Odmiany kukurydzy – przegląd nowości na sezon 2023

Odpowiedni dobór i wprowadzenie nowości odmianowych kukurydzy do oferty ASX Nasiona poprzedzone jest starannymi testami. Odmiany, oprócz oceny oficjalnych wyników badań przeprowadzonych przez instytucje zajmujące się ich rejestracją, poddawane są zleconym zewnętrznie dwu- lub trzyletnim obserwacjom polowym w celu precyzyjnego wyłonienia tych właści­wych.

Bartosz  Stopczyk

Oczywiste podstawowe zalety danej odmiany kukurydzy, takie jak wysoki plon ziarna czy masy zielonej w zależności od typu użytkowania, nie determinują jej włączenia do oferty. Decyzje nie zapadają bez dokładnej analizy pozostałych parametrów agrotechnicznych. Wczesny wigor siewek, zdrowotność, odporność na wyleganie, mniejsze porażenie omacnicą, tolerancja na okresowe niedobory wody i możliwość uprawy na lżejszych, mniej zasobnych stanowiskach – to czynniki, które mają ogromne znaczenie dla sukcesu w produkcji roślinnej. Tylko drobiazgowa ocena odmian pozwala na dokonywanie właściwych wyborów. Ponadto umożliwia ich staranne pozycjonowanie, a finalnie właściwe dopasowanie produktu do potrzeb danego gospodarstwa.

Uprawa kukurydzy w polskich warunkach

Ostatnie lata mocno dały się we znaki uprawom kukurydzy. W Polsce zimne i suche wiosny powodowały przesuwanie terminów zasie­wów. Kukurydza jest rośliną typu C4, która ma duże wymagania względem temperatury gleby, niezbędnej do równomiernych wschodów. Odmiany o ziarnie mocno zbliżonym do flint mogą trafić w glebę, gdy temperatura na głębokości siewu kształtuje się na poziomie 6–8°C. Typowe denty (ziarniaki zębokształtne) powinny być wysiewane w bardziej nagrzaną glebę – 8–12°C. W przeciwnym wypadku zwiększa się ryzyko wolnych, nierównomiernych wschodów i uszkodzeń siewek spowodowanych przez choroby i szkodniki. Kolejnym proble­mem były susze, występujące w wielu rejonach na przełomie czerwca i lipca. Często deficyt wody „łapał” kukurydzę w momencie, kiedy szykowała się ona do wiechowania i znamionowania. Stres suszowy powoduje nierównomierne wyrzucanie znamion poza okrywę kolby, co oznacza, że pyłek z wiechy może nie trafić na znamiona pojawiające się najpóźniej. Wiele odmian o wysokiej produktywności odczuło te przypadłości, czego efektem były problemy z zaziarnieniem kolb. W 2022 roku trafiały się nawet plantacje, na których rośliny w ogóle nie zapyliły kolb. Długie, zimne i mokre jesienie wpływały na słabsze nalewanie ziarna późnych odmian, a finalnie na spowolnienie oddawania wody. Wysoka wilgotność oznaczała zdecydowanie wyższe koszty suszenia niż w poprzednich latach lub większe potrące­nia przy sprzedaży mokrego ziarna bezpośrednio po zbiorze.

Właśnie dlatego – co należy raz jeszcze podkreślić – tak ważny jest wybór właściwych odmian do siewu.

Charakterystyka odmian kukurydzy – nowości

Poniżej krótki przegląd odmian kukurydzy – nowości z oferty ASX Nasiona – które przeszły staranną selekcję i bez wątpienia są produktami godnymi uwagi.

LID1015C (FAO 220)

to odmiana, która najpierw została zarejestrowana we Francji, Niemczech i na Litwie, a w 2022 roku w Polsce. Po pierwszym roku badań rejestrowych w grupie odmian wczesnych uzyskała 104% wzorca, co przekłada się na średni plon ponad 13,4 t/ha suchego ziarna. W drugim roku było to 103% wzorca, czyli 13,3 t/ha suchego ziarna. O jej wyjątkowo­ści stanowi typ ziarna. Jest to najwcześniejsza odmiana o ziarnie dent, co zapewnia doskonałe omłacanie, a przede wszystkim najszybsze oddawanie wody, zarówno na polu, jak i w procesie dosuszania ziarna. Rośliny charakteryzują się bardzo wysoką odpornością na choroby, zwłaszcza fuzariozę łodyg i kolb. Trzeba również podkreślić dużą odporność na porażenie głownią ku­kurydzy. LID1015C należy do średniowysokich odmian, o dość nisko osadzonej kolbie, co wpływa na zwiększenie odporności na wyleganie i łamanie się roślin. Średnie wymagania stanowiskowe poszerzają możliwości jego uprawy w polskich warunkach.

