Rzepak – rozeta i korzeń są ważne

Rzepak ozimy to wymagająca roślina. Ze względu na nieprzewidywalny w Polsce przebieg pogody (sroga czy łagodna zima, susza w maju albo czerwcu, przymrozki w czasie kwitnienia) rolnik musi sporo przy rzepaku popracować, by osiągnąć godny plon. Na szczęście rzepak intensywnie reaguje na wszelkie zabiegi plonotwórcze. Tych zabiegów jest coraz więcej, gdyż dziś oczekujemy plonu 4,5–5 ton, a nierzadko nawet 6 ton z hektara, wiedząc, że uprawa rzepaku od lat jest atrakcyjna ekonomicznie.

siewnik-aplikator

Nawet profesjonaliści muszą od czasu do czasu przypomnieć sobie o podstawach. Rzepak, tak jak każda roślina, składa się z zielonej części nadziemnej i części podziemnej – obie są tak samo ważne! O obie rolnik musi dbać z jednakową troską i na obie może wywierać świadomy wpływ. Jakie działania warto/trzeba podjąć, by mieć odpowiednio zbudowany rzepak?

Geny to nie wszystko

Planując zakup nasion rzepaku, trzeba oczywiście wybierać odmiany tzw. mrozoodporne. Jednak, gdyby na tym poprzestać, szybko okazałoby się, że to nie wystarczy, by uchronić się przed stratami w trakcie zimowania. O zimotrwałości rzepaku decyduje rolnik – poprzez prawidłową uprawę, terminowy siew i cały szereg zabiegów, które dopiero razem usprawniają rzepak do przetrwania zimy i wydania plonu niemal na poziomie zapisanym w genach.

Jesienne zabiegi

Niezwykle ważnym okresem w rozwoju rzepaku (a jednocześnie istotnym dla przyszłego plonu) jest okres od siewu do spoczynku zimowego. W tym czasie rolnik stale przeżywa dylemat: „Czy inwestować jeszcze, czy też to, co zainwestowałem dotąd, już wystarczy?”. Dylemat ten, z jednej strony wspierany jest pamięcią o ryzyku wymarznięcia – jeśli zima będzie mroźna i bezśnieżna – z drugiej strony – wzmacniany świadomością, że rzepak nieprzygotowany należycie do zimy, tym bard
ziej narażony jest na wymarznięcie. Od siewu do zimy mamy z reguły ok. 60–80 dni na wzrost i rozwój rzepaku. W tym czasie musimy tak go ukształtować, by w dobrej kondycji mógł przetrwać nieprzewidywalną zimę, a następnie wydał wysoki plon wiosną.

Dobrze przygotowany rzepak do zimy:

  • ma silny system korzeniowy,
  • cechuje się nisko osadzoną i grubą (ok. 10 mm) szyjką korzeniową,
  • rośnie w rozsądnej i wyrównanej obsadzie (ważne też przy niedoborach wody).

Przygotowany rzepak do wydania wysokiego plonu:

  • ma silny system korzeniowy,
  • charakteryzuje się rozetą 8–12 liści (będzie miał wiosną 6–10 rozgałęzień).

rzepak

 

Warto zadbać o żyzność glebyRosahumus - nawóz, który poprawia żyzność gleb

Dobrze funkcjonująca gleba zawiera odpowiednią ilość próchnicy (ponad 2%), co w Polsce nie jest sytuacją standardową – większa część naszych gleb ma zawartość próchnicy na minimalnym 2-procentowym poziomie lub niższym. Gleba z odpowiednią zawartością próchnicy lepiej gospodaruje wodą, posiada też odpowiednią strukturę (relację powietrze-woda), umożliwia roślinom dostęp do składników pokarmowych. W takiej glebie korzeń znajduje korzystne warunki do pozyskiwania fosforu oraz innych składników pokarmowych niezbędnych do wzrostu i rozwoju.

rosahumus-rzepak

Rzepak warto siać punktowo

Ważną decyzją, którą podejmuje rolnik przed siewem, jest ustalenie, jaka ma być obsada roślin. Uprawiane dziś odmiany mają ogromną zdolność do rozgałęziania się i wypełniania danej im przestrzeni. Silnie rozgałęzione rośliny rzepaku wydają obfity plon, którego 25% pochodzi z pędu głównego, a aż 75% z rozgałęzień. Warto zatem rozważyć siew punktowy rzepaku w liczbie ok. 25 roślin na m2. By wysiać rzepak w ten sposób, używamy siewników „buraczanych” lub „kukurydzianych”. Rzepak siejemy w rzędy co 45 cm i w rzędzie co 9 cm.

