Prawidłowy odczyn gleby, wysoka zawartość próchnicy i właściwa struktura to podstawowe czynniki zapewniające optymalny wzrost i plonowanie zbóż. Niestety w wielu gospodarstwach gleby są kwaśne o niskiej zawartości próchnicy w wyniku czego tracą one prawidłową strukturę. Gleby mają zachwiane stosunki wodno-powietrzne oraz chemizm, co prowadzi do blokowania dostępności wielu składników pokarmowych  i spadku efektywności nawożenia mineralnego, a w następstwie do zahamowania wzrostu roślin.

Próchnica cenna dla roślin

Próchnica wpływa na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby, decyduje o jej strukturze i właściwościach sorpcyjno-buforujących. Bardzo ważny jest także bezpośredni stymulujący wpływ na rozwój roślin. Próchnica glebowa jest złożonym związkiem, składa się z wielu frakcji o różnej barwie, rozpuszczalności w wodzie i łatwości mineralizacji. Głównym składnikiem próchnicy są kwasy humusowe. Doskonałym źródłem dostarczenia do gleby aktywnych biologicznie kwasów humusowych są Rosahumus i jego płynna wersja Liqhumus.

Rosahumus – bogate źródło kwasów humusowych

Rosahumus, produkowany przez belgijską firmę Rosier, jest nawozem organiczno-mineralnym, zawierającym kwasy humusowe, potas i żelazo. Otrzymuje się go w procesie alkalicznej ekstrakcji leonardytów  – kopaliny będącej formą pośrednią miedzy torfem a węglem brunatnym. Są one końcowym efektem trwającego kilkadziesiąt milionów lat procesu humifikacji materii organicznej. Rosahumus zawiera 85% kwasów humusowych, 12%  K2O oraz 0,6% żelaza. Od 2014r w sprzedaży jest płynna wersja Rosahumusu pod nazwą Liqhumus 18 , który zawiera 18% kwasów humusowych oraz 3%K2O oraz 0,2%Fe%. Kwasy humusowe z Rosahumusu  i Liqhumusu swoją szczególną bioaktywnością przewyższają pięciokrotnie kwasy humusowe z innych źródeł materii organicznej. Substancja organiczna zawarta w oborniku czy kompoście w większości ulega mineralizacji, w mniejszej części humifikacji prowadzącej do powstania próchnicy, w tym kwasów humusowych. Rosahumus działa jak środek kondycjonujący glebę, biokatalizator procesów glebowych i biostymulator rozwoju roślin. Jego działanie jest długookresowe, co potwierdzają prowadzone badania. Stosowanie Rosahumusu jest szczególnie efektywne w gospodarstwach o niskiej zawartości próchnicy w glebie, w których nie stosuje się obornika.

Poprawa żyzności gleb

Kwasy humusowe zawarte w nawozie pozytywnie wpływają na żyzność gleb oraz wzrost roślin ze względu na wysoką sorpcję wymienną kationów,  zawartość tlenu i dużą pojemność wodną.

Kwasy humusowe:

• poprawiają strukturę gleb i stosunki wodno-powietrzne, a na glebach ciężkich i zlewnych zapewniają lepsze ich przewietrzanie i retencję wody
• zwiększają pojemność wodną gleb lekkich, zmniejszają zagrożenie suszą ,
• zapobiegają erozji i powierzchniowym spływom wody
• aktywizują rozwój mikroorganizmów glebowych
• zwiększają dostępność składników pokarmowych
• zatrzymują rozpuszczone nawozy mineralne w strefie korzeniowej i zmniejszają ich wypłukiwanie
• działają jak naturalny chelat jonów metali (wapń, żelazo, magnez, potas ,mangan) dzięki temu ułatwione jest ich pobieranie przez rośliny
• stymulują rozwój systemu korzeniowego
• stymulują rozwój i rozprzestrzenianie się pożytecznych mikroorganizmów glebowych np. Azotobacter , Nitrosomonas ,Pseudomonas

Kwasy humusowe a środowisko

Kwasy humusowe mają pozytywny wpływ na środowisko :

• dzięki lepszemu wykorzystaniu składników pokarmowych z zastosowanych nawozów zmniejszają ich straty oraz ograniczają wymywanie azotanów w głąb profilu glebowego i do wód gruntowych
• zmniejszają zasolenie gleb
• zapobiegają erozji gleb poprzez zwiększenie działania koloidów glebowych, lepszy rozwój roślin i ich systemu korzeniowego.

Zwiększenie zasobności gleb

Próchnica poprawia zasobność gleb. Jej związki mogą zmagazynować 4 do 12 razy więcej składników pokarmowych niż część mineralna gleby. Zwiększają też zdolności buforowe gleb, regulując i stabilizując odczyn. Próchnica wpływa na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby, decyduje o jej strukturze i właściwościach sorpcyjno-buforujących. Próchnica działa jako lepiszcze strukturotwórcze, powodując sklejanie elementarnych cząstek w większe cząsteczki, tym samym powstaje struktura gruzełkowata gleby. Związki próchniczne mają wysoką pojemność wodną. Mogą zatrzymać nawet 5-krotnie więcej wody niż same ważą i to w formie dostępnej dla roślin. Jest to właściwość, która ma szczególne w tym roku znaczenie dla gleb piaszczystych, ponieważ ich pojemność wodna zależy głównie od zawartości substancji próchnicznych. Wysoka zawartość próchnicy  w glebie zapobiega nadmiernemu gromadzeniu metali ciężkich (kadm, rtęć, ołów, nikiel) zmniejsza także ryzyko uruchomienia aktywnego glinu na glebach kwaśnych, które niestety przeważają w regionach rolniczych. Kwasy humusowe zawarte w Rosahumusie i Liqhumusie są doskonałą pożywką dla mikroorganizmów glebowych . Zwiększają ich ilość i  aktywność  biologiczną. W następstwie tego mikroorganizmy glebowe  zdecydowanie szybciej rozkładają słomę i resztki pożniwne. Dodatek Delsolu  dodatkowo aktywizuje sprawność biologiczną gleb i wykorzystanie fosforu i żelaza.

