Rzepak – ograniczanie osypywania łuszczyn

Zważywszy na to, że w ostatnich dniach przed zbiorem powstaje do kilkudziesięciu kg ziarna/ha dziennie, straty spowodowane nadmiernym osypywaniem się nasion mogą być znaczące. Przeciętnie jest to około 10–20% potencjalnego plonu, ale w warunkach skrajnych poziom szkód może być znacznie wyższy. Dlatego warto rozważyć zastosowanie odpowiedniego sklejacza do rzepaku.

Rzepak wykazuje naturalne skłonności do osypywania się nasion. Wpływ na ten proces mogą mieć również czynniki uprawowe, takie jak nawożenie, zagęszczenie łanu czy technologia zbioru. Jednak nie da się go całkowicie uniknąć. Można natomiast w znacznym stopniu ograniczyć.

Sposoby na ograniczenie osypywania

Skłonność rzepaku do przedwczesnego pękania łuszczyn próbuje się rozwiązać, stosując odpowiednie technologie zbioru, nawożenie czy najnowsze odmiany rzepaku. Najlepszym sposobem na ograniczanie zjawiska osypywania łuszczyn jest zastosowanie preparatów, tzw. sklejaczy, które ograniczają zdolność łuszczyn do pęcznienia, tym samym przeciwdziałając gwałtownym zmianom wilgotności. Sklejające i powlekające działanie tych substancji ma za zadanie ograniczać fizyczne naprężenia łuszczyn, które są bezpośrednią przyczyną ich pękania.

Sklejacze do rzepaku

Na rynku dostępnych jest kilka sklejaczy zapobiegających gromadzeniu wilgoci opartych na naturalnej żywicy z drzew, polimerach terpenowych czy kopolimerach butadieno-styrenowych. Ostatnio pojawił się z kolei nowy preparat oparty na alkoholu poliwinylowym i gumie arabskiej, jakim jest sklejacz Fantastick. Jest to jeden z nielicznych polimerów rozpuszczalnych w wodzie stosowany bardzo szeroko jako składnik klejów, lakierów, a w farmaceutyce jako substancja czynna w kroplach do oczu. Jego szerokie zastosowanie jest uwarunkowane bardzo niską szkodliwością dla człowieka, jak również małą uciążliwością dla środowiska. Formulacja preparatu Fantastick
opiera się na 11% zawartości alkoholu poliwinylowego i 18,2% zawartości gumy arabskiej. Po jego zastosowaniu tworzy się membrana chroniąca łuszczyny przed przedostawaniem się kropel deszczu. Tym samym preparat zmniejsza podatność łuszczyn na pękanie i zwiększa stopień ich wypełnienia. Środek można stosować samodzielnie
w dawce 0,6 l/ha przy zachowaniu stężenia 0,25–0,3 l/100 l wody. Rekomendowana ilość wody używanej do oprysku to 250–300 l/ha. Fantastick można również stosować w połączeniu z desykantami w ilości 0,3 l/ha w połączeniu z preparatem Roundup 360 SL (3 l/ha) lub innym glifosatem.

Termin stosowania

Preparaty sklejające i powlekające stosujemy w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju roślin, kiedy większość łuszczyn zmienia kolor z ciemnozielonego na jasnozielony. Właściwe ich zastosowanie można sprawdzić, wykonując
test elastyczności łuszczyn. W optymalnej dla zastosowania tych preparatów fazie łuszczyny zaczynają żółknąć, ale są jeszcze na tyle elastycz9ne, że pozwalają zgiąć się bez pękania.

Beata Rogala