Zalety siewu punktowego:

  • szybsze i równomierne wschody na całym polu,
  • mniejsza konkurencja roślin – bardziej wyrównany łan,
  • dzięki większej przestrzeni rzepak wykształca duże, przylegające do ziemi rozety oraz silniejszy korzeń z grubą i nisko osadzoną szyjką,
  • mniejszy koszt nasion,
  • ułatwienie ochrony plantacji – wszystkie rośliny są w tej samej fazie,
  • lepsze przewietrzenie łanu = mniejsza presja chorób grzybowych,
  • mniejsze ryzyko wylegania,
  • równe dojrzewanie,
  • wyższy i stabilniejszy plon.

Ważny jest termin siewu

Rzepak należy zasiać w terminie optymalnym dla danego regionu – będzie miał dość czasu, by wykształcić prawidłową rozetę i silny korzeń. Ze względu na nieprzewidywalną pogodę jesienią i zimą opóźnianie siewu jest bardzo ryzykowne!

Nawożenie ultrazlokalizowane

Już w momencie siewu można oddziaływać na rzepak, stosując nawożenie ultrazlokalizowaneMicrostar_PZ_sac mikronawozem Microstar. Preparat ten dostarczany jest dokładnie w to samo miejsce w bruździe, w które trafiają nasiona. W swoim składzie ma łatwo dostępny, specjalnie przygotowany fosfor (technologia TPP) oraz azot, cynk i inne pierwiastki odżywcze pobudzające wzrost systemu korzeniowego. Microstar stymuluje rzepak już od momentu kiełkowania, przyspieszając procesy budowy silnego korzenia. Odpowiednio długi korzeń zapewnia dłuższy dostęp do wody w razie suszy. Z kolei liczne rozgałęzienia korzeni bocznych i bogactwo włośników zwiększają dostęp do składników pokarmowych zawartych w glebie. Zgromadzenie odpowiedniej ilości zapasów w korzeniu zwiększa szanse przetrwania zimy i gwarantuje szybki start rozwoju wiosennego. Wszystko to przekłada się na wyższy plon! Microstar stosujemy przy siewie tradycyjnym poprzez wcześniejsze wymieszanie mikronawozu (zalecana ilość to 20 kg/ha) z odpowiednią ilością nasion (ok. 3 kg/ha) i zasypanie takiej mieszaniny do siewnika. Przy siewie punktowym Microstar wysiewany jest z użyciem aplikatorów zamontowanych (fabrycznie bądź w gospodarstwie) na siewniku.

Właściwy pokrój, tylko na polu bez chwastów

Bardzo ważnym zadaniem dla rolnika jest utrzymanie w okresie jesiennym pola wolnego od chwastów. I nie chodzi tylko o to, że chwasty bezproduktywnie zużywają cenną wodę (ważne ze względu na powtarzające się, częste susze) i składniki pokarmowe. Chodzi też o to, że rzepak nie pozwala się przerosnąć, chce być pierwszy do światła i rośnie w górę, konkurując z chwastami. Wydłuża to szyjkę korzeniową i wynosi pąk wierzchołkowy wysoko w górę – przy małej ilości śniegu nieokryte pąki narażone są na mróz i wiatr – kilka niekorzystnych dni może całkowicie zniszczyć plantację! W celu zwalczenia chwastów polecamy stosowanie środka Devrinol – zawiera on substancję aktywną napropamid, która niszczy chwasty w momencie kiełkowania. Co ważne, Devrinol niszczy nie tylko chwasty wschodzące jesienią, ale także te wschodzące wiosną. Devrinol można stosować zarówno przed siewem, jak i bezpośrednio po siewie, zapewniając wolne od chwastów wschody i – dzięki długotrwałemu działaniu – rozwój rzepaku na „czystym” polu.

Samosiewy zbóż muszą być zwalczaneśrodek chwstobójczy

Chwasty jednoliścienne, w tym samosiewy zbóż, bezwzględnie należy zwalczać już jesienią! Niszczyć trzeba także samosiewy zbóż jarych, bo choć prawdopodobnie „zimą wyginą”, to jednak jesienią niepotrzebnie konkurują z rzepakiem, który „wybiegnięty” może nie przetrwać zimy. Chwasty jednoliścienne jednoroczne zwalczamy, gdy mają 3–5 liści. Select Super likwiduje samosiewy zbóż i inne chwasty jednoliścienne w uprawie rzepaku. Zawiera kletodym – substancję zupełnie inną niż powszechnie występujący w graminicydach chizalofop. Tym samym jego stosowanie pomaga w przełamywaniu pojawiającej się odporności chwastów.