Sposób zastosowania Rosahumusu

Rosahumus jest całkowicie rozpuszczalny w wodzie. Ze względu na dużą pojemność wodną kwasów humusowych należy rozpuszczać go w odpowiedni sposób:

1. 1.Wlać wodę do wiadra ,beczki
2. 2.Wsypać nawóz , nie mieszać. Zostawić na kilka godzin.
3. 3.Następnie zamieszać i wlać przez sito do opryskiwacza.
4. 4.Wykonać oprysk.

Najlepszym terminem stosowania Rosahumusu pod zboża jest oprysk w zespole uprawek przedsiewnych. Nawóz stosujemy w dawce 3-6 kg/ha. Na  glebach o osłabionej sprawności biologicznej, z przewagą w płodozmianie zbóż bardzo dobre efekty daje połączenie Rosahumusu z nawozem Delsol w dawce 1-2L/ha. W gospodarstwach w, których nie wykonano zabiegu przed siewem zbóż można jeszcze wykonać zabieg dolistny w fazie 6-8 liści w dawce 250-300g/ha. Zabieg ten najlepiej połączyć z opryskiem nawozem Delsol w dawce 1L/ha.

Na glebach ubogich w próchnicę Rosahumus najlepiej zastosować 2-3 lata pod rząd. Później nawóz należy stosować co 3-4 lata lub co roku dolistnie. Nowym sposobem aplikacji Rosahumus, który badaliśmy przez ostanie lata jest łączne stosowanie podczas siewu nasion po wcześniejszym wymieszaniu z nasionami  lub warstwowym zastosowaniu na nasiona w siewniku , bezpośrednio przed siewem ziarna. Nawóz stosujemy w dawce0,5- 1,5kg Rosahumusu  /100kg ziarna. Liqhumus  służy do zaprawiania na mokro. Na 100 kg nasion stosuje się 50-100 ml Liqhumus 18.

Wygrana walka z suszą

W związku z niespotykaną w ostatnich latach suszą jaka mamy w tym roku coraz większego znaczenia nabiera poprawa żyzności i sprawności biologicznej gleb oraz stosowanie łatwo dostępnych dla roślin nawozów. Odpowiedni nawóz zapewni roślinom rozwój silnego systemu korzeniowego dzięki czemu lepiej będą pobierały składniki pokarmowe i wodę z głębszych warstw gleby. Takim nawozem jest Microstar PZ/PZ max, który już od kliku lat z dużymi sukcesami stosowany jest przez rolników do nawożenia startowego  kukurydzy, buraków cukrowych, rzepaku. Nawóz ten dzięki łatwo dostępnemu dla roślin fosforowi z Technologią Ochrony Fosforu TPP jest dostępny dla roślin prawie w 100%. Nawóz zawiera również siarkę ,azot i cynk, który stymuluje gospodarkę hormonalną roślin i podziały komórkowe zachodzące w stożku wzrostu. Jest w pełni bezpieczny dla kiełkujących roślin, dlatego tez może być stosowany razem z nasionami podczas siewu. Zalecana dawka nawozu to 20-30 kg /ha.  Microstar PZ o zawiera 10%N,40% P2O5,11%SO3 i 2% Zn a Microstar PZ max 10%N, 50% P2O5 ,5% SO3 i 2%Zn. Nawóz ma postać mikrogranulatu (0,5-1 mm) całkowicie rozpuszczalnego w wodzie. 1 kg nawozu zawiera ok. 1.000.000 mikrogranulek nawozu.

Jak stosować Microstar w zbożach

W siewnikach mechanicznych nawóz stosujemy warstwowo przemiennie z ziarnem zbóż. Przy normie wysiewu np. 150 kg ziarna stosujemy warstwę ziarna 50kg przesypujemy Microstar PZ/PZ Max ,7-10kg + Rosahumus 300-500g(nie mieszamy) kolejna warstwa ziarna + Microstar i Rosahumus i trzecia warstwa  ziarna + Microstar i Rosahumus.

Nawozy te można także wymieszać z ziarnem zbóż bezpośrednio przed zasypaniem do siewnika. Od kilku lat we Francji,Włoszech bardzo popularna jest aplikacja Microstaru razem z ziarnem zbóż podczas siewu  siewnikami pneumatycznymi, do których zamontowano specjalna przystawkę do mikrogranulatu. Taki sposób aplikacji Microstaru i Rosahumusu był  wyjątkowo skuteczny w tym roku, kiedy  w całym kraju wystąpił silny deficyt wody.

Wpływ stosowania nawożenia startowego nawozem Microstar na plonowanie pszenicy ozimej Sailor. IUNG  RZD Osiny 2015

• Kontrola – 9,750 kg/ha plon
• Microstar PZ 20 kg/100 kg nasion – 11,480 kg/ha plon

Stosowanie Rosahumusu i Microstaru zdecydowanie poprawia wykorzystanie składników pokarmowych z gleby, zwiększa odporność roślin na suszę, stymuluje wzrost, poprawia zdrowotność i plonowanie nawożonych roślin.

Krzysztof Zachaj