Jak skutecznie chronić buraka cukrowego

Dla producentów buraków cukrowych ten sezon będzie wyzwaniem pod względem ochrony upraw. Rok 2021 jest pierwszym, w którym rolnicy nie mogą stosować herbicydów opartych o substancję aktywną desmedifam. Wycofano także kilka znanych i cenionych substancji stosowanych do zwalczania chorób grzybowych i szkodników. Jak radzić sobie w takiej sytuacji?

Dariusz Przybylski

Decyzją Komisji Europejskiej państwa członkowskie zostały zobowiązane do wycofania zezwoleń na środki ochrony roślin zawierające desmedifam. Dodatkowy okres na zużycie zapasów preparatów upłynął 1 lipca 2020 roku. Z rynku zniknęło 17 produktów zawierających tę substancję. Desmedifam był selektywną systemiczną substancją aktywną, zakłócającą proces fotosyntezy chwastów. Efektem jego działania było żółknięcie blaszek liściowych (chlorozy), a następnie ich obumieranie. Substancja działała bardzo szybko – skutki widoczne były już po kilku dniach od zastosowania. Szczególnie zalecana była do walki z takimi chwastami jak: szarłat szorstki, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa oraz komosa biała.

Nowa technologia ochrony buraka cukrowego

Ochrona buraka cukrowegoMimo braku dostępu do popularnych środków zwalczających chwasty dwuliścienne, choroby grzybowe czy szkodniki opracowane zostały technologie ochrony zapewniające wysoką skuteczność. W dalszej części artykułu przedstawione zostaną zalecenia pozwalające zapewnić efektywną ochronę buraka cukrowego.

Proponowana przez Agrosimex strategia opiera się na popularnych w tej uprawie substancjach aktywnych. Są to metamitron, etofumesat, fenmedifam i triflusulfuron metylu. Kombinacja tych substancji gwarantuje:

  • 
wysoką skuteczność w zwalczaniu chwastów,
  • 
bezpieczeństwo chronionej uprawy,
  • 
akceptowalne koszty zabiegów.

Zwalczanie chwastów – sprawdzona strategia

Podobnie jak w latach ubiegłych, ochronę buraka przed chwastami należy zaplanować z podziałem na etapy. Zalecane jest wykonanie pierwszego zabiegu nalistnego od fazy liścieni do fazy 1–2 liści, gdy chwasty znajdują się w fazie liścieni. Rekomendowana w tej fazie mieszanka to: Metafol Pro (1–1,5 l/ha) + Oblix 500 SC (0,33 l/ha) + Beetup Flo (1–1,5 l/ha) + Remix (0,2 l/ha). Preparaty te zawierają odpowiednio metamitron (700 g/l), etofumesat (500 g/l) i fenmedifam (160 g/ha), co stanowi kombinację substancji działających zarówno nalistnie, jak i doglebowo, wzajemnie się uzupełniających i skutecznie zwalczających chwasty, takie jak fiołek polny, gwiazdnica pospolita, komosa biała, maruna bezwonna, rdest plamisty i powojowaty, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa, we wczesnych fazach rozwojowych buraka cukrowego. Dodatek adiuwantu doglebowego Remix wspomoże działanie substancji poprzez dłuższe utrzymanie ich w wierzchniej warstwie gleby. Zapobiegnie również przemieszczaniu się ich w głębsze warstwy gleby, np. w związku z opadami deszczu.

W odstępie od 5 do 10 dni od pierwszego zabiegu zaleca się wykonać kolejne, ale kombinację należy uzupełnić o substancję triflusulfuron metylu, zawartą w preparacie Grando. Mieszanka polecana do zabiegów II i III to: Metafol Pro (1,5 l/ha) + Oblix 500 SC (0,33 l/ha) + Beetup Flo (1,5 l/ha) + Grando (20 g/ha) + Amigo (1 l/ha).

Triflusulfuron metylu zawarty w preparacie Grando w tej kombinacji stanowi uzupełnienie i wzmocnienie zwalczania chwastów dwuliściennych, w tym samosiewów rzepaku. Pobierany jest przede wszystkim przez liście chwastów. Jest inhibitorem syntezy acetolaktanowej i powoduje zaburzenia w syntezie białek. Zakres temperaturowy tej substancji to 10–25oC.

Powyższa technologia, polegająca na łącznym stosowaniu substancji o różnych mechanizmach działania w systemie dawek dzielonych, jest sprawdzona i stosowana przez wielu plantatorów buraka cukrowego. Jest ona również rekomendowana przez koncerny chemiczne i inspektorów cukrowni. Istotnym elementem tej strategii, gwarantującym skuteczną i bezpieczną ochronę przed chwastami dwuliściennymi, jest zachowanie 5–10-dniowych odstępów między zabiegami. Dobór dawek substancji aktywnych powinien być oparty o etykiety rejestracyjne preparatów, lustracje plantacji, praktykę i doświadczenie plantatorów, służb cukrowni oraz doradców.

