Kukurydza to roślina, która nie wymaga wielu czynności pielęgnacyjnych. W tej sytuacji dużego znaczenia nabiera sam proces siewu i to, co wysiewamy. Decyzja o wyborze odmiany jest więc jedną z najbardziej kluczowych.

Kukurydza może być obecnie uprawiana na obszarze niemal całego kraju. Nie znaczy to jednak, że w całej Polsce ma jednakowe warunki do wzrostu i rozwoju. W zależności od rejonu okres wegetacyjny jest dłuższy lub krótszy, przewidywane ilości opadów większe lub mniejsze, a gleby mniej lub bardziej żyzne. Wszystkie te czynniki trzeba uwzględnić, wybierając odmianę, decydując o ilości wysiewu i jego terminie. Na to nakładają się możliwości techniczne gospodarstwa, ogólna kultura uprawy, system zmianowania (lub jego brak – monokultura) oraz najważniejsze: cel uprawy, czyli przeznaczenie plonu. Pamiętać też trzeba o jednej z ważniejszych wartości biznesowych, mianowicie o przewidywalności wyniku, czyli określeniu poziomu oczekiwanej stabilności plonowania (odporności odmiany na niekorzystny przebieg pogody). Na koniec pozostaje jeszcze ustalić, ile jesteśmy gotowi zapłacić za odmianę, która spełnia nasze oczekiwania.

Przeznaczenie plonu – ziarno

Decydując się na uprawę kukurydzy na ziarno, wybieramy odmianę o takim FAO , które zapewni nam możliwość uzyskania dojrzałego ziarna – tu posiłkujemy się mapami rejonizacji i własnym doświadczeniem. Wybór odmiany zbyt późnej może skończyć się tym, że zbierzemy ziarno zbyt wilgotne i będziemy musieli ponieść duże koszty jego dosuszania. W przypadku odwrotnym, wybierając odmianę zbyt wczesną, nie wykorzystamy w pełni potencjału naszego regionu – osiągniemy plon o właściwej wilgotności, ale niższy od możliwego do uzyskania. Gdy już ustaliliśmy pożądane FAO , poszukujemy mieszańca o jak najwyższym potencjale plonowania i najlepiej z wyraźnie zaznaczoną cechą wierności plonowania, czyli zdolnością odmiany do utrzymywania stałego i wysokiego poziomu plonowania bez względu na przebieg pogody. Często będzie nam także zależało na możliwie wczesnym siewie. Warto wtedy pamiętać, że odmiany o ziarnie typu flint można wysiewać wcześniej, gdyż kiełkują w niższych temperaturach i tolerują chłody wiosenne. W tej grupie nie znajdziemy jednak odmian późnych o wyższym potencjale plonowania. Wysoko plonujące odmiany późniejsze to z reguły denty o większych wymaganiach termicznych, których nie należy wysiewać zbyt wcześnie. To naturalne ograniczenie przełamuje niewiele odmian, a wśród nich zwłaszcza DKC 3642, która pomimo iż jest dentem z grupy średnio późnej, dobrze toleruje wiosenne warunki stresowe i na tle innych podobnych odmian odznacza się lepszym rozwojem początkowym roślin.

Pożądane jest, by wybrana odmiana miała silnie zaznaczoną cechę stay green. Dłużej zielone rośliny to dłuższy okres dostarczania składników pokarmowych i tym samym wyższy plon ziarna. Z reguły też takie odmiany są mniej podatne na choroby. Silny efekt stay green to ponadto lepsze dosychanie, gdyż roślina dłużej aktywnie pobiera wodę z ziaren. Dla biernego dosychania korzystne będą odkryte wierzchołki kolb i luźne koszulki. Dobry mieszaniec ziarnowy powinien cechować się też odpornością na główne patogeny kukurydzy: choroby fuzaryjne łodyg i kolb, głownię guzowatą czy drobną plamistość liści. Zwalczanie szkodników w kukurydzy nie jest łatwe, dlatego warto zwrócić uwagę na te odmiany, które są stosunkowo słabo atakowane przez omacnicę prosowiankę (taką odmianą jest Tolerance, która, jak pokazują badania CO BORU , porażana jest przez omacnicę istotnie rzadziej niż inne). Ważne jest również, by uzyskany plon można było zebrać bez strat. Tu przydadzą się takie cechy jak wyrównana wysokość osadzenia kolb ułatwiająca zbiór czy odporność na wyleganie.

