Rzepak ozimy – sztuka wyboru odmian

W ostatnich latach zmienne warunki klimatyczne nie rozpieszczały rolników uprawiających rzepak ozimy. Mieli oni do czynienia prawie z każdym z czynników mogących negatywne wpływać na możliwości produkcyjne tej rośliny. W tym kontekście ogromnego znaczenia nabiera sianie kilku odmian, dobranych do konkretnego stanowiska, by w pełni mogły wykorzystać jego potencjał.

W porównaniu do innych roślin rolniczych rzepak ozimy jest uprawą trudniejszą technicznie, co podkreślają wszyscy eksperci. Jednak przy rozsądnym i starannym traktowaniu odwdzięcza się w sposób bardzo satysfakcjonujący. Aby tak się stało, należy zacząć od bardzo istotnej kwestii – właściwego doboru odmiany na dane pole.

Niesprzyjające okoliczności – charakterystyka

Warunki klimatyczne panujące w ostatnich latach nie były sprzyjające uprawie rzepaku. Zdarzały się sytuacje, że po siewie nadchodził długi okres bez jesiennych opadów, który warunkował powolne, nierównomierne wschody, dające rośliny w różnych stadiach rozwojowych, co utrudniało właściwe wykonywanie zabiegów agrochemicznych. Były też lata, kiedy ilość i częstotliwość opadów były tak duże, że uniemożliwiały wjazd w pole siewnikiem. Efektem tego było obsianie pól przeznaczonych pod rzepak ozimy roślinami jarymi. Zdarzało się też, że wszystkich zaskakiwało nagłe nadejście zimy – po długim okresie dość ciepłej pogody temperatura spadała nawet o kilkanaście stopni dziennie. Rozhartowane rośliny o mocno uwodnionych tkankach nie były w stanie sprostać takim wyzwaniom.

Natomiast w latach z bardzo łagodnym przebiegiem zimy, przy długiej i ciepłej jesieni, rolnicy doświadczyli tego, jak dużym zagrożeniem potrafią być szkodniki rzepaku. A dodatkowo zdiagnozowano występowanie na szeroką skalę wirusa żółtaczki rzepy (TuYV). Nie jest to wprawdzie nowy problem, ale z różnych przyczyn jego znaczenie w uprawie rzepaku bardzo się zwiększa. Inne sytuacje krytyczne to wiosenne ruszenie wegetacji, kiedy – w zależności od roku – rzepak był testowany przez późne przymrozki lub kolejne długotrwałe niedobory wody. Te ostatnie potrafiły trwać praktycznie do samych żniw, sprawiając, że rośliny wysiane na słabszych i bardziej przepuszczalnych stanowiskach plonowały poniżej progu opłacalności. A co gorsza, opady nie zawsze okazywały się sprzyjającym czynnikiem, ponieważ nadmiar wody i wyższe temperatury przyczyniały się do większej presji chorób, których zwalczanie w rzepaku nie należy do tanich zabiegów.

Z drugiej strony uprawy posiane na stanowiskach nieco bardziej zasobnych potrafiły przynosić regularnie dobry plon, który przy atrakcyjnej cenie skupu stanowił mocny punkt w przychodach gospodarstwa.

Postaw na różne odmiany

Zmienne warunki glebowe, zasobność stanowisk, różne terminy siewu, potencjalne problemy z patogenami – wszystkie te czynniki powodują, że należy dopasować odmianę do konkretnej lokalizacji. Stąd wybór kilku odmian, które zostaną zasiane w danym gospodarstwie, jest nie tylko rozsądny, ale i logicznie uzasadniony.

Rzepak ozimy – Nowości

DK Exterrier F1 – pierwsza z prezentowanych nowości znalazła się w ofercie firmy Agrosimex ze względu na doskonałe wyniki badań wewnętrznych hodowcy, a także COBORU za rok 2018. Odmiana ta potężny potencjał plonowania zawdzięcza przede wszystkim bardzo wysokiej zdrowotności. Dzięki dwóm genom, RLM 7 i RLM 3, charakteryzuje się nadzwyczajną odpornością na suchą zgniliznę kapustnych. Zdecydowanie wyróżnia się też odpornością na czerń krzyżowych oraz bardzo niską skłonnością do pękania łuszczyn i osypywania przed zbiorem. DK Exterrier F1 daje wysoki plon zarówno na mocnych, jak i mniej zasobnych stanowiskach, a zebrane nasiona mają ponadprzeciętną zawartość tłuszczu.

