Nawadnianie ziemniaka – nowa technologia

Dlaczego warto zainwestować w precyzyjne nawadnianie ziemniaków? Choćby dlatego, że rosnące wymagania rynku ziemniaka jadalnego są specyficzne i trudne do spełnienia. Bulwy po zbiorze powinny doskonale wyglądać – nie nosić żadnych śladów chorób i mieć równomierny kształt – a po ugotowaniu być wysokiej jakości. Bez względu na cel precyzyjne nawadnianie pomaga osiągnąć sukces, do którego dążą plantatorzy.

Zapotrzebowanie na surowiec dla przetwórstwa spożywczego, skrobiowego czy w nasiennictwie zwiększa się systematycznie. To wymaga produkcji intensywnej, która bez nawadniania jest nieopłacalna, prawie niemożliwa.

Obecnie nawadnianie ziemniaków stanowi mniej więcej 45% wszystkich zabiegów wykonywanych na plantacjach. Dlaczego? Ziemniaki muszą spełniać rygorystyczne wymagania jakościowe. Ciepły klimat i długość sezonu wegetacyjnego służą ich uprawie, jednak problem stanowi postępująca od lat susza. Aby uzyskać dobry produkt, niezbędne jest nawadnianie pól ziemniaczanych.

Deszczownie w uprawie ziemniaka

Najczęściej spotykany system nawadniania ziemniaków w małych i średnich gospodarstwach to podlewanie za pomocą deszczowni szpulowych (wąż o długości 110–750 m). Na dużych powierzchniach bardziej ekonomiczne i łatwiejsze do przestawiania są deszczownie mostowe. To maszyny przypominające przęsła mostu zawieszone na dwukołowych wózkach. Każdy ma elektryczny silnik napędowy i czujniki zapewniające prostolinijność konstrukcji (obsługujące powierzchnie 50–150 ha). Deszczowanie powoduje duże zużycie wody i jej znaczne straty poprzez parowanie. Może też powodować negatywne efekty uboczne w postaci poparzeń liści lub rozwoju chorób.

Dlaczego stosować nawadnianie kroplowe w uprawie ziemniaka?

Aby wyprodukować ziemniaki wysokiej jakości, składniki odżywcze trzeba skutecznie dostarczać bezpośrednio do korzeni. Zraszacze i ruchome maszyny nawadniające generalnie dystrybuują wodę i nawóz, ale marnują przy tym wszelkie zasoby, które wylądują dalej niż 25 cm od bulwy macierzystej.

Na mniejszych plantacjach ziemniaków można stosować ekonomiczne nawadnianie kropelkowe. Poza oszczędnością wody pomaga ono zmniejszać ryzyko rozwoju chorób liści, np. zarazy ziemniaka, która do infekcji potrzebuje okresowego zwilżenia liści. Nawadnianie kroplowe utrzymuje stosunkowo niską wilgotność w czaszy, ponieważ podlewane są korzenie, a nie liście. Można prowadzić je podpowierzchniowo, umieszczając przewody na rzędach roślin lub na powierzchni, lokalizując je w każdym międzyrzędziu.

W nawadnianiu podpowierzchniowym konieczne jest, aby na wierzchołkach redlin przed ostatnim obsypywaniem rozłożyć przewody kroplujące z emiterami. Potem zostają one podłączone do głównych rurociągów doprowadzających wodę na pole. Przed zbiorem ziemniaków przewody wyciągane są delikatnie z redlin i zwijane, żeby mogły być zastosowane w następnym roku. Takie podlewanie wymaga dużego nakładu pracy, ale daje też wiele korzyści – najważniejsza to oszczędne gospodarowanie zasobami wody.

Precyzyjne nawadnianie dla zdrowia ziemniaków

Nawadnianie kroplowe dostarcza wodę dokładnie do korzeni, pozwalając unikać zawilgocenia liści, a ostatecznie sprzyjając suchemu środowisku. Precyzyjne nawadnianie pozwala utrzymać kontrolę nad odżywianiem roślin. Ziemniaki są trudne w nawożeniu, ponieważ ich system korzeniowy jest płytki i włóknisty, przez to kwitną tylko przy stałym odżywianiu. Precyzyjne nawożenie dostarcza składniki odżywcze bezpośrednio do strefy korzeniowej, według aktualnych potrzeb rośliny.

Nawadnianie kroplowe rozprowadza wodę i składniki odżywcze tylko tam, gdzie rosną uprawy, dzięki czemu unika się ich marnotrawienia między rzędami. Ponadto nie dochodzi do utraty wody z powodu spływu lub parowania. Równomierna dystrybucja wody i składników odżywczych tworzy jednolite bulwy na polu. Nawet w obliczu silnych wiatrów, trudnej topografii, niespójnej długości rzędu lub nienaturalnego kształtu pola, nawadnianie kroplowe zapewnia jednorodny plon.

Fertygacja ziemniaków

Systemem przewodów kroplujących można wraz z wodą podawać nawozy mineralne (zwłaszcza azot). Takie nawożenie stosowane do gleby w małych dawkach jest kilkakrotnie efektywniejsze w odniesieniu do plonu bulw niż tradycyjne, w formie stałej. Umieszczenie przewodów podpowierzchniowo na rzędach roślin lub w międzyrzędziach i stosowanie nawadniania kroplowego w połączeniu z fertygacją azotem pozwala uzyskać plon większy o 14–20%. Nawadnianie kroplowe z fertygacją przyczynia się też do wzrostu udziału bulw dużych w plonie.

Zastosowanie fosforu – bulwy potrzebują rozpuszczalnego fosforu do wzrostu. Jednak składnik ten ma niską ruchliwość i rozpuszczalność w glebie. Dzięki precyzyjnemu nawożeniu można zastosować małe dawki do aktywnej strefy korzeniowej, zwiększając pobieranie fosforu.

Aplikacja wapnia – bulwy absorbują Ca bezpośrednio z ich powierzchni. Zapewniając uprawom stały pobór Ca poprzez nawadnianie kroplowe, optymalizuje się efektywność absorpcji.

Innowacje w nawadnianiu ziemniaka

Możliwe jest zwiększenie efektywności precyzyjnego nawadniania przez stosowanie zdalnego sterowania i automatyzacji, które zapewniają stały dostęp do systemu ze smartfona, tabletu lub komputera.
Ułożenie i zbieranie linii kroplowych można przeprowadzić dzięki nowoczesnym rozwiązaniom rolno-maszynowym zaprojektowanym specjalnie do upraw ziemniaka.
Stosowanie nawadniania kroplowego w uprawie ziemniaka pozwala minimalizować koszty poprzez mniejsze zużycie wody. Trafia ona w sąsiedztwo korzeni, jest szybko pobierana i nie ma strat spowodowanych parowaniem. Ponadto ten sposób aplikacji wody nie powoduje rozmywania redlin i zielenienia bulw. Zmniejszając zagrożenie zarazą, można na plantacji zredukować liczbę oprysków fungicydowych. To sposób bardzo oszczędny, precyzyjny, ale nadal niezwykle rzadko stosowany w polskich gospodarstwach.

Katarzyna Byliniak