Makro i mikroelementy w produkcji rolniczej

Uprawa roślin jest bardzo skomplikowanym i złożonym z wielu etapów procesem. Wymaga od rolnika obszernej wiedzy odnośnie zjawisk występujących w naturze jak, i zadań, które powinien wykonać, aby zapewnić roślinie optymalne warunki do prawidłowego rozwoju i wzrostu. Naturalne czynniki kształtujące wysokość uzyskiwanego plonu to miedzy innymi dostępność wody, temperatura czy światło. Zadania, jakie stoją przed plantatorem to zapewnienie odpowiedniego odczynu gleby, właściwej struktury, przynajmniej średniej zasobności w składniki pokarmowe oraz wysokiej aktywności mikrobiologicznej w glebie.

Każdy ze składników odgrywa specyficzną rolę w metaboliźmie. Podstawowym źródłem makro i mikroelementów dla roślin uprawnych jest gleba. Należy jednak pamiętać, że w dobrej praktyce rolniczej powinniśmy w zabiegach dolistnych uzupełniać makro i mikroelementy. Wynika to z prostej zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Jaka jest, zatem rola składników w metaboliźmie rośliny, w jakim stopniu wpływa to na tworzenie plonu i budowanie jakości płodów rolnych?

Azot – warunkuje wielkość plonu

Bez wątpienia podstawowym i najważniejszym makroskładnikiem jest azot. To on jest głównym budowniczym plonu. Niestety, właściwa gospodarka tym składnikiem w obrębie rośliny bardzo często sprawia wiele kłopotów. Wymaga on stałego bilansowania pozostałymi makro i mikroelementami. Tylko w ten sposób możemy zapewnić jego efektywne wykorzystanie i przetworzenie skutkujące wysokim plonem. Azot to składnik aminokwasów i białek, kwasów nukleinowych DNA i RNA, enzymów, hormonów oraz nośników energii.

Fosfor – ważny na początku wegetacji

Fosfor to pierwiastek, którego dostępność jest konieczna przez cały okres wegetacji. Szczególnie ważny jest w początkowej fazie wzrostu, gdzie wpływa na wzrost i rozwój systemu korzeniowego. Drugim ważnym okresem wysokiego zapotrzebowania na fosfor jest przechodzenie rośliny z fazy wegetatywnej w generatywną. W tym czasie wykazują one zwiększone zapotrzebowanie na energię. Fosfor przyśpiesza regenerację roślin po zimie. Objawy niedoboru ujawniają się w formie purpurowo-czerwonych przebarwień poczynając od ogonków liściowych najmłodszych liści. Pobieranie fosforu z gleby mocno ogranicza temperatura. Przy temperaturze poniżej 13oC pobieranie fosforu spada aż o 70%.

Potas i azot w tandemie

Potas jest odpowiedzialny za pobieranie i transport azotu. Największe zapotrzebowanie na potas przypada w okresie największego zapotrzebowania na azot. Potas występuje w roślinie w formie mineralnej, reguluje wiele procesów biochemicznych. Podnosi odporność mechaniczną, co ogranicza podatność rośliny na choroby i szkodniki. Reguluje gospodarkę wodną rośliny. W przypadku roślin ozimych podnosi mrozoodporność. Objawem niedoboru są pojawiające się chlorozy krawędziowe, przechodzące w nekrozy.

Magnez – prawidłowy przebieg fotosyntezy

Magnez to składnik chlorofilu odpowiedzialny za proces fotosyntezy. Niedobór objawia się żółtymi przebarwieniami na liściach, przy czym nerwy liścia pozostają zielone.

Siarka – przetworzenie azotu

Siarka wchodzi w skład aminokwasów siarkowych (np. cysteina, metionina), niezbędnych do budowy białek. Odpowiedzialna jest za efektywne przetworzenie azotu. Niedobór 1 kg siarki to brak wykorzystania ok 10-15 kg azotu. Ze względu na ujemny bilans w glebie powinniśmy uwzględniać ją w nawożeniu zarówno doglebowym jak i dolistnym.

Ważne mikroelementy

Do mikroelementów odgrywających ważną rolę w metaboliźmie możemy zaliczyć: bor, miedź, mangan, molibden, cynk i żelazo. Mimo, że zapotrzebowanie na nie w porównaniu z makroelementami jest małe, odgrywają one decydującą rolę w procesach biochemicznej regulacji procesów metabolicznych.

Skuteczny program nawożenia

Przystępując do opracowania planu uzupełniającego nawożenia dolistnego powinniśmy zadbać zarówno o makroskładniki i mikroskładniki. Wybierając nawóz powinniśmy uwzględnić specyficzne wymagania danej uprawy np. w rzepaku zapotrzebowanie na bor, zbożach zapotrzebowanie na miedź i mangan. Szeroką możliwość doboru nawozu do potrzeb uprawy i stanowiska daje zastosowanie produktów z gamy ASX plus.

W grupie nawozów ASX znajdziemy produkty z podwyższoną zawartością:

• fosforu – ASX Fosfor plus (10% N, 30% P2O5, 10% K2O, 2% MgO + B, Cu, Mn, Mo, Zn, Fe)

• potasu – ASX Potas plus ( 10% N, 15% P2O5, 22% K2O, 2% MgO + B, Cu, Mn, Mo, Zn, Fe)

• magnezu – ASX Magnez plus ( 8% N, 10% MgO, 20% SO3 + B, Cu, Mn, Mo, Zn, Fe)

• azotu – ASX Makro plus ( 16% N, 18% P2O5, 18% K2O, 2% MgO + B, Cu, Mn, Mo, Zn, Fe)

Miedź, żelazo, mangan, cynk schelatowane przez EDTA.

Produkty stosuje się w uprawach rolniczych w ilości 3-4 kg/ha w 200-300 litrach wody. Szczegółowe informacje dotyczące zastosowania w zależności od stanowiska i wymagań uprawy dostępne są na stronie www.agrosimex.pl oraz u doradców agrotechnicznych.

Artur Kozera