W zwalczaniu chorób rzepaku należy uwzględnić konieczność wykonywania zabiegów w trzech podstawowych terminach, tj. T1, czyli w okresie jesiennym, T2, czyli wiosną po ruszeniu wegetacji, oraz w terminie T3, który zbiega się w mniejszym lub większym stopniu z okresem kwitnienia.

Zabiegi jesienne mają przede wszystkim na celu ograniczenie możliwości wczesnego porażenia roślin przez suchą zgniliznę kapustnych powodowaną przez grzyby Leptosphaeria maculans i Leptosphaeria biglobosa. W przypadku ciepłej jesieni istnieje duża możliwość, że grzybnia będzie przerastała liście, a następnie wzdłuż nerwów i przez ogonki liściowe przedostawała się do szyjki korzeniowej roślin. W ten sposób szkody bezpośrednie są możliwe już na początku wegetacji. Decyzja o podjęciu działań w okresie T1 powinna opierać się na umiejętności rozpoznawania objawów suchej zgnilizny oraz znajomości progu szkodliwości, po którego przekroczeniu zabieg taki jest bezwzględnie wymagany. Termin zabiegu chemicznego można wyznaczyć również na podstawie monitoringu występowania askospor (zarodników), które mogą dokonywać infekcji roślin. Dane takie są dostępne w systemie SPEC, czyli Systemie Prognozowania Epidemii Chorób. Do pozostałych grzybów, których zwalczanie wymaga zabiegów jesiennych, należą również szara pleśń, czerń krzyżowych i niekiedy cylindrosporioza. W przypadku szarej pleśni oraz czerni krzyżowych największa szkodliwość występuje w okresie kwitnienia i w trakcie zawiązywania łuszczyn. Zabiegi wykonywane w T1, czyli w okresie jesiennym, oraz w T2, czyli wiosną zaraz po ruszeniu wegetacji, mają na celu ograniczenie bądź opóźnienie zasiedlania różnych organów roślin rzepaku w takim stopniu, aby później nie stanowiły one istotnego źródła infekcji.

Zwalczaj również wiosną

Wiosną istnieje konieczność wykonywania zabiegów przeciwko suchej zgniliźnie kapustnych. Stosowanie zabiegów wczesną wiosną ma pozytywny wymiar ekonomiczny. Często są to zabiegi wykonywane profilaktycznie na mniejsze rośliny i z reguły używa się niższych z zalecanych do ich zwalczania dawek. Z kolei okres kwitnienia jest podstawowym momentem zwalczania zgnilizny twardzikowej, jak również szarej pleśni i czerni krzyżowych.

Dostosuj termin i częstotliwość zabiegów

Optymalnym terminem zwalczania zgnilizny twardzikowej jest okres opadania płatków kwiatowych. W przypadku niektórych fungicydów zabieg ten można jednak przyspieszyć do fazy zwartego pąka kwiatowego. Ma to na celu rozłożenie w czasie zabiegów, które mogą zbiegać się w okresie kwitnienia, a także, szczególnie w przypadku wyższych odmian, umożliwia bezproblemowy wjazd opryskiwaczem w łan rzepaku. W sytuacjach, w których nie występuje szczególne zagrożenie ze strony zgnilizny twardzikowej i szarej pleśni, istnieje możliwość opóźnienia wykonywania zabiegów przeciwko czerni krzyżowych do fazy początku wiązania się łuszczyn.

Zakres stosowania Spekfree 430 SC w rzepaku

Sucha zgnilizna	Czerń krzyżowych	Szara pleśń	Zgnilizna twardzikowa
T1 / Jesienią w fazie 4–8 liści rzepaku. Dawka 0,45 l/ha
Wiosną
T2 / w fazie wydłużania pędu głównego. Dawka 0,6 l/ha
T3 / od początku do końca kwitnienia. Dawka 0,75 l/ha

Tebukonazol – uniwersalna skuteczność

Jedną z podstawowych substancji aktywnych wykorzystywanych do zwalczania chorób rzepaku jest tebukonazol (Spekfree 430 SC). Jest to związek zaliczany do triazoli, w obrębie których charakteryzuje się bardzo dużą skutecznością. Tebukonazol – podobnie jak inne fungicydy triazolowe – interweniuje w biosyntezę ergosteroli grzybów. W odróżnieniu jednak od większości triazoli tebukonazol hamuje biosyntezę sterolu w dwóch miejscach (C14-demetylaz oraz 8-7-izomeraz), działając przez to skuteczniej. Preparat może być stosowany zarówno do zwalczania chorób rzepaku w okresie jesiennym, wiosną, jak i w trakcie kwitnienia. Zastosowany jesienią dodatkowo wykazuje właściwości regulatora wzrostu.

Reguluj wzrost rzepaku

W sytuacji gdy w okresie jesiennym rośliny są nadmiernie wyrośnięte (dotyczy to rzepaku wcześnie wysianego bądź przenawożonego azotem), ich wzrost należy ograniczyć. Rzepak należy regulować, jeśli do końca września osiągnie 4–6 liści. Regulowanie ma na celu: ograniczenie wysokości roślin, poprawienie wytrzymałości łodyg, zwiększenie odporności na wyleganie, zmianę pokroju do lepszego wykorzystania energii świetlnej, poprawę zimotrwałości i mrozoodporności oraz stymulacji wzrostu systemu korzeniowego. Osiągnięcie wymienionych celów możliwe jest dzięki zastosowaniu tebukonazolu. Substancja ta poprzez hamowanie biosyntezy giberelin redukuje wydłużanie się międzywęźli, a tym samym wykazuje działanie retardacyjne. W wyniku ograniczenia wzrostu części nadziemnych rzepaku doprowadza się również do niższego osadzania się pąka wierzchołkowego oraz powiększenia systemu korzeniowego. Dzięki tym zabiegom wzrasta średnica szyjki korzeniowej, która magazynuje substancje zapasowe. Zastosowanie tebukonazolu umożliwia tym samym poprawę struktury łanu przy równoczesnym zwalczaniu chorób rzepaku występujących w okresie jesiennym.

Stosowanie zabiegów wczesną wiosną ma pozytywny wymiar ekonomiczny.