramów do nawet 1 tony, a więc bardzo duża różnica, która przemawia właśnie za tym, aby wysiewać odmianę InSun 222 CLP, mimo że ochrona odmian z oznaczeniem SU odpornych na trubenuron metylu jest troszeczkę tańsza, to ten potencjał plonowania odmiany InSun w pełni rekompensuje tę różnicę w cenie i mamy tutaj jeszcze duży zwrot w postaci wyższego plonu.

Tutaj widzicie państwo wyniki plonowania w badaniach rozpoznawczych COBORU. Odmiana InSun 222 CLP na pierwszym miejscu z wynikiem 47,8 decyton z hektara, 118% wzorca, a więc zdecydowanie numer jeden w Polsce według oficjalnych badań COBORU.

Tutaj zdjęcie przedstawiające poletka doświadczalne. Odmiana InSun pośrodku, zaznaczona tymi czerwonymi liniami, widać ten fenomenalny wigor wzrostu wiosennego na tle innych odmian. Plasuje się bardzo dobrze, to szybkie tempo wzrostu, o którym mówiłem, jest w przypadku tej odmiany naprawdę na wysokim poziomie i szybko te międzyrzędzia zakrywa.

Kolejną odmianą, którą chciałbym szybko scharakteryzować, jest odmiana ES Lena z hodowli Lidea. Jest to odmiana bardzo niska, osiągająca wysokość 142 centymetrów. Bardzo dobra odporność na wyleganie przy tej wysokości jest. Zalecana norma wysiewu to 70-75 tysięcy nasion na hektarze. Jest to odmiana średnio wczesna, która również jest dedykowana do uprawy w Polsce Południowej i Centralnej. Widzimy bardzo dobrą odporność na choroby, zgnilizna twardzikowa, bardzo wysoki poziom, tak że tutaj mamy wyższe to genetyczne bezpieczeństwo w przypadku właśnie odporności na tę groźną w przypadku słonecznika chorobę. Zawartość oleju bardzo wysoka – 53%, tak że mamy tutaj bardzo ciekawą odmianę.

Odmiana zarejestrowana we Francji, we Włoszech. Widzimy tutaj doświadczenia francuskie. Odmiana ES Lena porównywana jest z innymi odmianami, odmiana z hodowli Limagrain. Widzimy tutaj na przykład poziom plonowania odmiany ES Lena na tle tych innych odmian testowanych w doświadczeniu jest bardzo wysoki. Odmiana LG5377, widzicie państwo, znacznie niżej zaplonowała, a jest to wynik doświadczeń francuskich, natomiast te dwie odmiany są popularne również na rynku polskim. Nasi klienci, którzy posiali już w zeszłym roku odmianę ES Lena, bardzo byli zadowoleni z plonowania. Ten potencjał plonowania osiągał poziom 3, może nawet 3,5 tony i w tym roku wracają właśnie po tę odmianę i ten potencjał plonowania jest również na rynku krajowym potwierdzony.

Tutaj kolejne wyniki plonowania. Średnia z tych badań rejestrowych francuskich lata 2019-2020, widzimy, jak bardzo wysoko odmiana ES Lena zaplonowała, ponad 32 decytony z hektara.

Jeszcze pokrótce na sam koniec chciałbym państwu przedstawić i scharakteryzować soję, jest to też ciekawa alternatywa, która może być wykorzystywana na glebach dobrych i średnich. Mówiąc gleby średnie mam na myśli gleby klasy IVa. Być może IVb, ale w dobrej kulturze o uregulowanym odczynie, o dobrej zasobności o składniki pokarmowe, tutaj również możemy pokusić się o uprawę soi. My w naszej ofercie posiadamy soję Amiatę. Jest to jedna z najlepszych obecnie odmian na polskim rynku. Odmiana, która w roku 2020 zajęła pierwsze miejsce w oficjalnych badaniach COBORU, w roku 2021 drugie miejsce i w roku ubiegłym, w 2022, również drugie miejsce, a więc mamy tutaj do czynienia z bardzo plenną odmianą. Odmiana o średniej wczesności, odmiana trzyzerowa, a więc może być uprawiana praktycznie w całym kraju, bardzo dobrze plonuje również w województwach Centralnej Polski i nawet w tych południowych częściach województw północnych. Tam też soja Amiata jest uprawiana. Odmiana o bardzo dobrej odporności na osypywanie się strąków. Jest to niezwykle ważny element, aby ten plon, który jest wyprodukowany, wygenerowany na hektarze mógł zostać zebrany przez kombajn. Soja nie może się osypywać, Amiata akurat ten parametr posiada na bardzo wysokim, dobrym poziomie.

Wyniki plonowania, widzimy, średnio Amiata z wielolecia osiągnęła wynik 38 decyton z hektara, osiągając 115,7% wzorca, nie ma praktycznie drugiej takiej odmiany na polskim rynku. Jest to bardzo plenna odmiana. Amiata w roku 2020 była testowana w ponad 30 lokalizacjach i widzicie państwo tutaj na poglądowej mapie, jak wysokie były to wyniki. Bardzo wysoko, powyżej wzorca, nawet 140% wzorca w niektórych lokalizacjach, a więc ten potencjał plonotwórczy jest potwierdzony zarówno w województwach południowych, jak i w pozostałych częściach Polski.

Tutaj jeszcze na sam koniec podsumowanie. Widzimy plonowanie Amiaty na tle innych popularnych w Polsce odmian. W tym wieloleciu Amiata plasuje się naprawdę w ścisłej czołówce. Jest to jedna z najwyżej plonujących obecnie odmian na rynku. Numer jeden w roku 2020, numer dwa z 2021 roku i numer dwa w roku 2022, tak że ten potencjał plonowania jest potwierdzony oficjalnymi badaniami i co ważne, stabilność w plonowaniu tutaj jest naprawdę na bardzo wysokim poziomie.

Tutaj widzimy piękne, dorodne strąki, jeszcze zielone rośliny, tak wygląda nasza soja Amiata.

Ja dziękuję państwu za uwagę, z mojej strony to wszystko. Są jeszcze pytania do mojej prezentacji. Pan Sebastian pyta: Jaka choroba to największe zagrożenie dla uprawy słonecznika? Tak jak wspominałem, największe zagrożenie w przypadku uprawy słonecznika stanowi zgnilizna twardzikowa. Na szczęście są już zarejestrowana preparaty do ochrony fungicydowej i z ochroną fungicydową nie mamy problemu. Należy obserwować plantację i w momencie wystąpienia zagrożenia, reagować i chronić takie plantacje fungicydowo. Oraz w momencie siewu dobierać odmiany o wysokiej genetycznej odporności na właśnie tę chorobę. To wszystkie pytania, ja z mojej strony dziękuję bardzo państwu za uwagę i życzę miłego wieczoru.