Korzeń można „modelować

Silny korzeń to większa odporność na mrozy, większa zdolność do szybkiej regeneracji po zimie, lepszy dostęp do składników pokarmowych w glebie i znacznie lepszy dostęp do wody! Silny korzeń można „wymodelować” także za pomocą stymulacji. Świetnie nadają się do tego wyciągi z alg zawierające fizjologicznie aktywne składniki, takie jak: oligosacharydy, aminokwasy, witaminy, betainy i fitohormony. Dostarczenie ich roślinie poprawia funkcjonowanie reduktazy azotanowej (lepsze pobranie i lepsze wykorzystanie pobranego azotu), fosfatazy (lepsze pobieranie fosforu z gleby), przez co poprawia się odżywienie mineralne roślin i intensywność procesów fotosyntezy, a razem prowadzi do przyrostu biomasy i większych plonów. Polecamy zastosowanie oprysku środkiem Rooter w dawce 1 l/ha w fazie 4–6 liści rzepaku, a także wiosną w celu regeneracji rzepaku po zimie. Rooter stosujemy razem z fungicydami i regulatorami wzrostu. Rooter zawiera biologicznie aktywny filtrat z alg Ascophyllum nodosum wyprodukowany w oparciu o technologię PhysioActivator™. Jego skład uzupełniono fosforem i potasem.

Bor ważny do budowy korzenia

W okresie jesiennym bor odpowiada za rozwój systemu korzeniowego oraz za pobieranie fosforu. Rośliny dobrzeBolero - koncentrat nawozowy do dokarmiania borem odżywione borem i fosforem są bardziej odporne na mrozy! Bor jest szczególnie niezbędny, gdy łan jest tak prowadzony, że rośliny wykształcają silne, grube korzenie palowe (zapobiega ich pękaniu). Jesienią należy dostarczyć roślinom rzepaku ok. 300 g boru na hektar. Warto zastosować dolistny nawóz borowy najwyższej jakości, jakim jest Bolero. Nawóz ten to nowatorska formulacja boru w postaci dziesięciowodnego pentaboranu sodu, zawierająca dodatek sorbitolu, który zapewnia szybkie pobieranie boru (B) i przyspiesza jego włączanie w metabolizm rośliny. Bolero stosujemy w dawce 1,5–2 l/ha, po wytworzeniu 6 liści i wiosną po ruszeniu wegetacji. Bolero ma pH 6,5, co sprawia, że świetnie miesza się ze środkami ochrony roślin.

bolero

Triazole poprawiają pokrój rozety

Jesienią należy zadbać o ochronę rzepaku przed suchą zgnilizną kapustnych (Phoma) i innymi choSpekfree-430-SCrobami. Świetnie do tego celu nadają się fungicydy z grupy triazoli. Polecamy zastosowanie preparatu Spekfree w dawce 0,45 l/ha, gdy rzepak ma 4–8 liści. Spekfree oprócz działania grzybobójczego wykazuje korzystny wpływ na rozwój rzepaku. Stosowanie Spekfree jesienią poprawia zimotrwałość roślin poprzez pobudzenie systemu korzeniowego i zahamowanie wzrostu części nadziemnej.  Spekfree reguluje wzrost rzepaku, będąc inhibitorem giberelin. Powoduje silne stłumienie wzrostu pędu głównego, co pobudza rośliny do zawiązywania dodatkowych rozgałęzień. Odpowiednie przygotowanie rzepaku do zimy i do wydania wysokiego plonu jest niezwykle ważne i wymaga precyzyjnych i przemyślanych działań rolnika. Jest wiele sposobów na poprowadzenie łanu we właściwy sposób, i to od rolnika zależy, które z nich uzna za niezbędne na swoim polu. Na pewno jednak niedopuszczalne jest działanie według zasady, że „im mniej zainwestuję jesienią, tym mniej stracę, gdyby plantacja wymarzła”, gdyż w ten sposób niemal gwarantujemy sobie straty. Jesienne inwestycje w rzepak przekładają się na pewność ich zamiany w wysoki plon!

Tomasz Sikorski