Oprócz zwalczania chwastów dwuliściennych należy pamiętać również o konieczności eliminowania np. samosiewów zbóż, chwastnicy jednostronnej czy perzu. Sprawdzone i skuteczne graminicydy to m.in. Select Super 120 EC (kletodym 120 g/l) i Leopard Extra 50 EC (chizalofop-P-etylowy 50 g/l). Zalecane dawki w burakach cukrowych to: Select Super 120 EC – od 0,8 do 2 l/ha, Leopard Extra – od 0,75 do 3 l/ha – wyższe z zalecanych dawek stosuje się w przypadku zwalczania perzu właściwego.

Ochrona buraka cukrowego przed chorobami grzybowymi

Chwościk buraka - choroba grzybowa burakaW ubiegłym sezonie wielu plantatorów nie uzyskało satysfakcjonujących plonów cukru. Niska polaryzacja była wynikiem dużego porażenia chorobami grzybowymi, przede wszystkim chwościkiem. Jest to najniebezpieczniejsza choroba grzybowa buraka cukrowego. Pierwsze objawy chwościka widoczne są na liściach zewnętrznych okółków buraka. Są to brunatnoszare, okrągłe plamki, najczęściej o średnicy 2–5 mm, otoczone czerwoną lub brunatnoczerwoną obwódką. Symptomy choroby mogą pojawić się już na przełomie czerwca i lipca. Jej rozwojowi sprzyja wysoka wilgotność powietrza oraz temperatura powyżej 15ºC. W dalszych etapach choroby porażane są kolejne, coraz młodsze liście. Plamki łączą się, powodując zasychanie fragmentów blaszki liściowej. Postępujący, niekontrolowany proces zakażania i zasychania następnych liści może doprowadzić do charakterystycznej stożkowatej głowy korzeni. Ostatecznie zahamowany zostaje przyrost masy korzeni (nawet o 80%) przy jednoczesnym obniżeniu zawartości cukru.

W tym sezonie dodatkowym kłopotem może być brak dostępu do niektórych wycofywanych substancji. W tej sytuacji tym bardziej warto rozważyć inne skuteczne rozwiązania, jak to proponowane przez Agrosimex – oparte na takich substancjach czynnych jak tetrakonazol, zawarty w preparacie Galileo (125 g/l), i difenkonazol, z preparatów Difcor 250 EC i Difo 250 EC (250 g/l). Obie substancje należą do grupy triazoli. Tetrakonazol działa układowo i jest przeznaczony do stosowania zapobiegawczego, leczniczego oraz wyniszczającego. Pobierany i szybko przemieszczany w roślinie, hamuje syntezę ergosterolu niezbędnego do budowy błony komórkowej grzybów i rozwoju grzybni. Ten sam mechanizm działania charakteryzuje difenkonazol.

Uzupełnieniem powyższych substancji są tiofanat metylowy (TipTop 500 SC), azoksystrobina oraz Viflo miedź-bor – płynny, dolistny nawóz przeznaczony do likwidacji niedoborów miedzi, boru, cynku i manganu.

Duże porażenie plantacji chwościkiem buraka

Proponowana technologia do ochrony przed chorobami grzybowymi:

  • 
T1 – Galileo (0,8 l/ha) + TipTop 500 SC (1,2 l/ha) lub Galileo (0,8 l/ha) 
+ Viflo miedź-bor (1,5 l/ha)
  • 
T2 – Difo 250 EC/Difcor 250 EC 
(0,4 l/ha) + azoksystrobina lub Difo 250 EC/Difcor 250 EC (0,4 l/ha) 
+ Viflo miedź-bor (1,5 l/ha)
  • 
T3 – Galileo (0,8 l/ha)/Difcor 250 EC (0,4 l/ha) + TipTop 500 SC (1,2 l/ha).

Ochrona buraka cukrowego

Warto wiedzieć, że…

… badania IUNG-PIB na buraku cukrowym jednoznacznie potwierdziły skuteczność działania nawozów z serii Viflo, zarówno jeśli chodzi o plon korzeni, polaryzację, jak i plon cukru.

Uzyskane wyniki wykazały (w porównaniu do kontroli):

  • przyrost plonu korzeni buraków cukrowych wyższy o 30–51% (średnio o 39,2% wyższy 
plon korzeni),
  • wzrost polaryzacji wyższy mniej więcej o 2%,
  • przyrost plonu cukru wyższy o 37–43%.

 

Podobnie jak w latach ubiegłych, ochronę buraka przed chwastami należy zaplanować z podziałem na etapy. Zalecane jest wykonanie pierwszego zabiegu nalistnego od fazy liścieni do fazy 1–2 liści, gdy chwasty znajdują się w fazie liścieni.