Przeznaczenie plonu – kiszonka

Nieco inaczej traktujemy liczbę FAO , gdy zamierzamy uprawiać kukurydzę z przeznaczeniem na kiszonkę. Tym razem naszym celem jest osiągnięcie nie dojrzałości pełnej, lecz późnej dojrzałości woskowej ziarna, będziemy więc wybierać odmiany o nieco wyższym FAO . Warto przy tym kierować się zaleceniami hodowców odmian. Poszukując odmiany kiszonkowej, zwracamy uwagę na rośliny dorodne, wysokie, ale koniecznie musimy pamiętać, że wysoką jakość kiszonki zapewni nam wysoki udział ziarna w zakiszanej masie. Tak więc do użytkowania kiszonkarskiego będą się świetnie nadawały odmiany dające nie tylko wysoki plon masy zielonej, ale też te z wysokim udziałem ziarna. Pożądane jest, by udział kolb w zakiszanej masie przekraczał 50% – takie odmiany (np. Milkstar, Tolerance) dają bardzo wysoki plon skrobi i energii z hektara. Część odmian (np. Odilo) ma wybitnie dobre parametry strawności wegetatywnych części roślin, co dodatkowo korzystnie wpływa na ich przydatność kiszonkarską. Warta zauważenia jest odmiana Milkstar, która przy niskim FAO (220) produkuje potężny plon suchej masy i energii z hektara. Pożądaną cechą dobrej odmiany kiszonkowej jest doskonała zdrowotność zarówno ziarna, jak i całych roślin, dzięki czemu zbierane ziarno jest wolne od niepożądanych mykotoksyn, a zielona masa do zakiszania nie zawiera związków antyżywieniowych. Podobnie jak w przypadku uprawy na ziarno także i w tym kierunku użytkowania trzeba zwrócić uwagę na stabilność plonowania odmiany w różnych warunkach pogodowych. Sprawdzone przez lata w badaniach COBORU odmiany stabilne, takie jak Tolerance czy Odilo, warte są szczególnego zainteresowania. Wyraźnie zaznaczona cecha stay green pozwala nie tylko elastycznie wybrać termin zbioru, ale też gwarantuje wyższy plon ziarna i kiszonkę o lepszej strawności.

Wybierając odmianę kukurydzy:

• warto dokładnie określić swoje oczekiwania i możliwości gospodarstwa (klimatyczne, glebowe, techniczne itp.) i porównać je z cechami oferowanych odmian,
• przydatne będą też konsultacje z przedstawicielami hodowców czy dystrybutorów odmian, by upewnić się w dokonanym wyborze i zapewnić sobie wsparcie doradcze w trakcie uprawy.

 Tomasz Sikorski

Więcej informacji o odmianach kukurydzy znajdziesz tutaj.

---

WAŻNE CECHY
wysoki plon kiszonki	wysoki plon suchej masy i jednostek pokarmowych z hektara potwierdzony badaniami rejestracyjnymi i porejestrowymi COBORU
stabilne plonowanie	bardzo ważne w polskim klimacie, kiedy każdy rok jest inny
doskonały wczesny wigor	lepszy start roślin i duża tolerancja na chłody wiosenne pozwalają na wczesny siew
zdrowe rośliny	wykazuje bardzo wysoka tolerancje na głownie kolb
dorodne rośliny	rośliny, wyróżniając sie wysokoscia, dają dużą biomasę z dużym udziałem kolb w zakiszanej masie
wysoka jakość kiszonki	duża zawartość skrobi i białka oraz znakomita strawność
wysoka energetyczność	104% wobec odmian wzorcowych COBORU
uniwersalność	niezebrana na kiszonkę wyda wysoki plon dobrego ziarna

