Fosforowodór – bezpieczeństwo i higiena pracy z preparatami
Quickphos Pellets 56 GE i Quickphos Tablets 56 GE to jedne z najpopularniejszych w Polsce środków owadobójczych i gryzoniobójczych o działaniu gazowym, wykorzystywanych w rolnictwie. Ich mechanizm opiera się na wydzielaniu fosforowodoru – gazu toksycznego dla organizmów żywych, dlatego stosowanie wymaga zachowania specjalnych środków ostrożności.
Mariusz Niemiec
Preparaty Quickphos Pellets 56 GE i Quickphos Tablets 56 GE zawierają 56% fosforku glinu, który w obecności wilgoci z powietrza, przy odpowiednio wysokiej temperaturze, w reakcji chemicznej wydziela fosforowodór (w literaturze nazywany również fosfiną). PH3 jest gazem cięższym od powietrza, bezwonnym, łatwo rozpuszczającym się w wodzie i tłuszczach. Przy stężeniu w powietrzu na poziomie 1,78% ulega samozapłonowi. Ze względu na dużą toksyczność gazu dla ludzi i brak możliwości wyczucia jego obecności za pomocą węchu preparaty są wzbogacone o karbaminian amonu, który pełni funkcję markera zapachowego.
Z uwagi na zagrożenia, jakie może stanowić oddziaływanie fosforowodoru na osoby wykonujące zabieg fumigacji, istotnym elementem stosowania wydzielających go środków jest przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Plan działania z preparatami Quickphos
Podstawą stosowania preparatów Quickphos Pellets 56 GE i Quickphos Tablets 56 GE jest przygotowanie planu działania, który stanowi nieodzowny element profesjonalnie przeprowadzonej fumigacji.
Musi on zawierać poniższe punkty, które zostaną sprawdzone:
- plan obiektu z uwzględnieniem miejsc koniecznych do uszczelnienia,
- upewnienie się, że obiekt nie jest zamieszkały i będzie na czas fumigacji opuszczony przez ludzi i zwierzęta,
- określenie, z jakim typem agrofagów mamy do czynienia,
- określenie, jaki produkt będzie fumigowany i w jakiej ilości,
- określenie dawki środka niezbędnej do fumigacji,
- przygotowanie zawiadomień o fumigacji, które należy umieścić zaraz po wykonaniu zabiegu na drzwiach wejściowych do obiektu,
- przygotowanie i sprawdzenie sprawności sprzętu ochrony osobistej (maski, pochłaniacze, kombinezony, rękawice ochronne i właściwe obuwie).
Tabela 1. Quickphos Pellets 56 GE – zastosowanie
| Przeznaczenie | Uprawa | Zalecenia | Dawka |
| fumigacja/ dezynsekcja |
ziarno zbóż: pszenica, jęczmień, żyto, pszenżyto, owies, proso, sorgo oraz nasiona grochu luzem w pryzmie lub silosie oraz w workach na paletach |
Czas: minimum 3–8 dni. Wietrzenie: zależy od budowy budynku. |
20–25 pastylek/tonę (4–5 g fosforowodoru/ tonę) |
| ziarno zbóż: pszenica, jęczmień, żyto, pszenżyto, owies, proso, sorgo oraz nasiona grochu na barkach, w ładowniach statków oraz w kontenerach |
Czas ekspozycji: minimum 10 dni. Wietrzenie: minimum 24 godziny. |
20–25 pastylek/m3, (4–5 g fosforowodoru/ m3) |
|
| kontrola populacji karczownika |
Pastylki Quickphos Pellets 56 GE kontrolują populację karczownika oraz kreta. |
5–10 pastylek/nora | |
| UWAGA! Maksymalna liczba zabiegów: 1. | |||
Tabela 2. Quickphos Tablets 56 GE – zastosowanie
| Przeznaczenie | Uprawa | Zalecenia | Dawka |
| fumigacja/ dezynsekcja |
ziarno zbóż: pszenica, jęczmień, żyto, pszenżyto, owies, proso, sorgo oraz nasiona grochu luzem, w pryzmie lub w silosie oraz w workach na paletach |
Czas ekspozycji: minimum 3–8 dni. Wietrzenie: zależy od budowy budynku. |
4–5 tabletek/tonę (4–5 g fosforowodoru/ tonę) |
| ziarno zbóż: pszenica, jęczmień, żyto, pszenżyto, owies, proso, sorgo oraz nasiona grochu na barkach, w ładowniach statków oraz w kontenerach |
Czas ekspozycji: minimum 3–8 dni. Wietrzenie: zależy od budowy budynku. |
4–5 tabletek/m3 (4–5 g fosforowodoru/ m3) |
|
| kontrola populacji karczownika oraz kreta |
Czas ekspozycji: minimum 10 dni. Wietrzenie: minimum 24 godziny. |
2 tabletki/norę |
Zapoznaj się z etykietą produktu Quickphos
Przed każdym zabiegiem należy dokładnie zapoznać się z etykietą produktu, aby zweryfikować, czy zalecane dawki preparatu nie uległy zmianie oraz czy zawiera ona zwalczane agrofagi i płody rolne, które będą poddawane fumigacji.