RGT Amazzonite F1 – kolejna ciekawa propozycja, której ogromną zaletą jest połączenie tolerancji w doborze stanowiska z niezwykle istotnym elementem – odpornością na wirus żółtaczki rzepy (TuYV). Przy obecnym nasileniu populacji mszycy jest to jedna z ważniejszych cech branych pod uwagę przez producentów rzepaku przy doborze odmiany. Gwarancją bardzo satysfakcjonującego plonu nasion jest wysoka zdrowotność roślin, bardzo duża równomierność ich dojrzewania i odporność na pękanie łuszczyn przed zbiorem. RGT Amazzonite F1 to również odmiana o bardzo dobrym poziomie zaolejenia.

PT 274 F1 – ostatnia z rekomendowanych premier to mieszaniec z nowego, ale dynamicznie rozwijającego się programu hodowlanego firmy Pioneer. Odmiana ta uzyskała rejestrację w Wielkiej

Brytanii, a aktualnie znajduje się w badaniach rejestrowych w Niemczech i przedrejestrowych w Polsce. PT 274 F1 charakteryzuje się bardzo wysokim wigorem i jesiennym tempem wzrostu. Z tego powodu jest to najlepsza propozycja, gdy konieczny jest opóźniony termin wysiewu. Ze względu na profil rozwoju odmiana ta jest również najtrafniejszym rozwiązaniem rekomendowanym w przypadku stosowania uproszczeń uprawowych. Zdecydowanie nie poleca się jej do siewów wczesnych. Przy optymalnym terminie zasiewów rzepak PT 274 F1 może być z powodzeniem uprawiany na nieco mniej zasobnych stanowiskach.

Rzepak ozimy – Klasyki

Inspiration F1 – najbardziej znana spośród odmian dostępnych w ofercie Agrosimexu. Ten mieszaniec o tradycyjnej wysokości roślin jest w sprzedaży od kilku lat. Niezależne badania COBORU pozwalają realnie ocenić jego wartość i walory na tle odmian konkurencyjnych. Inspiration F1 to roślina o wysokim jesiennym wigorze i mocnym rozwoju systemu korzeniowego. Te elementy pozwalają na większą elastyczność w doborze stanowisk upraw (możliwość wzięcia pod uwagę również tych mniej zasobnych) oraz rozszerzają okno siewu – od optymalnego do opóźnionego dla danego regionu. Wysoka odporność na choroby i zimotrwałość to cechy niezwykle istotne z agrotechnicznego punktu widzenia. Jednak największą zaletą tej odmiany jest udowodniona przez lata stabilność plonowania. Bez względu na warunki pogodowe, presję chorób, trudną zimę Inspiration F1 zawsze jest w czołówce najwyżej plonujących rzepaków w Polsce – a liderzy tych rankingów co roku się zmieniają.

Thure F1 – inna z odmian znanych już rolnikom – to jedyny mieszaniec półkarłowy zarejestrowany w Polsce, charakteryzujący się bardzo wysokim potencjałem plonowania, niejednokrotnie przewyższającym odmiany tradycyjne. Jak sama nazwa wskazuje, są to rośliny bardzo niskie, o kompaktowym pokroju. Budują one łan zbity, wypełniony potężną ilością łuszczyn zawierających ciężkie nasiona. Taka budowa roślin zapewnia bardzo małą podatność na ugięcie łanu, a niższa biomasa ułatwia i przyspiesza zbiór kombajnowy. Thure F1 generuje przy zbiorze duże oszczędności czasu i paliwa, co przynosi wymierne korzyści. Profil rozwoju – zdecydowanie wolniejszy na jesieni – sprawia, że tę odmianę, w przeciwieństwie do tradycyjnych mieszańców, można polecić do siewu we wczesnym terminie. Natomiast nie powinna ona trafiać na pola po zamknięciu optymalnego czasu zasiewów dla rzepaku w danym regionie.Pośród nowości oraz znanych i sprawdzonych odmian rzepaku dostępnych w ofercie firmy Agrosimex każdy rolnik znajdzie te, które z powodzeniem będzie mógł uprawiać we własnym gospodarstwie.

Szczegółową charakterystykę odmian rzepaku dostępnych w ofercie Agrosimexu można znaleźć w „Leksykonie Odmian Rzepaku 2019”, dostępnym u doradców firmy.

Bartosz Stopczyk