REKOMENDACJA HODOWCY

ODILO w badaniach COBORU oraz w produkcji polowej, wyróżnia się wysokim i stabilnym plonowaniem na poziomie 20–22 t suchej masy z hektara. Świadczy to o dobrej adaptacji odmiany do różnych warunków klimatyczno-glebowych. Bardzo dobry wczesny wigor oraz tolerancja na wiosenne chłody pozwalają na wczesny siew. ODILO na polu odznacza się wyraźnie bardzo wysokimi roślinami i brakiem problemów z wyleganiem. Rośliny są zdrowe, a odporność na głownię kolb jest szczególnie wysoka. ODILO to bardzo wysoka jakość kiszonki. To też wysoka zawartość białka oraz bardzo wysoka zawartość cukrów ogółem przy wysokiej zawartości skrobi w ziarnie. Ponadto przy optymalnej ilości włókna NDF posiada niższą zawartość trudniej trawionego włókna ADF – dzięki tej korzystnej proporcji strawność odmiany plasuje się na bardzo wysokim poziomie. Bardzo dobra struktura skrobi w ziarnie typu flint-flint-dent utrzymuje energetyczność odmiany na poziomie 104% wobec odmian wzorcowych COBORU. Dorodne kolby o korzystnej strukturze pozwalają na przeznaczenie nadwyżek z produkcji kiszonki do zbioru na ziarno.

WAŻNE CECHY
wysoki plon ziarna	106% wzorca w badaniach rejestracyjnych
stabilne plonowanie	potwierdzone badaniami rejestracyjnymi i badaniami porejestrowymi (COBORU)
zdrowe ziarno	jest mało podatna na grzyby z rodzaju Fusarium
zaziarnienie kolb	bardzo dobre
mniej omacnicy	wyniki badan COBORU pokazują, ze jest znacznie rzadziej niż inne odmiany atakowana przez omacnice prosowiankę
nie wylega	przed zbiorem mało jest roślin złamanych lub przewróconych, może dłużej stać na polu bez ryzyka wylegania
kolby nie opadają	kolby osadzone na krótkich i mocnych osadkach kolbowych nie opadają ani przed zbiorem, ani w trakcie zbioru
rośliny wysokie	duża masa roślin w powiązaniu z dobrze wypełnionymi kolbami pozwala wyprodukować wysokoenergetyczną kiszonkę
silny efekt stay green	pomaga w lepszym dosychaniu ziarna i wydłuża termin optymalnego zbioru w użytkowaniu kiszonkowym
luźne koszulki	poprawiają wentylowanie kolby, przyspieszając dosychanie ziarna
wczesny wigor	bardzo dobry
bioetanol	średnia wydajność alkoholu (badania PZPK): 40,1 litra/100 kg ziarna

REKOMENDACJA HODOWCY

Odmiana ES Tolerance została wpisana do krajowego katalogu odmian w 2014 roku. Dwuletni cykl doświadczeń rejestrowych COBORU w grupie średnio wczesnej zamknęła wynikiem 116,7 dt suchego ziarna z ha, co stanowiło 106% wzorca. Jest to najlepsza rekomendacja dla wyboru tej odmiany do uprawy na ziarno. ES Tolerance to wysokie, zdrowe rośliny w „mocnym” typie stay green – te argumenty w połączeniu z powyższymi dla użytkowania na ziarno to rękojmia dla wysokiej wartości odmiany również w użytkowaniu kiszonkowym! ES Tolerance ma doskonały profil agronomiczny:

• dobry wigor wiosenny warunkujący szybkie i „bezbolesne” przejście przez okres wiosennych chłodów,
• bardzo dobra odporność na wyleganie zarówno łodygowe, jak i korzeniowe, zapewniająca zbiór bez strat,
• doskonała zdrowotność zarówno ziarna, jak i całych roślin, dzięki czemu zbierane ziarno jest wolne od niepożądanych mykotoksyn, a zielona masa do zakiszania nie zawiera związków antyżywieniowych.

Polecam ES Tolerance do uprawy na ziarno oraz jakościową kiszonkę!