Angeleen (FAO 240–250)

to całkowicie nowy mieszaniec trójlinowy, który wywodzi się z doskonałej francuskiej hodowli. Szeroko zakrojone testy pozwoliły docenić jego wysoki potencjał plonowania oraz dużą uniwersalność użytkowania. Odmiana w 2022 roku z doskonałymi wynikami przeszła testy wdrożeniowe w Polsce. Obecnie kończy się proces jej rejestracji w Holandii i Fran­cji. Dorodne, potężnie ulistnione rośliny o bardzo dużym nasileniu cechy stay green dają wysokie plony, zarówno na biogaz, jak i na wysokoenergetyczną kiszonkę. Potężna produktywność ziarna, o dużej zawartości skrobi, zapewnia wysoką energetyczność i strawność zielonej paszy, a także – po napełnieniu silosu kiszonką – możliwość skoszenia pozostałych roślin na ziarno. Angele­en bardzo dobrze sprawdza się na większości stanowisk, ziarno typu flint-flint-dent umożliwia wysiew na stanowiskach wolniej nagrzewających się wiosną. Wysoka odporność na większość patogenów kukurydzy stanowi zabezpieczenie wysokiej plenności tej odmiany.

Mondstein (FAO 240–250)

będąc mieszańcem pojedynczym, wykazuje bardzo dobrą adaptację do uprawy na glebach lekkich, mniej zasobnych, narażonych na stresy związane z okresowymi niedoborami wody. Jednocześnie wysoki wczesny wigor siewek pozwala na uprawę tej odmiany również na glebach ciężkich i wolno nagrzewających się. Mondstein charakteryzuje się bardzo dużym i stabilnym plonem ziarna. Potwierdza te wyniki zarówno w doświadczeniach wdrożeniowych w Polsce, jak i za granicą, choćby w badaniach reje­strowych w Czechach, gdzie plonował wyżej niż czołówka odmian z grupy średnio wczesnej. Wysokie rośliny, o bardzo dobrej odporności na wyleganie, umożliwiają uzyskanie dużych plonów masy do zakiszania o wysokiej energetyczności, spowodowanej wysokim udziałem kolb i ziarna. Uniwersalność wykorzystania – ziarno i kiszonka, to niebagatelne zalety tej odmiany.

LID3306C (FAO 260)

to aktualnie oficjalnie najwyżej plonująca na ziarno odmiana kukurydzy w naszym kraju. Rejestrację w Polsce uzyskała w 2022 roku, w grupie średnio późnej. Wg COBORU 2020–22 oprócz wysokiego plonowania – 14,4 t/ha suche­go ziarna – charakteryzuje się najszybszym oddawaniem wody w swojej grupie wczesności. W 2022 roku w badaniach poreje­strowych COBORU LID3306C uzyskał 104% wzorca oraz najwyższy plon ziarna ze wszystkich badanych odmian we wszystkich grupach wczesności. Ponadto pokazał rewelacyjne oddawanie wody – jego wilgotność wyniosła 25,7% przy średniej dla grupy średnio późnej na poziomie 27,7%. W 2022 roku 2% niższa wilgotność dawała bardzo wymierne korzyści finansowe przy sprzedaży. Zabezpieczeniem wysokiego wyniku uprawy jest bardzo duża odporność na wyleganie oraz na patogeny zagrażające kukurydzy. Tolerancja pod względem zasobności stanowiska pozwala uprawiać tę odmianę z sukcesem wszędzie tam, gdzie do tej pory trafiała kukurydza.

Cekras (FAO 250–260)

należy do grupy mocnych odmian kiszonkowych, o wysokiej wydajności biomasy, a jednocześnie charak­teryzuje się bardzo dużą uniwersalnością użytkowania. Wysokie rośliny zapewniają bardzo duże plony masy zielonej do zakiszania, a solidny potencjał plonowania na ziarno podnosi wartość energetyczną i żywieniową paszy. Bardzo dobra odporność na choroby – fuzariozę łodyg i kolb oraz głownię łodyg i kolb – w połączeniu z mocnym nasileniem cechy stay green gwarantuje zdrowotność i jakość zakiszanej masy. Duża zawartość skrobi umożliwia wysokowydajną produkcję bioetanolu. Będąc mieszańcem pojedynczym, Cekras wykazuje wysoką tolerancję co do stanowisk, również słabych, mniej zasobnych, dzięki czemu może być uprawiany na terenie całej Polski.

warto wiedzieć, że…

…liczne nowości oraz znane i sprawdzone odmiany kukurydzy (i innych gatunków) dostępne w ofercie ASX Nasiona to gwarancja, że każdy rolnik znajdzie produkty, które z powodzeniem będzie mógł użytkować we własnym gospodarstwie. Więcej szczegółów w „Leksykonie odmian. Wiosna 2023” i u doradców Agrosimexu.

Tylko drobiazgowa ocena odmian pozwala na dokonywanie właściwych wyborów. Ponadto umożliwia ich staranne pozycjono­wanie, a finalnie właściwe dopasowanie produktu do potrzeb danego gospodarstwa.