Ograniczenie osypywania łuszczyn rzepaku

Zważywszy, że łuszczyny produkują 80% plonu, a w ostatnich dniach przed zbiorem powstaje do kilkudziesięciu kg ziarna/ha dziennie to straty spowodowane nadmiernym osypywaniem się nasion często mogą być znaczące. Przeciętnie jest to około 10-20% potencjalnie utraconego plonu, ale w warunkach skrajnych poziom szkód może być znacznie wyższy. Dlatego warto rozważyć zastosowanie odpowiedniego sklejacza do rzepaku.

Osypywanie się rzepaku – przyczyny

Podstawową przyczyną pękania łuszczyn rzepaku są gwałtowne zmiany wilgotności jakim zostają poddane łuszczyny w okresie dojrzewania. W czasie deszczu oraz w warunkach wysokiej wilgotności organy te pęcznieją, a następnie, w trakcie suszy oraz przy wysokiej temperaturze, zaczynają się kurczyć. Regularnie powtarzające się zjawisko kurczenia i rozszerzania łuszczyn, prowadzi w konsekwencji do ich otwierania wzdłuż szwu i wysypywania nasion.

Zważywszy, że łuszczyny produkują 80% plonu rzepaku, a w ostatnich dniach przed zbiorem powstaje do kilkudziesięciu kg ziarna/ha dziennie to straty spowodowane nadmiernym osypywaniem się nasion często mogą być znaczące. Przeciętnie jest to około 10-20% potencjalnie utraconego plonu, ale w warunkach skrajnych poziom szkód może być znacznie wyższy.

Sposoby na ograniczenie osypywania

Rośliny rzepaku wykazują naturalne skłonności do osypywania się nasion. Brak jest odmian odpornych jakkolwiek wśród tych nowszych zaznacza się zmniejszona skłonność do przedwczesnego pękania łuszczyn. Wpływ na ten proces mogą mieć również czynniki uprawowe takie jak nawożenie, zagęszczenie łanu czy technologia zbioru.

Najlepszym sposobem na ograniczanie zjawiska osypywania łuszczyn jest zastosowanie preparatów tzw. „sklejaczy”, które ograniczają zdolność łuszczyn do pęcznienia tym samym przeciwdziałając gwałtownym zmianom wilgotności. Sklejające i powlekające działanie tych substancji ma za zadanie ograniczać fizyczne naprężenia łuszczyny.

Sklejacze do rzepaku

Na rynku dostępnych jest kilka sklejaczy zapobiegających gromadzeniu wilgoci opartych na naturalnej żywicy z drzew, polimerach terpenowych czy kopolimerach butadieno-sterynowych.

Inowacyjnym rozwiązaniem jest m.in. preparat Elastic Ultra oparty na właściwościach syntetycznego lateksu składającego się z bardzo małych cząstek co zapewnia lepszą przyczepność i trwałość środka. Preparat stosuje się w dawce 0,8 – 1.0l/ha.

Ostatnio pojawił się z kolei nowy preparet oparty na alkoholu poliwinylowym jakim jest sklejacz Fantastick. Jest to jeden z nielicznych polimerów rozpuszczalnych w wodzie stosowany bardzo szeroko jako składnik klejów, lakierów a w farmaceutyce jako substancja czynna w kroplach do oczu. Jego szerokie zastosowanie jest uwarunkowane bardzo niską szkodliwością dla człowieka jak również małą uciążliwością dla środowiska.

Formulacja preparatu Fantastick opiera się na biodegradowalnym sklejaczu o 20 % zawartości alkoholu poliwinylowego. Po jego zastosowaniu tworzy się membrana chroniąca łuszczyny przed przedostawaniem się kropel deszczu, skracając w ten sposób czas schnięcia. Tym samym preparat zmniejsza podatność łuszczyn na pękanie i zwiększa stopień ich wypełnienia.

Środek można stosować samodzielnie w dawce 0,6 l/ha przy zachowaniu stężenia 0,25 – 0,3 l /100 l wody. Rekomendowana ilość wody używanej do oprysku to 250-300 l/ha. Fantastick można również stosować w połączeniu z desykantami w ilości 0,3 l/ha w połączeniu z preparatem Roundup 360 SL (3 l/ha).

Termin stosowania sklejaczy do rzepaku

Preparaty sklejające i powlekające stosujemy w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju roślin kiedy większość łuszczyn zmienia kolor z ciemnozielonego na jasnozielony. Właściwe ich zastosowanie można sprawdzić wykonując test elastyczności łuszczyn. W optymalnej dla zastosowania tych preparatów fazie łuszczyny zaczynają żółknąć, ale są jeszcze na tyle elastyczne, że pozwalają zgiąć się bez pękania.

Efekty stosowania sklejaczy