Zgodnie z etykietą preparatów Quickphos pojemnik należy otwierać na wolnym powietrzu, a górną jego część odwrócić od siebie, na zewnątrz. Takie postępowanie ma zabezpieczyć użytkownika przed skutkami potencjalnego samozapłonu produktu, który może nastąpić w przypadku niewłaściwego przechowywania, czyli w temperaturze poniżej 0°C lub powyżej 30°C.
Sprzęt i inne ważne aspekty
Preparaty Quickphos w warunkach niskiej wilgotności powietrza uwalniają fosforowodór powoli, natomiast w warunkach wysokiej wilgotności szybko, co należy uwzględnić w planowanej fumigacji.
Nie można produktu łączyć z wodą, ponieważ grozi to zapłonem, a nawet wybuchem.
Ważnym elementem właściwej pracy z preparatami Quickphos Pellets 56 GE i Quickphos Tablets 56 GE jest monitorowanie ilości fosforowodoru w atmosferze w trakcie wykonywania zabiegu fumigacji.
Jak wspomniano na początku, fosforowodór, podobnie jak tlenek węgla, jest gazem bez zapachu. Dlatego wykrycie jego obecności w powietrzu przez człowieka za pomocą węchu jest niemożliwe. Do tego służą detektory gazowe, takie jak detektor osobisty WatchGas PH3, który może mierzyć stężenie fosforowodoru w zakresie od 0 do 20 ppm, z dokładnością 0,01 ppm. Czujnik ma potwierdzoną certyfikatem producenta kalibrację urządzenia. O tym, że urządzenie jest niezbędnym elementem wyposażenia osoby prowadzącej fumigację, mówi zapis prewencji na etykiecie, zgodnie z którym do gazowanych pomieszczeń można wchodzić wówczas, gdy stężenie fosforowodoru w powietrzu nie przekracza 0,1 mg/m3.
Poza miernikiem gazu osobie prowadzącej fumigację niezbędne są:
- odpowiednio dobrane maski przeciwgazowe i pochłaniacze – warte polecenia są profesjonale maski pełnotwarzowe TR 2002 i TR 82
- włoskiej firmy Spasciani oraz kompatybilne z nimi pochłaniacze A2B2E2K2,
- obuwie gumowe z wysoką cholewką,
- kombinezon ochronny,
- rękawice gumowe.
W trakcie rozkładania tabletek lub peletek w fumigowanym pomieszczeniu niezbędna jest również asysta osoby przeszkolonej, która w sytuacji awaryjnej będzie mogła pomóc w ewakuacji osoby wykonującej zabieg.
Pamiętaj, że…
…rolnik, żeby w swoim gospodarstwie stosować fumiganty zgodnie z zasadami bezpieczeństwa, musi odbyć podstawowe, 2-dniowe szkolenie i aktualizować je co 5 lat. Kursant po ukończeniu szkolenia może kupować i stosować preparaty we własnym gospodarstwie. Ponadto upoważnia go ono do świadczenia usługi fumigacji, pod warunkiem założenia działalności gospodarczej.
Agrosimex współorganizuje szkolenia fumigacyjne podstawowe i uzupełniające, zakończone testem i wydaniem zaświadczenia o ukończeniu szkolenia z zakresu stosowania środków ochrony roślin metodą fumigacji. Więcej informacji można uzyskać e-mailowo: mariusz.niemiec@agrosimex.com.pl.
Warto wiedzieć, że…
… preparaty Quickphos Tablets 56 GE i Quickphos Pellets 56 GE dystrybuowane są w aluminiowych, szczelnie zamkniętych butelkach o gramaturze 1 kg:
- Quickphos Pellets 56 GE zawiera: ±1666 szt. peletek (każda o wadze 0,6 g),
- Quickphos Tablets 56 GE zawiera: ±334 szt. tabletek (każda o wadze 3 g).